QARAQALPAQSTAN RESPUBLIKASÍNÍŃ NÍZAMÍ ÓSIMLIKLER KARANTINI HAQQÍNDA (jańa redakciyada)

Usı Nızamǵa tómendegilerge muwapıq ózgerisler kirgizilgen: 30.06.2021-j. 152/XX-sanlı QR Nızamı

I bap. Ulıwma rejeler

1-statya. Usı Nızamnıń maqseti Usı Nızamnıń maqseti ósimlikler karantini tarawındaǵı qatnasıqlardı tártipke salıwdan ibarat. 2-statya. Ósimlikler karantini haqqındaǵı nızam hújjetleri Ósimlikler karantini haqqındaǵı nızam hújjetleri usı Nızam hám basqa nızam hújjetlerinen ibarat. Eger Ózbekstan Respublikasınıń xalıqaralıq shártnamasında Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ósimlikler karantini haqqındaǵı nızam hújjetlerinde názerde tutılǵanınan basqasha qaǵıydalar belgilengen bolsa, onda xalıqaralıq shártnama qaǵıydaları qollanıladı. 3-statya. Tiykarǵı túsinikler Usı Nızamda tómendegi tiykarǵı túsinikler qollanıladı: karantin astındaǵı ónim - ósimlikler karantini obektlerin tasıwshılar bolıwı múmkin bolǵan ósimlikler, olardıń bólekleri, egis materialları, qayta islew ónimi, basqa ónim hám júkler; karantin ruxsatnaması - karantin astındaǵı ónimdi belgilengen tártipte Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵına alıp kiriwge yamasa onıń aymaǵınan tranzit tárizde alıp ótiwge ruxsat berilgenligin tastıyıqlaytuǵın, Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti janındaǵı Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası tárepinen berilgen hújjet; karantin sheklewleri - karantin astındaǵı ónimdi shet ellerden alıp kiriwdi, shet ellerge alıp shıǵıwdı, tasıwdı hám olardan paydalanıwdı ósimlikler karantini obektleri tarqalıwınıń aldın alıw maqsetinde belgilengen múddetke sheklewshi fitosanitariya ilajları; ósimlikler karantini - awıl xojalıǵına hám basqa ósimlikler dúnyasına zıyan keltiriwi múmkin bolǵan ósimlikler karantini obektleri kirip keliwiniń, tarqalıwınıń aldın alıwǵa hámde bunday obektlerdi saplastırıwǵa qaratılǵan ilajlar jıyındısı; ósimlikler karantini obekti - dúnyada karantin áhmiyetine iye bolǵan, Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵında bolmaǵan yamasa sheklengen tárizde tarqalǵan zıyanlı organizmler; ósimlikler karantini obektlerin tasıwshılar - ósimlikler karantini obektleriniń tarqalıwına qolaylılıq jaratıwı múmkin bolǵan transport quralları, awıl xojalıǵı mashinaları, jerge islew beriw quralları, ıdıslardıń barlıq túrleri, ayırım sanaat tovarları, qadaqlaw quralları, sonday-aq ósimlik ónimlerinen tayarlanǵan buyımlar, monolit taslar, topıraq úlgileri hám (yamasa) basqa obektler; fitosanitariya sertifikatı - karantin astındaǵı ónimde ósimlikler karantini obektleri joq ekenligin tastıyıqlawshı xalıqaralıq úlgidegi hújjet; fumigaciya - ósimlikler karantini obektlerin hám basqa zıyanlı organizmlerdi joq etiw maqsetinde olardı ximiyalıq preparatlardıń gazleri menen zıyansızlandırıw. 4-statya. Fitosanitariya talapları Karantin astındaǵı ónimge, onı alıp kiriwge, alıp shıǵıwǵa, islep shıǵarıwǵa, qayta islewge, saqlawǵa, tasıwǵa, realizaciya etiwge hám joq etiwge qaratılǵan talaplardı belgileytuǵın, mámleketlik hám xojalıq basqarıw uyımları, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar tárepinen orınlanıwı shárt bolǵan hújjetler fitosanitariya talapları esaplanadı. Fitosanitariyalıq talaplar Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti janındaǵı Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası (bunnan keyin tekstte Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası dep júritiledi) tárepinen tastıyıqlanadı. Fitosanitariyalıq talaplar Ózbekstan Respublikası Ádillik ministrliginen májbúriy tártipte huqıqıy ekspertizadan ótkeriledi hám unamlı juwmaq alınǵannan keyin esapqa qoyıladı. Fitosanitariyalıq talaplar, eger hújjetlerdiń ózinde keshrek múddet kórsetilmegen bolsa, rásmiy járiyalanǵan kúnnen baslap kúshke kiredi. (QR JK 30.06.2021-j. 152/XX-sanlı QR Nızamına tiykar ózgerisler kirgizilgen)

