QARAQALPAQSTAN RESPUBLIKASÍNÍŃ «SAYLAW HAQQÍNDA»ǴÍ NÍZAMÍ

Usı Nızamǵa tómendegilerge muwapıq ózgerisler kirgizilgen: 19.12.2020-j. 77/XI-sanlı QR Nızamı 12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamı

I BAP. ULÍWMA REJELER

1-statya. Usı Nızam menen tártipke salınatuǵın qatnasıqlarUsı Nızam Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi (bunnan bılay tekstte – Joqarǵı Keńes dep júritiledi) deputatları, xalıq deputatları rayonlıq hám qalalıq Keńesleriniń (bunnan bılay tekstte – jergilikli Keńesler dep júritiledi) deputatları saylawlarına tayarlıq kóriw hám olardı ótkeriwge baylanıslı qatnasıqlardı tártipke saladı hámde Qaraqalpaqstan Respublikası puqaralarınıń erk-ıqrarı erkin bildiriliwin támiyinlewshi kepilliklerdi belgileydi. 2-statya. Saylaw haqqındaǵı nızam hújjetleri Saylaw haqqındaǵı nızam hújjetleri Ózbekstan Respublikası Konstituciyası, Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Konstituciyası, usı Nızam hám Qaraqalpaqstan Respublikasınıń basqa da nızam hújjetlerinen ibarat. 3-statya. Qaraqalpaqstan Respublikasında saylaw ótkeriwdiń tiykarǵı principleri Qaraqalpaqstan Respublikasında saylaw ulıwmalıq, teń, tikkeley saylaw huqıqı tiykarında jasırın dawıs beriw jolı menen ótkeriledi. Saylaw ashıq hám járiyalı túrde ótkeriledi. 4-statya. Ulıwma saylaw huqıqı Joqarǵı Keńes deputatları hám jergilikli Keńesler deputatlarınıń saylawları ulıwmalıq bolıp esaplanadı. Saylaw kúni on segiz jasqa tolǵan Qaraqalpaqstan Respublikası puqaraları (bunnan bılay tekstte – puqaralar dep júritiledi) saylaw huqıqına iye. Puqaralar jınısı, rasası hám milleti, tili, dinge qatnası, sociallıq shıǵısı, isenimi, jeke hám sociallıq jaǵdayı, maǵlıwmatı, jumısınıń túri hám ózgesheligine qaramastan, teń saylaw huqıqına iye. 5-statya. Teń saylaw huqıqı Saylawda qatnasıwshı hár bir puqara bir dawısqa iye. Sud tárepinen háreketke uqıpsız dep tabılǵan puqaralar, sonday-aq sud húkimi menen erkinen ayırıw orınlarında saqlanıp atırǵan shaxslar saylanıwı múmkin emes. Sud tárepinen háreketke uqıpsız dep tabılǵan puqaralar, sonday-aq awır hám júdá awır jınayatlar islegeni ushın sud húkimi menen erkinen ayırıw orınlarında saqlanıp atırǵan shaxslar saylawda qatnaspaydı. 6-statya. Tikkeley saylaw huqıqı Joqarǵı Keńes deputatları, jergilikli Keńeslerdiń deputatları puqaralar tárepinen tikkeley saylanadı. 7-statya. Jasırın dawıs beriw Saylawda erkin hám jasırın dawıs beriledi. Saylawshılardıń erk-ıqrarın qadaǵalawǵa jol qoyılmaydı. Jasırın dawıs beriw saylawshınıń erk-ıqrarı ústinen hár qanday túrde qadaǵalaw imkaniyatın boldırmaytuǵın tiyisli sharayatlar jaratıw arqalı támiyinlenedi. 8-statya. Saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwdegi ashıqlıq hám járiyalılıq Saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwdi saylaw komissiyaları ashıq hám járiyalı túrde ámelge asıradı. Saylaw komissiyaları puqaralardı óz jumısları haqqında, saylaw okrugları, uchastkalarınıń dúzilgenligi haqqında, saylaw komissiyalarınıń quramı, olardıń jaylasqan ornı hám jumıs waqtı haqqında xabardar etedi, saylawshılardıń dizimleri, saylawda qatnasıp atırǵan siyasiy partiyalardıń dizimi menen tanıstıradı, Joqarǵı Keńes deputatlıǵına, jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlar haqqındaǵı, sonday-aq, dawıs beriw hám saylaw juwmaqları haqqındaǵı maǵlıwmatlardı málim etedi. Ǵalaba xabar quralları saylawǵa tayarlıqtıń barısın hám saylaw qalay ótip atırǵanın járiyalap baradı. Saylaw komissiyalarınıń májilisleri ashıq ótkeriledi. Saylaw komissiyalarınıń qararları ǵalaba xabar qurallarında járiyalanadı yaki usı Nızamda belgilengen tártipte hámmege málimlenedi. Saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwge tiyisli barlıq ilajlarda, sonday-aq, saylaw kúni dawıs beriw bólmelerinde hám dawıslardı sanap shıǵıwda Joqarǵı Keńes deputatlıǵına, jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlar usınǵan siyasiy partiyalardan, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımlarınan baqlawshılar, ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri, basqa mámleketlerden, xalıqaralıq shólkemlerden baqlawshılar qatnasıw huqıqına iye.

