Usı jıl 8-oktyabr kúni Nókiste Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń jigirma segizinshi sessiyası bolıp ótti.

 Ilajǵa Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi Senatı aǵzaları, ministrlikler, mákeme hám kárxanalardıń, huqıq qorǵaw uyımlarınıń basshıları  hám ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri qatnastı.

Sessiyanı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Baslıǵı M.Erniyazov kiris sóz benen ashtı hám alıp bardı.

Deputatlar sessiyanıń Sekretariatın sayladı hám kún tártibin tastıyıqladı.

Atap ótilgenindey, usı jıldıń dekabr ayında Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi Nızamshılıq palatasına, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine, xalıq deputatları qalalıq hám rayonlıq Keńeslerine saylawlar bolıp ótedi. Elimizdiń siyasiy turmısında úlken áhmiyetke iye bolǵan saylaw nızamshılıǵı tártiplestirilip, Ózbekstan Respublikasınıń Saylaw kodeksi, usı tiykarda Qaraqalpaqstan Respublikasınıń «Saylaw haqqında»ǵı Nızamı qabıl etildi.

Qabıl etilgen Kodeks hám Nızam boyınsha puqaralardıń saylaw huqıqlarına baylanıslı bir qatar ózgerisler kirgizildi. Atap aytqanda, saylawshılardıń birden-bir elektron dizimin júrgiziw sisteması  engizilip, erkinen ayırıw orınlarında saqlanıp atırǵan awır hám júdá awır  túrdegi jınayatlardı islemegen shaxslar saylawda qatnasıw huqıqına iye boldı. Saylaw komissiyaları tárepinen fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń múrájatların  kórip shıǵıw tártibi engizildi. Ásirese, uchastkalıq saylaw komissiyaları jaylasqan imaratlarda Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Respublikalarınıń bayraqları menen gerblerin ornatıw Nızam menen belgilendi.

Bárshemizge málim, Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen 20-sentyabr kúni saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵı járiyalandı.  Búgingi kúnge qala hám rayonlarımızda Oliy Majlis Nızamshılıq palatasına 8, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine 65, xalıq deputatları qalalıq hám rayonlıq Keńeslerine 425 saylaw okrugi dúzilmekte. Sonday-aq, saylaw komissiyalarınıń aǵzaları ushın olardıń saylaw nızamshılıǵı boyınsha bilimlerini jetilistiriw jáne huqıqıy mádeniyatın arttırıw maqsetinde orınlarda seminar-treningler ótkerilmekte.

Búgingi kúnge usı ilajlarǵa qatnasıp atırǵan 45 oqıtıwshı-trenerdiń is haqıları ushın jergilikli byudjetten 270 million sum qarjı ajıratıldı. Sonıń menen qatar belgilengen keste tiykarında 23-oktyabrge shekem qala hám rayonlarda saylaw uchastkaların dúziw belgilengen.

Búgingi kúnge 622 orında saylaw ótkeriw boyınsha dáslepki dislokaciyalar islep shıǵılmaqta. Usı tiykarda 538 ulıwma bilim beriw mektebinde, 49 kásip-óner kolledji menen akademiyalıq liceyde, 3 puqaralar jıyınınıń imaratında, 4 densawlıqtı saqlaw mákemesinde, 7 joqarı oqıw ornında, 25 basqa kárxana hám shólkemlerde ótkeriw kútilmekte. Sonlıqtan da. saylaw ótkeriletuǵın orınlardı abadanlastırıw, jılıtıw sistemaları menen támiyinlew, jollardı ońlaw sıyaqlı jumıslar kórip shıǵılıp, anıqlanǵan kemshiliklerdi tez kúnler ishinde saplastırıw názerde tutıldı.

Sessiyada respublikamız aymaǵında Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi Nızamshılıq palatasına saylaw ótkeriwshi okruglik saylaw komissiyalarınıń quramı boyınsha usınıs beriw máselesi kórip shıǵıldı. Oliy Majlis Nızamshılıq  palatasına deputatlar saylaw boyınsha 8 saylaw okrugi shólkemlestirilmekte. Bul saylaw okrugleri Nókis qalasında. Tórtkúl, Ámiwdárya, Xojeli, Shımbay, Qońırat, Ellikqala hám Nókis rayonlarında dúzilmekte. Hár bir okruglik saylaw komissiyası 11 aǵza quramında dúzilmekte. Ilajda okruglik saylaw komissiyalarınıń baslıqları, baslıqtıń orınbasarları,  xatkerleri hám aǵzaları tanıstırıldı hám bull boyınsha tiyisli qarar qabıl etildi.