II bap. Ósimlikler karantini tarawın tártipke salıw

5-statya. Ósimlikler karantini tarawındaǵı mámleketlik siyasattıń tiykarǵı baǵdarları Ósimlikler karantini tarawındaǵı mámleketlik siyasattıń tiykarǵı baǵdarları tómendegilerden ibarat: ósimlikler karantini tarawındaǵı ilajlardı islep shıǵıw hám ámelge asırıw; ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik qadaǵalawdı ámelge asırıw; sırtqı hám ishki ósimlikler karantini boyınsha ilajlar sistemasın ámelge asırıw; ósimlikler karantini tarawında fitosanitariyalıq qáwipsizlikti támiyinlew; ósimlikler karantini tarawında nátiyjeli monitoring alıp barıw sistemasın islep shıǵıw. 6-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń ósimlikler karantini tarawındaǵı wákillikleri Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi: ósimlikler karantini tarawında birden-bir mámleketlik siyasattıń ámelge asırılıwın támiyinleydi; ósimlikler karantini tarawındaǵı mámleketlik baǵdarlamalardı islep shıǵıwda hámde ámelge asırıwda qatnasadı; ósimlikler karantini tarawındaǵı aymaqlıq baǵdarlamalardı tastıyıqlaydı hám ámelge asıradı; mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımlarınıń ósimlikler karantini tarawındaǵı jumısın muwapıqlastıradı; ósimlikler karantini tarawındaǵı hújjetlerdi, tiykarınan, transport birliklerin ashıw haqqındaǵı aktti, karantin kórigi aktın, fitosanitariya sertifikatın hám ishki fitosanitariya sertifikatın beriw tártibin belgileydi; ósimlikler karantini tarawındaǵı monitoringti ámelge asırıw tártibin belgileydi; Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini bas mámleketlik inspektorınıń usınısına muwapıq qala hám rayonlar aymaqların ósimlikler karantini astında dep járiyalaydı hámde zárúrli karantin sheklewlerin ornatadı. Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi nızam hújjetlerine muwapıq basqa da wákilliklerdi ámelge asırıwı múmkin. 7-statya. Jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımlarınıń ósimlikler karantini tarawındaǵı wákillikleri Jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları: ósimlikler karantini tarawındaǵı mámleketlik baǵdarlamalardı ámelge asırıwda qatnasadı; ósimlikler karantini tarawındaǵı aymaqlıq baǵdarlamalardı islep shıǵıwda hám ámelge asırıwda qatnasadı; ósimlikler karantini mámleketlik inspektorlarınıń usınıslarına muwapıq tiyisli aymaqlardı ósimlikler karantini astında dep járiyalaydı hám zárúrli karantin sheklewlerin ornatadı; ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlardı ótkeriwde mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımlarınıń aymaqlıq bólimleri jumısın muwapıqlastıradı. Jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları nızam hújjetlerine muwapıq basqa da wákilliklerdi ámelge asırıwı múmkin. 8-statya. Puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımlarınıń, mámleketlik emes kommerciyalıq emes shólkemlerdiń hám puqaralardıń ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlardı ótkeriwdegi qatnası Puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımları: ósimlikler karantini tarawındaǵı mámleketlik baǵdarlamalardı, aymaqlıq hám basqa da baǵdarlamalardı ámelge asırıwda qatnasadı; tiyisli aymaqta ósimlikler karantini tarawında jámiyetshilik qadaǵalawdı ámelge asıradı; tiyisli aymaq xalqın ósimlikler karantini obektleri tarqalǵanlıǵı haqqında xabarlandırıwda ósimlikler karantini mámleketlik inspektorlarına kómeklesedi. Puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımları nızam hújjetlerine muwapıq basqa da ilajlardı ótkeriwde qatnasıwı múmkin. Mámleketlik emes kommerciyalıq emes shólkemleri hám puqaralar Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵın ósimlikler karantini obektleriniń kirip keliwinen yamasa tarqalıwınan qorǵawda (fitosanitarlıq qáwipsizligi) mámleketlik hám basqada uyımlarǵa zárúrli járdem kórsetiwi múmkin.

II bap. Ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet sisteması hám oǵan basshılıq etiw