II BAP. SAYLAW OKRUGLARÍ HÁM UChASTKALARÍ

9-statya. Saylaw okrugların dúziw Joqarǵı Keńes deputatlarınıń saylawın ótkeriw ushın alpıs bes aymaqlıq saylaw okrugı dúziledi. Hár bir saylaw okrugınan bir deputat saylanadı. Joqarǵı Keńes deputatlarınıń saylawın ótkeriw boyınsha saylaw okrugları, xalıq deputatları qalalıq hám rayonlıq Keńesleriniń usınısı boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Oraylıq saylaw komissiyası (bunnan bılay tekstte – Oraylıq saylaw komissiyası dep júritiledi) tárepinen dúziledi. Joqarǵı Keńes deputatlarınıń saylawın ótkeriw boyınsha saylaw okruglarınıń shegaraları qala hám rayonlardıń hákimshilik-aymaqlıq dúzilisin esapqa alǵan halda, ádette, Qaraqalpaqstan Respublikasınıń pútkil aymaǵında saylawshılar sanı teń bolǵan halda belgilenedi. Jergilikli Keńeslerge saylaw ótkeriw ushın otızdan kóp bolmaǵan saylaw okrugları dúziledi. Hár bir saylaw okrugınan bir deputat saylanadı. Usı Nızamda belgilengen normalar sheńberinde jergilikli Keńeslerge saylaw ótkeriw ushın saylaw okruglarınıń sanı tiyisli jergilikli Keńes tárepinen xalıqtıń, saylawshılardıń sanı, aymaq hám basqa da jergilikli sharayatlardan kelip shıqqan halda belgilenedi. Jergilikli Keńeslerge saylaw ótkeriw boyınsha saylaw okrugları tiyisli rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası tárepinen, ádette, saylawshılar sanı teń halda dúziledi. Saylaw okruglarınıń shegaraları rayonlar hám qalalardıń hákimshilik-aymaqlıq dúzilisin esapqa alǵan halda belgilenedi. Saylaw okrugların dúziwde saylaw okruglarındaǵı saylawshılar sanınıń jol qoyılatuǵın eń kóp shetke shıǵıwı, ádette, on procentten aspawı kerek. Saylaw okruglarınıń dizimleri olardıń shegaraları, saylawshılar sanı hám okruglıq saylaw komissiyalarınıń jaylasqan ornı kórsetilgen halda saylawdan keminde jetpis bes kún aldın tiyisli saylaw komissiyası tárepinen járiyalanadı. 10-statya. Saylaw uchastkaların dúziw tártibi hám norması Joqarǵı Keńes deputatları saylawın ótkeriw boyınsha saylaw uchastkaları rayonlar hám qala hákimlikleriniń usınısı boyınsha okruglıq saylaw komissiyaları tárepinen, rayonlıq, qalalıq jergilikli Keńes deputatları saylawın ótkeriw boyınsha saylaw uchastkaları bolsa rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyaları tárepinen dúziledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Saylawshılarǵa múmkinshiligi bolǵanınsha kóbirek qolaylılıq jaratıw maqsetinde saylaw uchastkaları rayonlardıń, qalalardıń shegaraların esapqa alǵan halda dúziledi. Uchastkalar áskeriy bólimlerde de dúziledi hám bólimler jaylasqan jerdegi okruglarǵa kiredi. Saylaw uchastkalarınıń shegaraları basqa saylaw okruglarınıń shegaraların kesip ótpewi tiyis. Sanatoriylarda, dem alıw úylerinde, emlewxanalarda hám basqa da stacionar emlew mákemelerinde, alıs hám barıw qıyın bolǵan aymaqlardaǵı puqaralar turǵan orınlarda, qamaqta saqlaw hám erkinen ayırıw orınlarında saylaw uchastkaları dúziliwi múmkin. Áskeriy bólimlerde saylaw uchastkaları bólimler yaki áskeriy birlespeler komandirleriniń usınısı boyınsha okruglıq saylaw komissiyalar tárepinen dúziledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Saylaw uchastkaları saylawǵa keminde alpıs kún qalǵanda, ádette, saylawshılar sanı jigirmadan kem bolmaǵan hám úsh mıńnan kóp bolmaǵan halda dúziledi. Áskeriy bólimlerde, sonday-aq, alıs hám barıw qıyın bolǵan aymaqlardaǵı puqaralar turǵan orınlarda, qamaqta saqlaw hám erkinen ayırıw orınlarında saylaw uchastkaları áne usı múddette, ayırım jaǵdaylarda bolsa saylawǵa keminde jeti kún qalǵanda dúziledi. Saylaw uchastkalarınıń sanı okruglar sanınan kem bolıwı múmkin emes. Okruglıq saylaw komissiyası saylaw uchastkalarınıń tártip sanın belgileydi hám tiyisli uchastka komissiyasınıń telefon nomerlerin, jaylasqan ornın hám dawıs beriw imaratın kórsetken halda saylawshılardı hár bir uchastkanıń shegaraları haqqında xabardar etiwdi shólkemlestiredi. Joqarǵı Keńes, jergilikli Keńesler deputatlarınıń saylawı bir waqıtta ótkerilgen jaǵdayda Joqarǵı Keńes deputatlarınıń saylawın ótkeriw boyınsha okruglıq saylaw komissiyaları tárepinen birden-bir saylaw uchastkaları dúziledi.