Bunnan keyin kún tártibinde  Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2017-jıl 13-dekabrdegi «Jergilikli hákimiyat uyımlarınıń finanslıq erkinligin  arttırıw, jergilikli byudjetlerge túsimlerdiń  tolıqlıǵın támiyinlew boyınsha salıq hám finans uyımlarınıń juwapkershiligin kúsheytiwge baylanıslı qosımsha ilajlar haqqında»ǵı Pármanınıń orınlanıwı tuwralı másele kórip shıǵıldı.

Usı Pármannıń 2-bántinde  Ministrler Keńesi Baslıǵınıń  ekonomika hám investiciya máseleleri boyınsha orınbasarlarınıń, finans ministri hám salıq basqarması baslıǵınıń esabatların tıńlaw belgilengen. Sonday-aq, tiyisli taraw basshılarınıń esabatların jergilikli  Keńes sessiyalarında tıńlap barıw kórsetip ótilgen. Biraq ayırım xalıq deputatları qalalıq hám rayonlıq Keńesleri tárepinen bul máselege jeterli itibar qaratılmay kiyatırǵanlıǵı sınǵa alındı.  Sonıń menen birge. byudjet túsimlerin orınlaw, isbilermenlikti rawajlandırıw, sırt el investiciyaların alıp keliw boyınsha da kemshiliklerge jol qoyılmaqta.

Sonı da ayrıqsha atap ótiw kerek, Prezidentimizdiń basshılıǵında isbilermenlikti rawajlandırıw boyınsha bolıp ótken videoselektor májilisinde, byudjet dáramatların arttırıw ushın isbilermenlik  subektlerin ótken jılǵa salıstırǵanda eki esege arttırıw boyınsha tapsırma berilgen edi. Degen menen bul reje qala hám ayrım rayonlarımızda orınlanbay kelmekte. Sonday-aq, 19 procent isbilermenlik subektiniń  háreketsiz turıwına jol qoyılmaqta. Sırt el investiciyaların tuwrıdan-tuwrı tartıw boyınsha  yanvar-sentyabr aylarına belgilengen reje 108 procentke orınlanǵan bir payıtta, qala hám ayrım rayonlarımızda bul kórsetkish tómen bolıp qalmaqta.

Aymaqlardı sociallıq-ekonomikalıq jaqtan rawajlandırıw baǵdarlamasın ámelge asırıw, byudjet dáramatları bazasın arttırıw hám jańa jumıs orınların jaratıw tuwralı Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi Baslıǵınıń birinshi orınbasarı A.Tajetdinov bayanat jasadı.  Bul boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Mámleketlik salıq  basqarmasınıń baslıǵı Q.Xalmuratov, Finans ministri M.Sadiqov shıǵıp sóyledi. Deputatlar bul másele boyınsha tiyisli qarar qabıl etti.

Sessiyada Qaraqalpaqstan Respublikası Puqaralıq isleri boyınsha sudınıń baslıǵın saylaw haqqındaǵı másele kórip shıǵıldı. Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası hám «Sudlar haqqında»ǵı Ózbekstan Respublikası Nızamınıń talaplarına muwapıq Kamal Maxsetbaevich Tarixov Qaraqalpaqstan Respublikası Puqaralıq isleri boyınsha sudınıń baslıǵı etip tayınlandı hám tiyisli qarar qabıl etildi.

Respublika Puqaralıq isleri boyınsha sudınıń baslıǵı Kamal Tarixov shıǵıp sóylep, xalıq wákilleri tárepinen bildirilip atırǵan isenimi ushın minnetdarshılıq bildirdi hám bunday juwapkerli wazıypanı atqarıwda óziniń kúsh-jigerin, bilimin hám tájiriybesin jumsaytuǵının atap ótti.

Sessiyada Joqarǵı Keńes Prezidiumı tárepinen sessiyalar aralıǵında qabıl etilgen tiyisli qararlardı tastıyıqlaw haqqında qarar qabıl etildi.

Usınıń menen Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń jigirma segizinshi sessiyası óz jumısın juwmaqladı.