9-statya. Ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet sisteması Ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet sistemasın: Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası; avtomobil jollarındaǵı, temir jol stanciyalarındaǵı, aeroportlardaǵı ósimlikler karantini shegara punktleri hám pochtamtdaǵı ósimlikler karantini punkti quraydı. Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası - Ózbekstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyasına, sonday-aq, tiyisliliginshe Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesine boysınadı. Qala hám rayonlardıń ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları, avtomobil jollarındaǵı, temir jol stanciyalarındaǵı, aeroportlardaǵı ósimlikler karantini shegara punktleri hám pochtamtdaǵı ósimlikler karantini punkti tiyisliliginshe joqarı turıwshı ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyalarına boysınadı. 10-statya. Ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmetine basshılıq etiw Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmetine basshılıqtı Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası ámelge asıradı. Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyasınıń baslıǵı - Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti janındaǵı Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası tárepinen tiyisliliginshe Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Kenesiniń usınısına muwapıq lawazımǵa tayınlanadı hámde lawazımnan bosatıladı. Qala hám rayonlardıń ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası tárepinen lawazımǵa tayınlanadı hámde lawazımnan bosatıladı. Avtomobil jollarındaǵı, temir jol stanciyalarındaǵı, aeroportlardaǵı ósimlikler karantini shegara punktlerindegi hám pochtamtdaǵı ósimlikler karantini punktindegi ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmetine ósimlikler karantini tiyisli shegara punktleriniń Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası tárepinen lawazımǵa tayınlanatuǵın hám lawazımınan bosatılatuǵın baslıqları basshılıq etedi. 11-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyasınıń wákillikleri Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası: karantin astındaǵı ónimdi saqlaw, qayta islew, realizaciyalaw, qabıl etiw punktleri jaylasqan jerlerdi hám olarǵa tutas aymaqlardı, awıl xojalıǵına arnalǵan jerlerdi, toǵay qorınıń, qorǵalatuǵın tábiyiy aymaqlardıń jerlerin ósimlikler karantini obektlerin óz waqtında anıqlaw maqsetinde qadaǵalaw tekseriwlerinen ótkeriwdi shólkemlestiredi; anıqlanǵan zıyanlanıw oshaqlarınıń keńeyiwine jol qoymaw hám olardı saplastırıw, sonday-aq ósimlikler karantini obektlerin alıp kiriw jolların anıqlaw hámde tosıw boyınsha qıstawlı ilajlar kóredi; fitosanitariya sertifikatın, ishki fitosanitariya sertifikatın, reeksport ushın fitosanitariya sertifikatın, transport birliklerin ashıw haqqındaǵı aktti hám karantin kórigi aktin beredi; shet ellerden keletuǵın karantin astındaǵı ónimdi salamatlandırıw hám zıyansızlandırıw, sonday-aq transport quralların zıyansızlandırıw ústinen qadaǵalawdı ámelge asıradı; tiyisli aymaqtı ósimlikler karantini astında dep járiyalaw (karantindi biykarlaw), zárúr karantin sheklewlerin qollanıw haqqında Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesine, qala hám rayonlar hákimliklerine usınıslar jiberedi. Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası nızam hújjetlerine muwapıq basqa da wákilliklerdi ámelge asırıwı múmkin. 12-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası shegarasındaǵı ósimlikler karantini punktleri Qaraqalpaqstan Respublikasınıń bajıxana aymaǵına alıp kiriletuǵın karantin astındaǵı ónimdi (sonıń ishinde tranzit júklerdi) tekseriw ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları tárepinen ósimlikler karantini shegara punktlerinde ótkeriledi. Ósimlikler karantini shegara punkti Qaraqalpaqstan Respublikası mámleketlik shegarası punktinde, ishki aymaqlararalıq shegara punktlerinde shólkemlestiriledi hámde mámleketlik byudjet qarjıları esabınan xanalar menen, tekseriwler ótkeriw hám úlgiler alıw, fitosanitariya ekspertizasın hám fumigaciya jumısların ámelge asırıw ushın úskeneler, baylanıs quralları hám internet tarmaǵı menen támiyinlenedi. Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorı fitosanitariya sertifikatınıń qálbekiligin, belgilengen talaplarǵa muwapıq emesligin anıqlaǵan yamasa karantin astındaǵı ónimlerde ósimlikler karantini obektleri barlıǵı haqqında gúman bolǵan jaǵdayda, usı karantin astındaǵı ónim ósimlikler karantini tiyisli shegara punktinde uslap turıladı hám bul haqqında Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyasına xabar beriledi. 13-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyasınıń baslıǵı Qaraqalpaqstan Respublikası ósimlikler karantini bas mámleketlik inspektorı esaplanadı. Qala hám rayonlardıń ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları óz jumısın tiyisli aymaqta ámelge asıradı. Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyasınıń agronomları, avtomobil jollarındaǵı, temir jol stanciyalarındaǵı, aeroportlardaǵı, ósimlikler karantini shegara punktleriniń, sonday-aq pochtamtdagi ósimlikler karantini punktiniń baslıqları hám agronomları, ósimlikler karantini obektlerine qarsı gúresiw boyınsha arnawlı fumigaciya bólimleriniń baslıqları hám qánigeleri ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları bolıp esaplanadı. 14-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorlarınıń huqıqları Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları óz wákilligi sheńberinde tómendegi huqıqlarǵa iye: karantin astındaǵı ónimdi jetistiriw, tayarlaw, saqlaw, tasıw, qayta islew hámde realizaciyalaw menen shuǵıllanıwshı mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımlardıń, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslardıń aymaǵına irkinishsiz kiriwge; ósimlikler karantini qaǵıydaları hám fitosanitariya talaplarınıń buzılıwların saplastırıw hámde olardıń aldın alıw boyınsha orınlanıwı májbúriy bolǵan usınıslar kirgiziwge; laboratoriya tekseriwleri hám tiyisli ekspertiza ótkeriw ushın karantin astındaǵı ónimnen úlgiler alıwǵa; ósimlikler karantini obektleri anıqlanǵanda ósimlikler karantini qaǵıydalarına muwapıq karantin sheklewlerin ornatıwǵa, alıp kirilgen karantin astındaǵı ónimdi irkip turıwǵa, alıp qoyıwǵa yamasa qaytarıp jiberiwge; kirip kelip atırǵan hám jiberilip atırǵan, usı Nızamnıń 18-statyasına muwapıq ósimlikler karantinine tiyisli ilajlar qollanılatuǵın júkler haqqında bajıxana uyımlarınan, temir jol stanciyalarınıń, avtovokzallardıń (avtostanciyalardıń), aeroportlardıń, (pristanlarınıń), pochtamtlardıń, diyqan bazarlardıń hám basqada shólkemlerdiń hákimshiliginen maǵlıwmatlar talap etiwge; zárúr bolǵan jaǵdayda karantin astındaǵı ónimdi kózden keshiriw hám zıyansızlandırıw jumısların ámelge asırıw ushın járdemshi jumısshılar, xızmet xanaları hám járdemshi materiallar beriliwin júklerdiń iyelerinen talap etiwge. Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları nızam hújjetlerine muwapıq basqa huqıqlarǵa da iye bolıwı múmkin. 15-statya. Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorlarınıń minnetlemeleri Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları: ósimlikler karantini obektleriniń ósimlikler karantini obektleri bar bolmaǵan aymaqqa kirip keliwiniń aldın alıw boyınsha zárúrli ilajlar kóriwi; ósimlikler karantini obektlerine diagnoz qoyıw maqsetinde laboratoriya tekseriwleri hám basqa tekseriwler ótkeriliwin shólkemlestiriwi; tiyisli uyımlar hám shólkemlerdi shegaraaldı aymaqlarda, qońsı mámleketlerde payda bolǵan karantin jaǵdayı haqqında xabarlandırıwı, ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlardı ámelge asırıw hámde zárúr usınıslar beriwi; mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımlarına, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslarǵa zárúr fitosanitariya talapların orınlaw haqqında usınıslar jiberiw; ósimlikler karantini qaǵıydalarına muwapıq emesligi hám fitosanitariya talapları buzılǵanlıǵı faktleri anıqlanǵanda temir jol vagonlarınan, samolyotlardan hám basqa transport qurallarınan paydalanıwǵa baylanıslı qadaǵan ornatıwı shárt. Ósimlikler karantini mámleketlik inspektorlarınıń juwapkerliginde nızam hújjetlerine muwapıq basqa minnetler de bolıwı múmkin.