III BAP. SAYLAW KOMISSIYaLARÍ

11-statya. Saylaw komissiyaları sisteması Saylaw komissiyaları sistemasına tómendegiler kiredi: Oraylıq saylaw komissiyası; rayonlıq hám qalalıq saylaw komissiyaları; okruglıq saylaw komissiyaları; uchastkalıq saylaw komissiyaları. Saylaw komissiyaları hám olardıń aǵzaları óz jumısın hár qanday mámleketlik uyımlardan, jámiyetlik birlespelerden hám lawazımlı shaxslardan biyǵárez halda ámelge asıradı. Saylaw komissiyalarınıń jumısına aralasıwǵa jol qoyılmaydı hám bunday aralasıw nızamǵa muwapıq juwapkershilikke sebep boladı. Saylaw komissiyaları hám olardıń aǵzaları óz jumısında Ózbekstan Respublikası Konstituciyasına, Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına, usı Nızamǵa hám basqa da nızam hújjetlerine boysınadı. Máselelerdi kórip shıǵıw hám qararlar qabıl etiw saylaw komissiyası tárepinen kollegial tárizde ámelge asırıladı. Saylaw komissiyaları óz jumısın ashıq hám járiyalı túrde ámelge asıradı. Saylaw komissiyasınıń májilislerinde siyasiy partiyalardıń, ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımlarınan, basqa mámleketlerden, xalıqaralıq shólkemlerden baqlawshılar qatnasıwı múmkin. Saylaw komissiyaları talabanlarǵa, siyasiy partiyalarǵa saylaw kampaniyasın ótkeriw ushın teń sharayatlardı, saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriw ushın ajıratılǵan byudjet qarjılarınıń ádillik penen bólistiriliwin, dawıs beriwdiń hám saylaw juwmaqların shıǵarıwdıń haqıyqıy bolıwın támiyinlew boyınsha zárúr ilajlar kóredi. 12-statya. Oraylıq saylaw komissiyasın dúziw Oraylıq saylaw komissiyası Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi tárepinen keminde on bes aǵzadan ibarat quramda dúziledi. Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzaları xalıq deputatları rayonlıq hám qalalıq Keńesleriniń usınısı boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi tárepinen saylanadı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵınıń usınısı boyınsha komissiya aǵzaları arasınan komissiya májilisinde saylanadı. Oraylıq saylaw komissiyası baslıǵınıń orınbasarı hám komissiya xatkeri komissiya aǵzaları arasınan komissiya májilisinde saylanadı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzası tiyisli gúwalıqqa iye boladı. Oraylıq saylaw komissiyası baslıǵı hám aǵzalarınıń gúwalıǵı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵı tárepinen imzalanadı. 13-statya. Oraylıq saylaw komissiyasına aǵzalıq Jigirma bes jasqa tolǵan, ádette, joqarı maǵlıwmatqa, saylawlardı shólkemlestiriw hám ótkeriw boyınsha is tájiriybesine iye bolǵan, jámiyetshilik arasında abıroyǵa iye hám keminde keyingi bes jıl Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵında turaqlı jasap turǵan puqara Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzası bolıwı múmkin. Awır yaki júdá awır jınayatlar islegeni ushın sudlanǵanlıq jaǵdayı tamamlanbaǵan yamasa sudlanǵanlıǵı alıp taslanbaǵan puqaralar, áskeriy xızmetkerler, mámleketlik qáwipsizlik xızmetiniń, basqa da áskeriylestirilgen bólimshelerdiń xızmetkerleri, diniy shólkemler hám birlespelerdiń professional xızmetshileri Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzası bolıwı múmkin emes. Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzası basqa saylaw komissiyasınıń yaki siyasiy partiyanıń aǵzası bolıwı múmkin emes. Oraylıq saylaw komissiyasınıń Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talaban yaki isenimli wákil etip dizimge alınǵan aǵzası komissiya quramınan shıǵıp ketken dep esaplanadı. Oraylıq saylaw komissiyası aǵzasınıń wákillikleri Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi tárepinen tikkeley yaki onı aǵzalıqqa usınǵan uyımnıń usınısı boyınsha tómendegi jaǵdaylarda toqtatılıwı múmkin: ol óz wákilliklerin toqtatıw tuwralı jazba arza bergende; ol sud tárepinen háreketke uqıpsız dep tabılǵanda; oǵan baylanıslı sudtıń ayıplaw húkimi nızamlı kúshke kirgende; ol óz wazıypaların turaqlı túrde orınlamay kelgende; nızamǵa muwapıq ol Oraylıq saylaw komissiyası aǵzasınıń wákilliklerin ámelge asırıw menen bir waqıtta shuǵıllanıp bolmaytuǵın lawazımǵa saylanǵanda yaki tayınlanǵanda; ol sudtıń nızamlı kúshke kirgen qararı tiykarında biydárek joǵalǵan dep tabılǵanda yaki qaytıs bolǵan dep járiyalanǵanda; ol Ózbekstan Respublikası puqaralıǵın joǵaltqanda; ol qaytıs bolǵanda. Oraylıq saylaw komissiyasınıń jańa aǵzası usı Nızamda belgilengen tártipte saylanadı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń turaqlı tiykarda islewshi aǵzaları ilimiy hám pedagogikalıq jumıstan tısqarı haqı tólenetuǵın basqa túrdegi jumıs penen shuǵıllanıwı múmkin emes. Oraylıq saylaw komissiyası aǵzalarına Joqarǵı Keńes deputatlarına baylanıslı qollanılatuǵın qol qatılmaslıq haqqındaǵı qaǵıydalar qollanıladı. 14-statya. Oraylıq saylaw komissiyasınıń wákillikleri Oraylıq saylaw komissiyası: Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine saylawdı ótkeriw ushın dúziletuǵın saylaw komissiyaları sistemasına basshılıq etedi, Qaraqalpaqstan Respublikasınıń pútkil aymaǵında usı Nızamnıń orınlanıwı ústinen baqlawdı ámelge asıradı, onıń birdey tárizde qollanılıwın támiyinleydi; Joqarǵı Keńes deputatları, jergilikli Keńesler deputatları saylawı boyınsha saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵın járiyalaydı; saylaw komissiyalarınıń jumısın metodikalıq jaqtan támiyinlewdi ámelge asıradı, saylawdı shólkemlestiriw máseleleri boyınsha óz wákillikleri sheńberinde qararlar qabıl etedi, instrukciyalar menen rejelerdi tastıyıqlaydı, túsindiriwler beredi; Saylaw processin basqarıwdıń málimleme sistemasın engiziw hámde Qaraqalpaqstan Respublikası saylawshılarınıń birden-bir elektron diziminen (bunnan bılay tekstte Saylawshılardıń birden-bir elektron dizimi dep júritiledi) paydalanıw boyınsha ulıwmalıq basshılıqtı hám muwapıqlastırıwdı ámelge asıradı; Joqarǵı Keńes deputatları saylawın ótkeriw boyınsha okruglardı dúzedi, olarǵa atama hám tártip sanın beredi hámde usı okruglardıń jaylasqan jeri haqqındaǵı maǵlıwmatlardı járiyalaydı; Joqarǵı Keńes deputatları saylawın ótkeriw boyınsha okruglıq saylaw komissiyaların dúzedi, sonday-aq, olardıń jaylasqan jeri haqqındaǵı maǵlıwmatlardı járiyalaydı; saylaw komissiyaları quramına ózgerisler kirgiziw tártibin belgileydi; eger okruglıq saylaw komissiyalarınıń qararları usı Nızamǵa qayshı kelse, usı qararlardı óz betinshe yaki Qaraqalpaqstan Respublikası prokurorınıń usınısına muwapıq biykarlaydı; saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwge tiyisli qárejetler smetasın islep shıǵadı hám tastıyıqlaydı, pul qarjıların saylaw komissiyalarına bólistiredi, saylaw komissiyalarınıń imaratlar, transport hám baylanıs quralları menen támiyinleniwin qadaǵalaydı, saylawdı materiallıq-texnikalıq jaqtan támiyinlewge baylanıslı basqa da máselelerdi kórip shıǵadı; siyasiy partiyalardıń, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımlarınıń baqlawshıları, ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri ushın mandat úlgisin belgileydi; usınılǵan hújjetler tiykarında siyasiy partiyalardıń saylawda qatnasıwına ruqsat beriw haqqında qarar qabıl etedi; Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlar usınǵan siyasiy partiyalardan tiyisli hújjetlerdi qabıl etip aladı; Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlardı dizimge aladı, dizimge alınǵan talabanlardıń dizimleri menen olar haqqındaǵı maǵlıwmatlardıń baspasózde járiyalanıwın jáne olarǵa gúwalıqlar beriwdi shólkemlestiredi; Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlarǵa saylawda qatnasıwı ushın teń sharayatlardı támiyinleydi; Joqarǵı Keńes deputatları saylawına baylanıslı saylaw byulletenleriniń, saylawshılar dizimleriniń, imza qaǵazlarınıń, saylaw komissiyaları bayanlamalarınıń hám basqa da hújjetlerdiń, saylaw qutılarınıń hám saylaw komissiyaları mórleriniń úlgileri menen formaların, olardı saqlaw tártibin belgileydi; saylaw byulletenlerin tayarlaw hám saylaw uchastkalarına jetkeriw tártibin belgileydi; saylaw komissiyaları, siyasiy partiyalar, ministrlikler, mámleketlik komitetler hám vedomstvolar, jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları, basqa da mámleketlik uyımlar menen jámiyetlik birlespeler wákilleriniń saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwge baylanıslı máseleler boyınsha málimlemesin tıńlaydı; saylawdıń juwmaqların shıǵaradı, Qaraqalpaqstan Respublikası boyınsha dawıs beriwdiń ulıwma nátiyjelerin anıqlaydı hám dawıs beriwde qatnasqan saylawshılar sanı, hár bir talabandı jaqlap berilgen dawıslar sanı haqqındaǵı xabardı baspasózde járiyalaydı; usı Nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda qayta dawıs beriw, Joqarǵı Keńes deputatlarınıń qayta saylawın hám bosap qalǵan orınlarǵa saylaw ótkeriliwin shólkemlestiredi; saylanǵan Joqarǵı Keńes deputatların dizimge aladı, sonday-aq, olardıń dizimin baspasózde hám basqa da dáreklerde járiyalaydı; saylawdan keyin Joqarǵı Keńestiń birinshi májilisin shaqıradı; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi deputatına Joqarǵı Keńes deputatınıń gúwalıǵı menen óńir belgisin beredi; saylawshılardıń hám saylaw procesiniń basqa da qatnasıwshılarınıń múrájatların kórip shıǵadı hám olar boyınsha qararlar qabıl etedi, buǵan saylaw komissiyalarınıń háreketleri hám qararları ústinen berilgen shaǵımlar kirmeydi; (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). usı Nızam talapları buzılǵanlıǵı haqqındaǵı materiallardı sudqa yaki huqıq qorǵaw uyımlarına tapsıradı; basqa mámleketlerdiń saylaw uyımları, xalıqaralıq shólkemler hám shet ellerdiń wákilleri menen xalıqaralıq birge islesiwdi ámelge asıradı, ushırasıwlar shólkemlestiredi, kelisimler hám memorandumlar dúzedi; shet ellerdegi saylawlardı baqlawda qatnasadı, sonıń ishinde xalıqaralıq shólkemlerdiń missiyaları quramında qatnasadı; xalıqaralıq shólkemlerdi, shet ellerdiń saylaw uyımların hám wákillerin saylawlardı baqlaw ushın mirát etedi; saylawdı shólkemlestiriw hám ótkeriwge baylanıslı hújjetlerdiń vedomstvolıq arxivlerge tapsırılıwın támiyinleydi; Oraylıq saylaw komissiyasınıń Reglamentin tastıyıqlaydı; jámiyetshilik, ǵalaba xabar quralları menen baylanıslardı bekkemleydi hám rawajlandıradı. 