ҚИЗИЛ-ҚАЛЪА
9587
Қизиль қалъа Тупроқ қалъадан 1.3 км. ғарбда жойлашган. У деярли квадрат шаклга ега бўлиб, икки томондан миноралар ва баландлиги 16 м. бўлган найзасимон туйнукларга эга. Қалъага жанубий-шарқий томондан кўтарма йўлак орқали кириш мумкин.
Баъзи олимларнинг фикрича, қалъа ҳарбий қўшин гарнизонлари казармаси сифатида ёки ўрта асрдаги Хоразмга хос бўлган мустаҳкам сарой сифатида ишлатилган.
Қалъанинг ички қисми яхши сақланиб қолган. Бу ерга кирган ташриф буюрувчилар ўзларини кирибоқ иккинчи қаватга киргандек ҳис қилади. Қизиққон маҳаллий аҳоли, қалъа ичидан олтин топиш илинжида қалъанинг ертўласига киришга ҳаракат қилишган. Аммо, улар кўпинча қуёшнинг жазирама иссиғидан беркиниб ётган илонларга дуч келишган. Бу ҳолат халқ орасида, “қалъада олтин яширинган аммо, ҳеч ким унга ериша олмайди, чунки у баҳайбат илон ёки иблис томонидан ҳимоя қилинади” деган афсонанинг яралишига сабаб бўлган.