IV bob. Mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımlarınıń, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslardıń ósimlikler karantini tarawındaǵı huqıq hám mennetlemeleri

16-statya. Mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımlarınıń, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslardıń ósimlikler karantini tarawındaǵı huqıqları Karantin astındaǵı ónimdi jetistiriw, tayarlaw, saqlaw, tasıw, qayta islew hámde realizaciyalaw menen shuǵıllanıwshı mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımları, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar tómendegi huqıqlarǵa iye: zárúr jaǵdaylarda, ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet wákilleri menen birgelikte ósimlikler karantini qaǵıydaları hám fitosanitariya talapları sózsiz orınlanıwın támiyinlewshi ilajlar kompleksin islep shıǵıw; ósimlikler karantini obektlerin anıqlaw ushın ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmetinen karantin astındaǵı ónimdi saqlaw, qayta islew, realizaciyalaw hám qabıllaw punktleri jaylasqan jerlerdi, olarǵa tutas aymaqlardı, awıl xojalıǵına mólsherlengen jerlerdi, toǵay qorı hám qorǵalatuǵın tábiyiy aymaqlardıń jerlerin qadaǵalaw tekseriwlerinen ótkeriwdi talap etiw; ósimlikler karantini obektleri tolıq joq etilgennen keyin ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmetine hám jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımlarına karantin sheklewlerin biykarlaw boyınsha usınıslar kirgiziw. Karantin astındaǵı ónimdi jetistiriw, tayarlaw, saqlaw, tasıw, qayta islew hámde realizaciyalaw menen shuǵıllanıwshı mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımları, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar nızam hújjetlerine muwapıq basqa huqıqlarǵa da iye bolıwı múmkin. 17-statya. Mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımlarınıń, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslardıń ósimlikler karantini tarawındaǵı minnetlemeleri Karantin astındaǵı ónimdi jetistiriw, tayarlaw, saqlaw, tasıw, qayta islew hámde realizaciyalaw menen shuǵıllanıwshı mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımları, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar: ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmeti qadaǵalawı astında tekseriwge (kózden ótkeriwge) hám ósimlikler karantini obektlerine qarsı gúresiwge baylanıslı jumıslardı, sonday-aq usı karantin obektleri tarqalıwınıń aldın alıwǵa baylanıslı ilajlardı ámelge asırıwı; belgilengen tártipte karantin ruxsatnaması hám (yamasa) ishki fitosanitariya sertifikatı alınbaǵan karantin astındaǵı ónimdi qabıllamawı; shet ellerden hám Ózbekstan Respublikasınıń ósimlikler karantini astında dep járiyalanǵan aymaqlarınan karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriwde ósimlikler karantini qaǵıydalarına ámel etiwi; tiyisli júkler saqlanatuǵın qoymaxanalarda hár jılı keminde bir márte profilaktikalıq fumigaciya jumısların belgilengen tártipte ámelge asırıwı shárt. Karantin astındaǵı ónimdi jetistiriw, tayarlaw, saqlaw, tasıw, qayta islew hámde realizaciyalaw menen shuǵıllanıwshı mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımları, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar juwapkershiliginde nızam hújjetlerine muwapıq basqa minnetler de bolıwı múmkin. Awıl xojalıǵı ósimlikleri, dárilik ósimlikler, terek hám putalar jetistiriw, ósimliklerdiń jańa sortları selekciyası menen shuǵıllanıwshı yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar ósimlikler karantini obektlerin óz waqtında anıqlaw maqsetinde eginler hám tereklerdi sistemalı ráwishte baqlap barıwdı ámelge asırıwı, olar anıqlanǵan bolsa bul haqqında jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımların, ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmetin dárhal xabarlandırıwı, sonday-aq anıqlanǵan ósimlikler karantini obektlerin saplastırıw boyınsha ilajlar kóriwi shárt.