15-statya. Oraylıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı Oraylıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı: Oraylıq saylaw komissiyasınıń jumısına basshılıqtı ámelge asıradı; Oraylıq saylaw komissiyasınıń májilislerin shaqıradı, olarda basshılıq etedi, komissiya aǵzaları arasında wazıypalardı bólistiredi; Oraylıq saylaw komissiyasınıń májilislerinde qatnasıw ushın mámleketlik uyımlardıń, siyasiy partiyalardıń hám basqa da jámiyetlik birlespelerdiń, shólkemlerdiń wákillerin hám lawazımlı shaxsların mirát etedi; mámleketlik uyımlar, xalıqaralıq shólkemler, jámiyetlik birlespeler menen qatnasıqlarda Oraylıq saylaw komissiyası atınan is júrgizedi; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine saylaw juwmaqları haqqında Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine málimleme beredi; Oraylıq saylaw komissiyasınıń qararların hám basqa da hújjetlerin imzalaydı; Oraylıq saylaw komissiyasınıń jumısın támiyinlew ushın Qaraqalpaqstan Respublikası byudjetinen ajıratılǵan qarjılardı bólistiredi hám olardan maqsetli paydalanılıwın qadaǵalaydı; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń birinshi májilisin ashadı hám Joqarǵı Keńestiń Baslıǵı saylanǵanǵa shekem onda basshılıq etedi. Oraylıq saylaw komissiyası baslıǵınıń óz wákilliklerin ámelge asırıw imkanı bolmaǵanda, sonday-aq, baslıq bolmaǵan jaǵdayda onıń wazıypaları baslıqtıń orınbasarına yaki Oraylıq saylaw komissiyasınıń qararı menen komissiya aǵzalarınan birewine júklenedi. 16-statya. Oraylıq saylaw komissiyasınıń májilisleri hám qararları Oraylıq saylaw komissiyası jumısınıń shólkemlestiriw forması onıń májilisleri bolıp, olar zárúrlikke qarap ótkeriledi. Eger májiliste komissiya aǵzaları ulıwma sanınıń keminde úshten eki bólegi qatnassa, májilis wákillikli bolıp esaplanadı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń qararları ashıq dawıs beriw arqalı, komissiya aǵzaları ulıwma sanınıń kópshilik dawısı menen qabıllanadı. Dawıslar teń bólinip qalǵan jaǵdayda Oraylıq saylaw komissiyası baslıǵınıń dawısı sheshiwshi bolıp esaplanadı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń májilislerinde bayanlama júrgizilip, ol basshılıq etiwshi hám Oraylıq saylaw komissiyasınıń xatkeri tárepinen imzalanadı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzaları ayırıqsha pikir bildiriwge haqılı bolıp, bul pikir jazba túrde bayanlamaǵa qosımsha etiledi. Oraylıq saylaw komissiyası óz wákillikleri sheńberinde qararlar qabıl etedi, qararlar Oraylıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı tárepinen imzalanadı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń qararları qabıl etilgen waqıttan baslap kúshke kiredi hám Oraylıq saylaw komissiyasınıń rásmiy veb-saytında sol kúnniń ózinde, sonday-aq, zárúr bolǵan jaǵdaylarda basqa dáreklerde járiyalanıwı tiyis. Oraylıq saylaw komissiyasınıń óz wákillikleri sheńberinde qabıl etetuǵın qararları okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyaları, mámleketlik uyımlar, siyasiy partiyalar hám basqa da jámiyetlik birlespeler, kárxanalar, mákemeler hám shólkemler ushın májbúriy bolıp esaplanadı. 17-statya. Oraylıq saylaw komissiyasınıń jumısın támiyinlew Oraylıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı óz jumısın turaqlı tiykarda, aǵzaları jámiyetlik baslamada ámelge asıradı. Oraylıq saylaw komissiyasınıń jumısın támiyinlew ushın Sekretariat dúziledi. Sekretariat strukturası hám shtatları Oraylıq saylaw komissiyası baslıǵı tárepinen tastıyıqlanadı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 17¹–statya. Oraylıq saylaw komissiyasınıń móri Oraylıq saylaw komissiyası Qaraqalpaqstan Respublikasınıń mámleketlik gerbi sáwlelengen hám óz ataması jazılǵan mórine iye boladı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 18-statya. Oraylıq saylaw komissiyasınıń Reglamenti Oraylıq saylaw komissiyası jumıs tártibi Oraylıq saylaw komissiyasınıń májilisinde qabıl etiletuǵın Reglament penen belgilenedi. 19-statya. Rayonlıq hám qalalıq saylaw komissiyaların dúziw Jergilikli Keńeslerge saylawdı shólkemlestiriw hám ótkeriw ushın: xalıq deputatları rayonlıq Keńesine saylaw ótkeriw boyınsha rayonlıq saylaw komissiyası; xalıq deputatları qalalıq Keńesine saylaw ótkeriw boyınsha qalalıq saylaw komissiyası dúziledi. Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyaları tiyisli jergilikli Keńesler tárepinen saylawǵa keminde seksen kún qalǵanda komissiyanıń on bir–jigirma bir aǵzasınan ibarat quramda dúziledi hám óz wákilliklerin keyingi saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵı járiyalanǵanǵa shekem ámelge asıradı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyalarınıń baslıqları usı komissiya aǵzaları arasınan saylaw komissiyası májilisinde tiyisli jergilikli Keńestiń usınısına muwapıq saylanadı. Komissiya baslıǵınıń orınbasarı hám komissiya xatkeri komissiya májilisinde onıń aǵzaları arasınan saylanadı. Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyaları rásmiy veb-saytlarında hám baspasóz basılımlarında óz quramı, mánzili hám komissiyanıń telefon nomerleri haqqındaǵı maǵlıwmatlardı járiyalaydı. 20-statya. Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyasınıń wákillikleri Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası: tiyisli aymaqta usı Nızamnıń orınlanıwı ústinen qadaǵalawdı ámelge asıradı, onıń birdey tárizde qollanılıwın támiyinleydi hámde saylawdı shólkemlestiriw hám ótkeriw máseleleri boyınsha túsinikler beredi; tiyisli jergilikli Keńeslerge saylaw ótkeriw boyınsha saylaw okrugların dúzedi, olarǵa atama hám nomer beredi hámde usı okrug saylaw komissiyası jaylasqan jer haqqındaǵı maǵlıwmatlardı járiyalaydı; (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). komissiya quramı haqqındaǵı maǵlıwmatlardı járiyalaydı; (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). tiyisli saylaw komissiyalarınıń jumısın baǵdarlap baradı, olardıń quramına ózgerisler kirgiziw tártibin belgileydi, eger rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyalarınıń hám uchastkalıq saylaw komissiyalarınıń qararları usı Nızamǵa qayshı kelse, usı qararlardı óz betinshe yaki rayon, qala prokurorınıń usınısına muwapıq biykarlawı múmkin; (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). deputatlıqqa talabanlar usınǵan siyasiy partiyalardan tiyisli hújjetlerdi qabıl etip aladı; deputatlıqqa talabanlardı dizimge aladı hám olarǵa gúwalıqlar beredi; deputatlıqqa talabanlar saylaw kampaniyasında qatnasıwı ushın teń sharayatlardı támiyinleydi; pul qarjıların tiyisli saylaw komissiyaları arasında bólistiredi, saylaw komissiyalarınıń imaratlar, transport hám baylanıs quralları menen támiyinleniwin qadaǵalaydı, saylawdı materiallıq-texnikalıq jaqtan támiyinlew boyınsha basqa da máselelerdi kórip shıǵadı; tiyisli jergilikli Keńeske saylaw boyınsha saylaw byulletenleriniń, saylawshılar dizimleriniń, saylaw komissiyaları bayanlamalarınıń, óz móriniń, saylawǵa tiyisli basqa da hújjetlerdiń formaların tastıyıqlaydı hám tayarlanıwın támiyinleydi; siyasiy partiyalar, basqa jámiyetlik birlespeler, jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımları wákilleriniń hámde kárxanalar, mákemeler hám shólkemler basshılarınıń saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwge baylanıslı máseleler boyınsha málimlemelerin tıńlaydı; tiyisli jergilikli Keńeske ótkerilgen saylaw juwmaqların shıǵaradı, saylanǵan deputatlardı dizimge aladı, saylaw juwmaqları haqqındaǵı maǵlıwmatlardı hám saylanǵan deputatlardıń dizimlerin baspasózde járiyalaydı (hámmege málimleydi); deputatlarǵa tiyisli jergilikli Keńes deputatı gúwalıǵın hám óńir belgisin beredi; qayta saylaw ótkeriwge baylanıslı máselelerdi sheshedi; saylawshılardıń hám saylaw procesiniń basqa da qatnasıwshılarınıń múrájatların kórip shıǵadı hám olar boyınsha qararlar qabıl etedi; usı Nızam talapları buzılǵanlıǵı haqqındaǵı materiallardı sudqa yaki tiyisli huqıq qorǵaw uyımlarına tapsıradı; saylawdı shólkemlestiriw hám ótkeriwge baylanıslı hújjetlerdiń arxivlerge hám vedomstvolıq arxivlerge tapsırılıwın támiyinleydi; rayonılıq, qalalıq saylaw komissiyası usı Nızamnıń 22, 23, 31, 32, 59, 60 hám 76-statyalarında názerde tutılǵan okruglıq saylaw komissiyasınıń wákilliklerinde ámelge asıradı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 21-statya. Okruglıq saylaw komissiyaların dúziw Joqarǵı Keńes deputatları saylawın ótkeriw boyınsha okruglıq saylaw komissiyası Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen, saylawǵa keminde jetpis kún qalǵanda komissiya baslıǵı, baslıqtıń orınbasarı, xatkerinen hám komissiyanıń altı – segiz basqa aǵzalarınan ibarat quramda dúziledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Joqarǵı Keńes deputatları saylawın ótkeriw boyınsha okruglıq saylaw komissiyaları aǵzalıǵına talabanlar xalıq deputatları rayonlıq, qalalıq Keńesleriniń májilislerinde dodalanadı hám Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen tastıyıqlaw ushın usınıladı. Xalıq deputatları rayonlıq, qalalıq Keńesine saylaw ótkeriw boyınsha okruglıq saylaw komissiyaları dúzilmeydi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Okruglıq saylaw komissiyasınıń aǵzaları jámiyetshiliktiń abıroylı wákilleri arasınan tastıyıqlanadı. 