V bap. Ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlar hám olardı ámelge asırıw

18-statya. Ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlar Ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlardıń maqseti ósimlikler karantini obektleriniń shet ellerden, sonday-aq mámleketimizdiń ósimlikler karantini obektleri tarqalǵan aymaǵınan mámleketimizdiń ósimlikler karantini obektleri bar bolmaǵan aymaqlarına kirip keliwi nátiyjesinde zıyan keltiriliwi qáwipiniń aldın alıw, onı sheklew hám saplastırıwdan ibarat. Ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlar: tábiyiy sharayatlardaǵı bar bolǵan ósimlik dúnyasına, awıl xojalıǵına, toǵaylarǵa, dárilik, dekorativ ósimliklerge, sonıń ishinde olardıń tuqımları, nálleri hám bóleklerine (qálemshesi, pıyazı, miywesine hám basqalarǵa), sonday-aq ósimlikler karantini obektlerin tasıwshı bolıwı múmkin bolǵan basqa ósimlik ónimine; tiri zamarrıqlarǵa, bakteriyalar, viruslar, nematodalar, keneler, jánliklerge; zıyankeslerdiń, ósimlikler keselliklerin qozǵatıwshılardıń kollekciyalarına hám olar keltiretuǵın zıyanlardıń úlgilerine, sonday-aq gerbariylarǵa hám tuqımlardıń kollekciyalarına; shet ellerden hám mámleketimizdiń ósimlikler karantini astında dep járiyalanǵan aymaqlarınan kirip kelgen ósimliklerge, awıl xojalıǵı mashinalarına, jerge islew beriw qurallarına, ıdıslardıń barlıq túrlerine, ayırım sanaat tovarlarına, qadaqlaw úskenelerine, sonday-aq ósimlik materiallarınan tayarlanǵan buyımlarǵa, monolit taslarǵa, topıraq úlgilerine, transport qurallarına hámde basqa ósimlikler karantini obektlerin tasıwshılarǵa; ósimlik ónimin jetistiretuǵın, tayarlaytuǵın, jámleytuǵın, qayta isleytuǵın hámde realizaciya etiletuǵın kárxanalar hám shólkemlerdiń aymaqları hám imaratlarına, awıl xojalıǵına mólsherlengen jerlerine hám toǵay qorı jerlerine, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslardıń jer uchastkalarına, sonday-aq awıl xojalıǵı maqsetlerinde paydalanılmaytuǵın jerlerge (jollarǵa, elektr ótkizgishler átirapındaǵı jerlerge hám basqalarǵa) hámde mámlekettiń shegaraaldı aymaqlarına qollanıladı. 19-statya. Karantin ornatıw hám onı biykarlaw tártibi Ósimlikler karantini obektleri anıqlanǵan jaǵdaylarda rayonlıq (qalalıq) ósimlikler karantini mámleketlik inspektorınıń usınısına muwapıq jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımlarınıń sheshimleri menen fermer hám diyqan xojalıqlarınıń, toǵay xojalıqlarınıń hámde basqa yuridikalıq hám fizikalıq shaxslardıń jer uchastkaları, temir jol stanciyaları, aeroportlar, qalashalar posyolkalar, awıllar, sonday-aq olarǵa tutas aymaqlar ósimlikler karantini astında dep járiyalanadı yamasa olarda zárúr karantin sheklewleri ornatıladı. Qala hám rayonlardı ósimlikler karantini astında dep járiyalaw yamasa karantin sheklewlerin ornatıw Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini bas mámleketlik inspektorınıń usınısına muwapıq Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń qararı menen ámelge asırıladı. Qaraqalpaqstan Respublikasınıń aymaqların ósimlikler karantini astında dep járiyalaw yaki karantin sheklewin ornatıw Ózbekstan Respublikası Ósimlikler karantini bas mámleketlik inspektorınıń usınısına muwapıq Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń qararı menen ámelge asırıladı. Ósimlikler karantini astında dep járiyalanǵan aymaqta ósimlikler karantini oshaǵınıń tarqalıwına jol qoyılmaydı, buǵan tutas aymaqlarda ósimlikler karantini obektleri tarqalıwınıń aldın alıwǵa hám olardı joq etiwge qaratılǵan ósimlikler karantinine baylanıslı ilajlar ótkeriledi. Karantin astındaǵı ónimdi karantin sheklewleri ornatılǵan aymaqlardan alıp shıǵıw hám olardan paydalanıw shártleri ósimlikler karantini qaǵıydaları hám fitosanitariya talapları tiykarında ámelge asırıladı, zıyanlanǵan ónim buǵan kirmeydi. Zıyanlanǵan ónimnen paydalanıw shártleri ósimlikler karantini qaǵıydalarına muwapıq ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları tárepinen belgilenedi. Aymaqta ornatılǵan karantin sheklewleri ósimlikler karantini boyınsha zárúr ilajlar ótkerilgennen hám ósimlikler karantini obektleri tolıq joq etilgennen keyin, tiyisli ósimlikler karantini bas mámleketlik inspektorınıń usınıslarına muwapıq sheklewler ornatqan Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń qararı menen yamasa Ózbekstan Respublikası Ósimlikler karantini bas mámleketlik inspektorınıń usınısına muwapıq Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń qararı menen biykar etiledi. 20-statya. Fitosanitariyalıq dala qadaǵalawı hám onı shólkemlestiriw Fitosanitariyalıq dala qadaǵalawı ósimliklerdiń hám ósimlik óniminiń fitosanitariyalıq tazalıǵın támiyinlew, olarda ósimlikler karantini obektleriniń bar yamasa joq ekenligin anıqlaw maqsetinde ámelge asırıladı. Fitosanitariyalıq dala qadaǵalawı ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları tárepinen ámelge asırıladı. Fitosanitariyalıq dala qadaǵalawı ótkerilgennen keyin akt dúziledi hám ámelge asırılıwı zárúr bolǵan ilajlar belgilenedi. 21-statya. Ósimlikler karantini tarawındaǵı laboratoriya tekseriwleri Ósimlikler karantini tarawındaǵı laboratoriya tekseriwleri karantin astındaǵı ónimniń bóleklerin hám (yamasa) úlgilerin olar zıyanlanǵanlıǵın yamasa zıyanlanbaǵanlıǵın, olarda ósimlikler karantini obektleri bar ekenligin yamasa joq ekenligin anıqlaw maqsetinde ótkeriletuǵın izleniwlerden ibarat hám bul izleniwler nızam hújjetlerine muwapıq akkreditaciya etilgen laboratoriyalarda ótkeriledi. Ósimlikler karantini tarawındaǵı laboratoriya tekseriwleri: karantin astındaǵı ónimniń ósimlikler karantini qaǵıydalarına hámde fitosanitariya talaplarına muwapıqlıǵın anıqlaw; Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵında ósimlikler karantini tarawında monitoring alıp barıw; fitosanitariyalıq qáwipin tallaw; fitosanitariya sertifikatın beriw; ilimiy izleniwlerdi ámelge asırıw maqsetinde ótkeriledi. Ósimlikler karantini tarawındaǵı laboratoriya tekseriwleri nızam hújjetlerine muwapıq basqa maqsetlerde de ámelge asırılıwı múmkin. 22-statya. Karantin astındaǵı ónimniń fumigaciyası Karantin astındaǵı ónim alıp kelinip atırǵanda, mámleketimiz aymaǵında tasılıp atırǵanda, alıp shıǵılıp atırǵanda transport qurallarındaǵı hám bos qoymaxanalardaǵı fumigaciya jumısları tek ǵana ósimlikler karantini obektlerine qarsı gúresiw boyınsha arnawlı fumigaciya bólimleri tárepinen ámelge asırılıp, olardıń juwmaǵı boyınsha zıyansızlandırıw haqqındaǵı akt rásmiylestiriledi. 23-statya. Ósimlikler karantini tarawında monitoring júrgiziw Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵında ósimlikler karantini tarawında monitoring júritiw ósimlikler karantini obektlerin anıqlaw, gúzetiw, tallaw, bahalaw hám olardıń tarqalıwın boljaw sistemasınan ibarat esaplanadı. Ósimlikler karantini tarawındaǵı monitoring: Ósimlikler karantini obektleriniń mámleketimizge kirip keliwine, tarqalıwına hámde bioekologiyalıq qásiyetlerine tásir etiwge kómeklesiwshi faktorlardı anıqlaw hám bahalaw; ósimlikler karantini obektleriniń mámleketimizge kirip keliw jolların hám tarqalǵan aymaqlardı anıqlaw; ósimlikler karantini obektleri oshaqların anıqlaw; ósimlikler karantini obektlerine qarsı gúresiw ushın zárúr ilajlardı islep shıǵıw; fitosanitariyalıq qáwipti anıqlaw hám tallaw maqsetinde ámelge asırıladı. Ósimlikler karantini tarawındaǵı monitoring belgilengen tártipte ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmeti tárepinen ámelge asırıladı.