22-statya. Okruglıq saylaw komissiyasınıń wákillikleri Okruglıq saylaw komissiyası: tiyisli aymaqta usı Nızamnıń orınlanıwı ústinen qadaǵalawdı ámelge asıradı; saylaw uchastkaların dúzedi, okrug boyınsha olardıń tártip sanın belgileydi, mánzilin kórsetken halda olardıń dizimin járiyalaydı; uchastkalıq saylaw komissiyalarınıń jumısın muwapıqlastıradı; saylaw uchastkalarınıń jaylasqan ornı haqqında saylawshılardı xabardar etedi; uchastkalıq saylaw komissiyaların dúzedi hám olardıń quramı haqqındaǵı maǵlıwmatlardı járiyalaydı; talabanlarǵa saylaw kampaniyasında qatnasıw ushın teń sharayatlardı támiyinleydi; alıp taslandı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). deputatlıqqa talabanlardıń isenimli wákillerin dizimge aladı hám olarǵa tiyisli gúwalıqlar beredi; siyasiy partiyalar, basqa jámiyetlik birlespeler, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımları wákilleriniń, kárxanalar, mákemeler hám shólkemler basshılarınıń saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwge baylanıslı máseleler boyınsha málimlemesin esitedi; saylawshılar dizimleriniń dúziliwin hám olardıń hámme tanısıp shıǵıwı ushın usınılıwın baqlap baradı; saylaw okrugı boyınsha saylaw nátiyjelerin anıqlaydı hám olardı tiyislisinshe Oraylıq saylaw komissiyasına usınadı; (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). qayta dawıs beriw hám qayta saylaw, sonday-aq, bosap qalǵan orınlarǵa deputatlar saylawı ótkeriliwin shólkemlestiredi; saylawshılardıń hám saylaw procesiniń basqa da qatnasıwshılarınıń múrájatların kórip shıǵadı hám olar boyınsha qararlar qabıl etedi, buǵan saylaw komissiyalarınıń háreketleri hám qararları ústinen berilgen shaǵımlar kirmeydi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 23-statya. Uchastkalıq saylaw komissiyasın dúziw Uchastkalıq saylaw komissiyası okruglıq saylaw komissiyası tárepinen saylawǵa keminde qırq kún qalǵanda bes – on toǵız aǵzadan, sonıń ishinde, baslıq, baslıqtıń orınbasarı hám xatkerden ibarat quramda dúziledi. Eger komissiya jeti aǵzaǵa shekemgi quramda dúzilse, baslıq hám xatker saylanadı. Zárúr bolǵan jaǵdaylarda uchastkalıq saylaw komissiyasınıń san quramı ózgertiliwi múmkin. Uchastkalıq saylaw komissiyası aǵzalıǵına talabanlar puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımları, jámiyetlik birlespeler, kárxanalar, mákemeler hám shólkemler tárepinen usınılıp, bul talabanlar xalıq deputatları rayonlıq, qalalıq Keńeslerdiń májilislerinde dodalanadı hám tiyisli okruglıq saylaw komissiyasına tastıyıqlaw ushın usınıladı. 24-statya. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń wákillikleri Uchastkalıq saylaw komissiyası: uchastka boyınsha saylawshılardıń dizimin dúzedi; saylawshılardı saylawshılardıń dizimi menen tanıstıradı, dizimde jol qoyılǵan qáteler hám anıqsızlıqlar haqqındaǵı arzalardı qabıl etedi hám kórip shıǵadı jáne dizimge tiyisli ózgerisler kirgiziw haqqındaǵı máseleni sheshedi; saylaw kúni ózi jasaytuǵın jerde bolıw hám dawıs beriwde qatnasıw imkaniyatına iye bolmaǵan saylawshılardan toltırılǵan saylaw byulletenlerin jabıq konvertlerde qabıl etip aladı; xalıqtı saylaw kúni hám dawıs beriw ornı haqqında xabardar etedi; imarattıń jasırın dawıs beriw kabinaları yaki bólmeleri hám saylaw qutıları, sonday-aq, basqa da úskeneler menen tayarlap qoyılıwın támiyinleydi; saylaw kúni uchastkada dawıs beriwdi shólkemlestiredi; dawıslardı sanap shıǵadı; saylawshılardıń hám saylaw procesiniń basqa da qatnasıwshılarınıń múrájatların kórip shıǵadı hám olar boyınsha qararlar qabıl etedi. 25-statya. Saylaw komissiyası aǵzalarına qoyılatuǵın talaplar Jigirma bir jasqa tolǵan, orta yaki joqarı maǵlıwmatqa, ádette, saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriw boyınsha is tájiriybesine iye bolǵan, xalıq arasında abıroyǵa iye puqaralar rayonlıq hám qalalıq saylaw komissiyasınıń, okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyasınıń aǵzası bolıwı múmkin. Basqa saylaw komissiyasınıń aǵzaları, siyasiy partiyalardıń aǵzaları, rayon hám qala hákimleri, prokuratura uyımlarınıń, sudlardıń lawazımlı shaxsları, talabanlardıń jaqın tuwısqanları hám isenimli wákilleri, sonday-aq, talabanlarǵa tikkeley boysınıwshı shaxslar saylaw komissiyasınıń aǵzası bolıwı múmkin emes. Uchastkalıq saylaw komissiyası aǵzalarınıń yarımınan kóbi bir shólkemnen usınılıwı múmkin emes, buǵan áskeriy bólimlerde, sanatoriyalarda hám dem alıw úylerinde, emlewxanalarda hámde basqa stacionar emlew mákemelerinde, qamaqta saqlaw hám erkinen ayırıw orınlarında shólkemlestirilgen uchastka saylaw komissiyaları kirmeydi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Komissiya aǵzası jeke arzası boyınsha, sonday-aq, wákilliklerinen ayırılǵan jaǵdayda óz wazıypaların atqarıwdan azat etiliwi múmkin. Komissiya aǵzası usı Nızam talapların buzǵan yaki óz wazıypalarına turaqlı túrde itibarsızlıq qılǵan jaǵdayda onı wákilliklerinen ayırıw huqıqı komissiyanı dúzgen uyımǵa tiyisli boladı. Zárúr bolǵan jaǵdayda usı Nızamda belgilengen tártipte saylaw komissiyasınıń jańa aǵzası saylanadı. 26-statya. Saylaw komissiyalarınıń jumısın shólkemlestiriw hám olardıń wákillikleri múddeti Saylaw komissiyasınıń májilisi, eger onda májilis ótkerilip atırǵan kúndegi komissiya aǵzaları sanınıń keminde úshten eki bólegi qatnasıp atırǵan bolsa, wákillikli boladı. Komissiya qararı ashıq dawıs beriw arqalı komissiya aǵzaları ulıwma sanınıń kópshilik dawısı menen qabıl etiledi. Qararǵa narazı bolǵan komissiya aǵzaları ayırıqsha pikirin bayan etiwge haqılı bolıp, bul pikir jazba túrde bayanlamaǵa qosımsha etiledi. Dawıslar teń bolıp qalǵan jaǵdayda basshılıq etiwshiniń dawısı sheshiwshi bolıp esaplanadı. Saylaw komissiyasınıń óz wákillikleri sheńberinde qabıl etken qararı tómengi saylaw komissiyaları, sonday-aq, barlıq mámleketlik uyımlar, siyasiy partiyalar hám basqa da jámiyetlik birlespeler, miynet jámáátleri menen áskeriy bólimler, kárxanalardıń, mákemelerdiń hám shólkemlerdiń basshıları orınlawı ushın májbúriy bolıp esaplanadı. Saylaw komissiyasınıń qararına muwapıq komissiyanıń baslıǵı, baslıqtıń orınbasarı, xatkeri yaki basqa aǵzası saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriw dáwirinde óndirislik yaki xızmet wazıypaların orınlawdan saylaw ótkeriw ushın ajıratılatuǵın qarjılar esabınan ortasha aylıq is haqısı saqlanǵan halda azat etiliwi múmkin. Mámleketlik uyımlar hám jámiyetlik birlespelerdiń uyımları, kárxanalar, mákemeler, shólkemler, lawazımlı shaxslar saylaw komissiyalarına óz wákilliklerin ámelge asırıwında kómeklesiwi, olardıń jumısı ushın zárúr maǵlıwmatlardı beriwi shárt. Mámleketlik uyımlar, kárxanalar, mákemeler, shólkemler saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriw ushın kerekli bolǵan imaratlar hám úskenelerdi saylaw komissiyaları ıqtıyarına biypul berip turıwı shárt. Saylaw komissiyası saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwge baylanıslı máseleler boyınsha mámleketlik uyımlarǵa hám jámiyetlik birlespelerdiń uyımlarına, kárxanalarǵa, mákemelerge, shólkemlerge, lawazımlı shaxslarǵa múrájat etiw huqıqına iye, olar qoyılǵan máseleni kóbi menen úsh kúnlik múddette kórip shıǵıwı hám saylaw komissiyasına juwap qaytarıwı shárt. Joqarǵı Keńes deputatları saylawın ótkeriw boyınsha okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyaları tiyisli saylaw okruglarınan saylanǵan deputatlar Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen dizimge alınǵannan keyin óz jumısın toqtatadı. Jergilikli Keńeslerge saylaw ótkeriw boyınsha okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyaları tiyisli saylaw okruglarınıń saylanǵan deputatlar rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası tárepinen dizimge alınǵannan keyin óz jumısın toqtatadı.