VI bap. Ósimlikler karantini tarawındaǵı málimlemeniń ashıqlıǵı

24-statya. Málimlemeden paydalanıw Ósimlikler karantini tarawındaǵı normativ-huqıqıy hújjetler, texnikalıq jaqtan tártipke salıwǵa baylanıslı normativ hújjetler, sonıń ishinde fitosanitariya talapları, sonday-aq karantin astındaǵı aymaqlar, ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmeti tárepinen ámelge asırılıp atırǵan ilajlar haqqındaǵı maǵlıwmatlar hámde ósimlikler karantini tarawındaǵı basqa málimleme ǵalaba xabar qurallarında hám Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyasınıń rásmiy internet saytında járiyalanadı.

VII bap. Karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriw hám alıp shıǵıw

25-statya. Alıp kelinip atırǵan, alıp shıǵılıp atırǵan hám tranzit tárzinde alıp ótilip atırǵan karantin astındaǵı ónimge qoyılatuǵın talaplar Alıp kelinip atırǵan, alıp shıǵılıp atırǵan hám tranzit tárizinde alıp ótilip atırǵan karantin astındaǵı ónim ósimlikler karantini obektlerinen awlaqta bolıwı hámde onıń hár bir partiyası fitosanitariya sertifikatlarınıń túp nusqaları menen támiyinlengen bolıwı kerek. Karantin astındaǵı ónim alıp kelingende, alıp shıǵılǵanda hám tranzit tárzinde alıp ótilgende ósimlikler karantini qaǵıydaları hámde fitosanitariya talaplarına ámel etiliwi tiyis. 26-statya. Karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriw Karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriwge karantin ruxsatnaması, eksportqa shıǵarıwshı mámlekettiń ósimlikler karantini hám olardı qorǵaw boyınsha mámleketlik uyımlar tárepinen beriletuǵın fitosanitariya sertifikatı yamasa gúwalıǵı bar bolǵan jaǵdayda jol qoyıladı. Ósimlikler karantini hám olardı qorǵaw boyınsha mámleketlik uyımlarıǵa iye bolmaǵan shet ellerden karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriwge Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası tárepinen karantin astındaǵı ónimniń hár bir partiyasına óz aldına beriletuǵın karantin ruxsatnaması bar bolǵan jaǵdayda jol qoyıladı. Mámleketlik hám xojalıq basqarıwı uyımları, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriwde: karantin astındaǵı ónimdi mámleketimizge jetkerip beriwge yamasa aymaqtan tranzit tárizinde alıp ótiwge baylanıslı sawda shártnamalarına (kontraktlarına) ósimlikler karantini obektleriniń mámleketimizge kirip keliwiniń aldın alıwdı támiyinleytuǵın fitosanitariya talapların kirgiziwi; shet ellerden karantin astındaǵı ónimdi satıp alıw waqtında, zárúr bolǵan jaǵdayda, bul mámleketlerdegi karantin astındaǵı ónimniń fitosanitariyalıq jaǵdayın úyreniw ushın ósimlikler karantini boyınsha qánigelerdi jiberiwdi názerde tutıwı shárt. Alıp kelinip atırǵan karantin astındaǵı ónim ósimlikler karantini shegara punktlerinde ósimlikler karantini mámleketlik inspektorları tárepinen májbúriy tekseriwden ótkeriliwi tiyis. Karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriw ámelge asırılatuǵın ósimlikler karantini shegara punktleri Qaraqalpaqstan Respublikası Ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyası tárepinen belgilenedi. Qońsı ellerden ósimlikler karantini obektleriniń mámleketimizge kirip keliwi hám tarqalıwı qáwipi payda bolǵan jaǵdayda, wákillikli uyımlardıń sheshimine muwapıq qáwip tuwdırıwshı uchastkalardaǵı shegara waqıtsha jawıp qoyıladı. Ósimlikler karantini obektleri anıqlanǵan karantin astındaǵı ónimdi alıp kiriw qadaǵan etiledi, bunnan olardıń ilimiy maqsetlerde alıp kelingen úlgileri buǵan kirmeydi. Tuqımlıqlardı hám egis materialların shet ellerden Qaraqalpaqstan Respublikasında jasawshı puqaralarǵa pochta jóneltpelerinde jiberiw, sonday-aq júk penen alıp ótiw qadaǵan etiledi. Ósimlikler karantini obektleri menen zıyanlanbaǵan ayırım miywelerdi hám ovoщlardı jolawshılardıń qol júginde ótkeriwge ósimlikler karantini mámleketlik inspektorı tárepinen ruxsat beriledi. Ayrıqsha qunlılıqqa iye bolǵan tuqımlar, ósimlikler yamasa egis materialları ilim-izertlew mákemeleriniń mánziline jollanǵan jaǵdayda, olar ósimlikler karantini mámleketlik inspektorınıń juwmaǵına muwapıq introdukciya karantin nálxanasına tekseriw ushın jiberiliwi kerek. Mámleketimizde akkreditaciyalanǵan diplomatiyalıq wákilxanalar, konsullıq mákemeleri hám sawda wákilxanaları tárepinen karantin astındaǵı ónimdi shet ellerden júk penen alıp kiriw hám pochta arqalı jiberiw, mámleket ishinde tasıw hámde onnan paydalanıw ósimlikler karantini qaǵıydalarına muwapıq ámelge asırıladı. Alıp kelingen karantin astındaǵı ónimde ósimlikler karantini obektleri anıqlanǵan jaǵdayda, olar belgilengen tártipte bir sutka ishinde májbúriy fumigaciya qılınadı yamasa basqa usıllar menen zıyansızlandırıladı, jabayı shóplerden tazalanadı, jasırın zıyanlanıwlardı anıqlaw hám salamatlandırıw maqsetinde oranjereyalarǵa hám karantin nálxanalarına ósimlikler karantini qaǵıydalarına muwapıq egiledi. Bul ósimlik materialına texnikalıq jaqtan islew beriledi yamasa olardan aymaǵı ósimlikler karantini obektleri tarqalıwı qáwipi bolmaǵan rayonlarda paydalanıladı. Jasırın zıyanlanıwdı anıqlaw ayrıqsha jaǵdaylarda laboratoriya tekseriwi tiykarında ámelge asırılıwı múmkin. Alıp kelingen karantin astındaǵı ónimdi zıyansızlandırıw menen baylanıslı barlıq qárejetler, sonıń ishinde jumısshı kúshinen, transporttan, xanalardan hám járdemshi materiallardan paydalanıw tiyisli júkti alıwshılar yamasa karantin astındaǵı ónimdi jiberiwshiler esabınan ámelge asırıladı. Karantin astındaǵı ónim bar bolǵan tranzit júkler ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet tárepinen májbúriy túrde tekseriwden ótkeriliwi tiyis. Ósimlikler karantini obektleri anıqlanǵan jaǵdayda, usı júkler irkip turılıwı, zıyansızlandırılıwı yamasa onı eksportqa shıǵarǵan mámleketke qaytarıp jiberiliwi kerek. 27-statya. Karantin astındaǵı ónimdi alıp shıǵıw Mámleketten alıp shıǵılıp atırǵan karantin astındaǵı ónim ósimlikler karantini qaǵıydalarına, fitosanitariya talaplarına, sonday-aq Ózbekstan Respublikasınıń ósimlikler karantini tarawındaǵı xalıqaralıq shártnamaları qaǵıydalarına muwapıq bolıwı hámde mámleket aymaǵınan alıp shıǵılıwı qadaǵan etilgen karantin astındaǵı ónimler dizimine kirgizilmegen bolıwı kerek. Karantin astındaǵı ónimniń hár bir partiyasına belgilengen úlgidegi fitosanitariya sertifikatı qosımsha etilgen bolıwı kerek.