IV BAP. SAYLAWShÍLARDÍŃ DIZIMLERIN DÚZIW

27-statya. Saylawshılardıń dizimleri Saylaw kúnine shekem yaki saylaw kúni on segiz jasqa tolǵan, dizim dúzilip atırǵan waqıtta usı saylaw uchastkası aymaǵında turaqlı yaki waqıtsha jasap atırǵan puqaralardıń familiyaları saylawshılar dizimine kirgiziledi. Hár bir saylawshı tek ǵana bir saylawshılar dizimine kirgiziliwi múmkin. Saylawshılar dizimine hár bir saylawshınıń familiyası, atı, ákesiniń atı, tuwılǵan sánesi hám jasaytuǵın mánzili kirgiziledi. Saylawshılar dizimleri Saylawshılardıń birden-bir elektron dizimin qáliplestiriw boyınsha informaciyalıq sistemanıń maǵlıwmatları tiykarında dúziledi. Áskeriy bólimlerdegi áskeriy xızmetkerlerdiń, sonday-aq, áskeriy xızmetkerlerdiń shańaraq aǵzalarınıń hám basqa saylawshılardıń dizimleri, eger olar áskeriy bólimler jaylasqan aymaqlarda jasasa, áskeriy bólimlerdiń komandirleri usınatuǵın maǵlıwmatlar tiykarında dúziledi. Áskeriy bólimlerden tısqarıda jasaytuǵın áskeriy xızmetkerler jasaytuǵın orınları boyınsha ulıwma tiykarlarda saylawshılar dizimine kirgiziledi. Sanatoriylarda hám dem alıw úylerinde, emlewxanalarda hám basqa da stacionar emlew mákemelerinde, qamaqta saqlaw hám erkinen ayırıw orınlarında dúzilgen uchastkalar boyınsha saylawshılar dizimleri usı mákemelerdiń basshıları tárepinen usınılatuǵın maǵlıwmatlar tiykarında dúziledi. 28-statya. Saylawshılardıń birden-bir elektron dizimi Saylawshılardıń birden-bir elektron dizimi wákillikli mámleketlik uyımlardıń málimleme bazalarına muwapıq saylawshı puqaralar, olardıń turaqlı hám waqıtsha jasaytuǵın mánzilleri haqqındaǵı málilemeni óz ishine alǵan mámleketlik málimleme resursı bolıp esaplanadı. Saylawshılardıń birden-bir elektron dizimi wákillikli mámleketlik uyımlar tárepinen usınılatuǵın málimleme negizinde qáliplestiriledi hám jańalanıp turıladı, saylaw kampaniyası dáwirinde bolsa tiyisli uchastkalıq saylaw komissiyaları tárepinen anıqlastırıladı. Hár bir uchastkalıq saylaw komissiyası dúzilgennen keyin úsh kún ishinde Saylawshılardıń birden-bir elektron diziminde bólistirilgen usı uchastka saylawshılarınıń dáslepki dizimin aladı. Uchastkalıq saylaw komissiyası saylawshılardıń dáslepki dizimin alǵannan keyin onı usı uchastka aymaǵında jasawshı xalıqtı úyme-úy aylanıp shıǵıw jolı menen anıqlastırıw ilajların kóredi. Uchastkalıq saylaw komissiyası saylawshılar dizimin anıqlastırıw boyınsha jumısta qatnasıw ushın jámiyetshilik wákillerin tartıwı múmkin. Rayonlar hám qalalar hákimlikleri saylawshılardıń dizimlerin anıqlastırıw islerine kómeklesedi. Saylaw komissiyaları xalıqtı úyme-úy aylanıp shıǵıw nátiyjeleri boyınsha saylawshınıń Saylawshılardıń birden-bir elektron dizimindegi familiyası, atı, ákesiniń atı, tuwılǵan sánesi hám jasaytuǵın mánzilin dúzetip, saylawshılar dizimlerine ózgerisler kirgiziwi múmkin. Saylawshılardıń dizimi hár bir saylaw uchastkası boyınsha uchastkalıq saylaw komissiyası tárepinen dúziledi hám onıń baslıǵı hámde xatkeri tárepinen imzalanadı. Saylaw kúni saylaw uchastkalarında Saylawshılardıń birden-bir elektron diziminen alınǵan saylawshılar dizimlerinen paydalanıladı. 29-statya. Puqaralardı saylawshılardıń dizimleri menen tanıstırıw Puqaralarǵa uchastkalıq saylaw komissiyası imaratında saylawshılar dizimi menen tanısıw, sonday-aq, Oraylıq saylaw komissiyasınıń rásmiy veb-saytı arqalı saylawshılar diziminen ózlerine tiyisli maǵlıwmatlar menen tanısıw imkaniyatı támiyinlenedi. Saylawshılardıń dizimleri saylawǵa on bes kún qalǵanda, sanatoriylarda hám dem alıw úylerinde, emlewxanalarda hám basqa da stacionar emlew mákemelerinde, alıs hám barıw qıyın bolǵan aymaqlardaǵı puqaralar turǵan orınlarda, qamaqta saqlaw hám erkinen ayırıw orınlarında dúzilgen uchastkalarda bolsa saylawǵa úsh kún qalǵanda hámme tanısıp shıǵıwı ushın usınıladı. Uchastkalıq saylaw komissiyası dizim menen tanısıw ornı hám waqtı haqqında xabardar etedi. Saylaw komissiyaları saylawshılardıń dizimleri hámme tanısıp shıǵıwı ushın usınılǵannan keyin de olarǵa ózgerisler kirgiziwi múmkin. Saylawshılardıń dizimlerine ózgerisler kirgiziw saylawǵa bes kún qalǵanda toqtatıladı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 30-statya. Saylawshılardıń dizimleri boyınsha tartısıw Hár bir puqara saylawshılardıń dizimlerindegi qátelik yaki anıqsızlıq haqqında uchastkalıq saylaw komissiyasına múrájat etiwi múmkin. Uchastkalıq saylaw komissiyası 24 saat ishinde múrájattı tekseriwi hám qátelikti yaki anıqsızlıqtı saplastırıwı yamasa múrájat etiwshige onıń múrájatın kórip shıǵıwdan bas tartılǵanlıǵı haqqında tiykarlanǵan juwap beriwi shárt. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń háreketleri hám qararları ústinen sudqa shaǵım etiliwi múmkin.