VIII bap. Juwmaqlawshı rejeler

28-statya. Ósimlikler karantini tarawındaǵı xalıqaralıq birge islesiw Ósimlikler karantini tarawındaǵı xalıqaralıq birge islesiw Ózbekstan Respublikasınıń xalıqaralıq shártnamalarına hám nızam hújjetlerine muwapıq ámelge asırıladı. 29-statya. Ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet sistemasın qarjılandırıw Ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet sisteması Mámleketlik byudjet qarjıları hám nızam hújjetlerinde qadaǵan etilmegen basqa derekler esabınan qarjılandırıladı. Ósimlikler karantini obektlerine qarsı gúresiw boyınsha arnawlı fumigaciya bólimleri zıyansızlandırıw boyınsha orınlanǵan jumıslardan alınǵan túsimler esabınan tolıq ózin ózi qarjılandırıw tiykarında óziniń jumısın ámelge asıradı. Ósimlikler karantini obektlerine qarsı gúresiw hám fitosanitariyalıq qáwipsizlikti támiyinlew ushın hár jılı Mámleketlik byudjetten qarjılar ajıratıladı. Ósimlikler karantini tarawında kórsetiletuǵın tólemli xızmetlerden alınǵan dáramatlar ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmet sisteması xızmetkerlerin xoshametlewge, ósimlikler karantini mámleketlik inspekciyalarınıń materiallıq-texnikalıq bazasın rawajlandırıwǵa hámde olardıń jumısı menen baylanıslı bolǵan basqa qárejetlerdiń ornın qaplawǵa sarıplanadı. Ósimlikler karantini boyınsha mámleketlik xızmetiniń alıp kirilip atırǵan, alıp shıǵılıp atırǵan hám tranzit tárizinde alıp ótilip atırǵan karantin astındaǵı ónimdi tekseriw hámde kózden keshiriw, sonday-aq zárúr hújjetlerdi rásmiylestiriw menen baylanıslı barlıq qárejetlerdiń ornı tiyisli yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar qarjıları esabınan qaplanadı. 30-statya. Tartıslardı sheshiw Ósimlikler karantini tarawındaǵı tartıslar nızam hújjetlerinde belgilengen tártipte sheshiledi. 31-statya. Ósimlikler karantini haqqındaǵı nızam hújjetlerin buzǵanlıq ushın juwapkershilik Ósimlikler karantini haqqındaǵı nızam hújjetlerin buzǵanlıqta ayıplı shaxslar belgilengen tártipte juwapkershilikke tartıladı.

Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Baslıǵı M.Kamalov

Nókis qalası, 19-dekabr 2020-jıl № 75/XI