V BAP. SAYLAW BYuLLETENI

31-statya. Saylaw byulleteniniń mazmunı Joqarǵı Keńes deputatları saylawına tiyisli saylaw byulleteniniń forması hám teksti Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen tastıyıqlanadı. Jergilikli Keńesler saylawına tiyisli saylaw byulleteniniń forması hám teksti rayonlıq hám qalalıq saylaw komissiyaları tárepinen tastıyıqlanadı. Talabannıń familiyası, atı, ákesiniń atı saylaw byulletenine onıń tuwılǵan jılı hám onı talaban etip usınǵan siyasiy partiya kórsetilgen halda álipbe tártibinde kirgiziledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Saylaw byulleteninde onı toltırıw tártibi haqqındaǵı túsindirme bolıwı kerek. Saylaw byulletenleri mámleketlik tilde, sonday-aq, okruglıq saylaw komissiyasınıń qararına muwapıq tiyisli okrug xalqınıń kópshiligi sóylesetuǵın tillerde basıp shıǵarıladı. Saylaw byulletenleri Brayl álipbesi tiykarında toltırıw ushın trafaretlar tayarlanıwı múmkin. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 32-statya. Saylaw byulletenlerin tayarlaw hám jetkerip beriw Uchastkalıq saylaw komissiyaları saylaw byulletenlerin dawıs beriw kúnine, sonıń ishinde múddetinen aldın dawıs beriw kúnine keminde úsh kún qalǵanda okruglıq saylaw komissiyalarınan aladı. Saylaw byulletenleriniń tapsırılǵanlıǵın hám qabıl etilgenligin okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı yaki baslıqtıń orınbasarı yamasa xatkeri tiyisli hújjette óz imzası menen tastıyıqlaydı. Uchastkalıq saylaw komissiyası alatuǵın saylaw byulletenleriniń sanı uchastka boyınsha dizimlerge kirgizilgen puqaralar sanına salıstırǵanda yarım procentten artıq bolıwı múmkin emes. Saylaw byulleteni oń tárepiniń joqarǵı múyeshine uchastkalıq saylaw komissiyasınıń eki aǵzası imza qoyadı, imzalar uchastkalıq komissiyanıń móri menen tastıyıqlanadı. Uchastkalıq saylaw komissiyası tárepinen tastıyıqlanbaǵan saylaw byulletenleri dawıslardı sanap shıǵıwda esapqa alınbaydı.

VI BAP. BAQLAWShÍLARDÍŃ, SIYaSIY PARTIYaLAR WÁKILLIKLI WÁKILLERINIŃ, ǴALABA XABAR QURALLARÍ WÁKILLERINIŃ HUQÍQ HÁM MINNETLERI

33-statya. Siyasiy partiyalardan, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımlarınan baqlawshılar Siyasiy partiyalardan, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımlarınan, sonday-aq basqa mámleketler hám xalıqaralıq shólkemlerden baqlawshılar óz jumısın tiyisli komissiyalar tárepinen berilgen mandatlar tiykarında ámelge asıradı. Mápdar shólkemler óz baqlawshıları haqqında saylaw komissiyalarına saylawdan keminde on kún aldın arza menen málim etedi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Mápdar shólkemnen arza alınǵannan keyin bes kún ishinde saylaw komissiyası baqlawshı ushın mandat beredi. Baqlawshılar tómendegi huqıqlarǵa iye: saylaw komissiyalarınıń májilislerinde qatnasıw; talabanlardı usınıwǵa shaqırılǵan jıynalıslarda, talabanlardıń saylawshılar menen ushırasıwlarında qatnasıw; saylaw uchastkasında bolıw, tayarlıq isleriniń barısın, jasırın dawıs beriw kabinalarınıń yaki bólmeleriniń jaylastırılıwın hám saylaw qutılarınıń mórleniwin, puqaralardıń dizimge alınıwın, saylaw byulletenleriniń olarǵa beriliwin baqlaw; dawıslar sanalıp atırǵanda hám saylaw komissiyasınıń bayanlaması dúzilip atırǵanda qatnasıw; saylaw nátiyjeleri haqqındaǵı hújjetlerdiń tiyisli saylaw komissiyası tárepinen tastıyıqlanǵan kóshirme nusqaların soraw hám alıw; eger tiyisli saylaw uchastkasında usı Nızamnıń talapları buzılıwına jol qoyılǵan dep esaplaw ushın tiykarlar bolsa, óz baqlawları haqqında tiyisli saylaw komissiyasına málim etiw. Baqlawshılarǵa tómendegiler qadaǵan etiledi: saylawshı saylaw byulletenine óz belgisin qoyıp atırǵan waqıtta jasırın dawıs beriw kabinasında yaki bólmesinde bolıw; puqaralarǵa tásir ótkeriw, qanday da bir úgitlew materialın yaki ádebiyatın tarqatıw; saylawshılardan olar qalay dawıs bergenligin sorastırıw yaki saylawshılarǵa saylaw byulletenine belgi qoyıwda qanday da bir túrde járdem kórsetiw; saylaw komissiyasınıń jumısına, sonıń ishinde saylaw qutıların mórlewge, olardı ashıwǵa, dawıslardı sanap shıǵıwǵa aralasıw. Baqlawshılar áskeriy bólimlerde, qamaqta saqlaw hám erkinen ayırıw orınlarında dúzilgen saylaw uchastkalarına barıw haqqında keminde úsh kún aldın uchastka saylaw komissiyasın xabardar etiwi kerek. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 34-statya. Siyasiy partiyalardıń wákillikli wákilleri Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlar, jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlar usınǵan siyasiy partiya saylaw komissiyasınıń májilislerinde, hújjetlerdi tapsırıwda, imza qaǵazlarınıń durıs toltırılǵanlıǵın tekseriwde, saylaw uchastkasında dawıslardı sanap shıǵıwda qatnasıw ushın wákillikli wákil tayınlawǵa haqılı. Siyasiy partiyalardıń wákillikli wákilleri shaxsın tastıyıqlawshı hújjetti, siyasiy partiya tárepinen berilgen hújjetti hám tiyisli saylaw komissiyasınıń mandatın janında alıp júriwi shárt. 35-statya. Ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri Ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriwge baylanıslı barlıq ilajlardı sáwlelendiriw, saylaw kúni dawıs beriw imaratlarında, sonıń ishinde dawıslardı sanap shıǵıw waqtında qatnasıw huqıqına iye. Ǵalaba xabar quralları wákilleriniń wákillikleri Oraylıq saylaw komissiyası, rayonlıq hám qalalıq saylaw komissiyaları tárepinen berilgen hújjetler menen tastıyıqlanǵan bolıwı kerek. Basqa mámleketlerdiń ǵalaba xabar quralları wákillerin Ózbekstan Respublikası Oraylıq saylaw komissiyası akkreditaciyadan ótkeredi.

VII BAP. SAYLAW KAMPANIYaSÍ BASLANǴANLÍǴÍN JÁRIYaLAW, SIYaSIY PARTIYaLARDÍŃ SAYLAWDA QATNASÍWÍ

36-statya. Saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵın járiyalaw Joqarǵı Keńes deputatlarınıń hám jergilikli Keńesler deputatlarınıń saylawı boyınsha saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵı olardıń wákillikleri múddeti tamamlanıwınan keminde úsh ay aldın Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen ǵalaba xabar qurallarında járiyalanadı. 37-statya. Talabanlar usınıw huqıqı Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talaban, jergilikli Keńesler deputatlıǵına talaban usınıw huqıqına siyasiy partiyalar iye. 38-statya. Imzalardı toplaw tártibi Joqarǵı Keńes deputatları saylawı boyınsha Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen siyasiy partiyalarǵa belgilengen úlgidegi imza qaǵazlarınıń blankleri beriledi. Saylawshılar bir yaki birneshe siyasiy partiyanı qollap-quwatlap imza qoyıwǵa haqılı. Bunda saylawshı óz familiyasın, atın, ákesiniń atın, tuwılǵan jılın (jası on segizde bolsa, qosımsha ráwishte tuwılǵan kúni hám ayın), jasaytuǵın mánzilin, pasportınıń yamasa identifikaciya ID kartasınıń seriyası hám nomerin, sonday-aq, imza qoyılǵan sáneni kórsetedi. Usı maǵlıwmatlar qoldan jazıp kirgiziledi. Imza qaǵazına óz imzasın qoyatuǵın saylawshı haqqındaǵı maǵlıwmatlar saylawshınıń iltiması boyınsha imza toplawdı ámelge asırıp atırǵan shaxs tárepinen kirgiziliwi múmkin. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Imza qaǵazı imzanı toplaǵan shaxs tárepinen óz familiyası, atı, ákesiniń atı kórsetilgen halda imzalanadı, sonday-aq, tiyisli siyasiy partiyanıń rayonlıq, qalalıq dúzilmesi basshısı tárepinen mór basıp tastıyıqlanadı. Saylawshılardıń imzasın toplaw jumıs, xızmet, oqıw, jasaw ornında, saylaw aldı ilajlarında, sonday-aq, úgit-násiyat júrgiziw hám imza toplaw nızam menen qadaǵan etilmegen basqa da orınlarda ámelge asırıladı. Imza toplap atırǵan shaxs tárepinen saylawshılardı májbúrlew hám ózine qaratıp alıwdıń hárqanday forması nızamda belgilengen juwapkerlikti keltirip shıǵaradı. Imza toplaw tamamlanǵannan soń siyasiy partiyanıń wákillikli wákili rayon hám qalalar boyınsha óz aldına toplap tigilgen imza qaǵazların Oraylıq saylaw komissiyasına tapsıradı. 39-statya. Imza qaǵazlarınıń durıs toltırılǵanlıǵın Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen tekseriw Siyasiy partiyalar usınǵan imza qaǵazlarınıń durıs toltırılǵanlıǵı Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen bes kúnlik múddette tekseriledi. Saylawshılar imzaları zárúr sanınıń keminde on bes procenti hám imza qaǵazlarına imzaların qoyǵan saylawshılar haqqındaǵı tiyisli maǵlıwmatlar tekseriliwi tiyis. Tekseriw ushın saylawshılardıń hár bir siyasiy partiyanı qollap-quwatlap berilgen imzaları birdey muǵdarda, hár bir hákimshilik-aymaqlıq dúzilmeden (rayon, qaladan) teń qatnasta tańlap alınadı. Oraylıq saylaw komissiyası imza qaǵazlarınıń durıs toltırılǵanlıǵın tekseriwshi Ekspert toparın dúziwi múmkin. Ekspert toparı quramına ishki isler uyımlarınıń, ádillik uyımlarınıń qánigeleri, sonday-aq, puqaralıq jámiyeti institutlarınıń wákilleri tartıladı. Imza qaǵazların tekseriwde siyasiy partiyalardıń wákillikli wákilleri qatnasadı. Eger Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen tańlap alınǵan imza qaǵazlarınıń sherek bóleginen kóbiregin tekseriw nátiyjesinde imza qaǵazları nızam buzılǵan halda dúzilgenligi anıqlansa, usı imza qaǵazları siyasiy partiyanıń wákillikli wákiline qaytarıladı hám oǵan kemshiliklerdi saplastırıw ushın eki kúnlik múddet beriledi. Eger qollap-quwatlawshı shaxslardıń (saylawshılardıń) imzaları sanı belgilengen eń kem muǵdardan da az bolıp shıqsa, usı imza qaǵazları tolıǵı menen haqıyqıy emes dep tabıladı. Bul jaǵdayda Oraylıq saylaw komissiyası siyasiy partiyaǵa saylawda qatnasıw huqıqın beriwden bas tartadı.

VIII BAP. TALABANLARDÍ HÁM OLARDÍŃ ISENIMLI WÁKILLERIN DIZIMGE ALÍW, OLARDÍŃ HUQÍQÍY STATUSÍ

40-statya. Talabanlardı dizimge alıw tártibi Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlar Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen dizimge alınadı, jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlardı dizimge alıwdı bolsa tiyisli rayonlıq hám qalalıq saylaw komissiyası ámelge asıradı. Talaban etip dizimge alınǵan shaxsqa dizimge alınǵanlıq gúwalıǵı beriledi. Talabanlardı dizimge alıw saylawǵa otız bes kún qalǵanda tamamlanadı. Talabanlar dizimge alınǵannan keyin bes kúnlik múddette tiyisli saylaw komissiyası dizimge alınǵanlıǵı haqqındaǵı xabardı talabannıń familiyasın, atın, ákesiniń atın, tuwılǵan jılın, partiyalılıǵın, iyelep turǵan lawazımın (jumısınıń túrin), jumıs hám jasaw ornın, sonday-aq, onı talaban etip usınǵan siyasiy partiyanı kórsetken halda járiyalaydı. 41-statya. Talabanlar jumısınıń kepillikleri Dizimge alınǵan barlıq talabanlar teń huqıqlarǵa iye boladı. Talabanlar saylawshılar menen ushırasıwlar ótkeriw, saylaw aldı jıynalıslarında, televidenie hám radio arqalı sózge shıǵıw waqtında óndirislik yaki xızmet wazıypaların atqarıwdan saylawdı ótkeriw ushın ajıratılatuǵın qarjılar esabınan ortasha aylıq is haqısı saqlanǵan halda azat bolıw huqıqına iye. Talabanlar dizimge alınǵannan keyin saylaw okrugı sheńberinde, mámleketlik jolawshılar transportınıń barlıq túrlerinde (buǵan qalalıq jolawshı transportı, taksi hám basqa transport túrleriniń buyırtpa jónelisleri kirmeydi) biypul júriw huqıqına iye. Saylaw okrugınan tısqarıda jasawshı deputatlıqqa talaban saylaw okrugına barıw hám jasaw ornına qaytıw ushın olarda biypul júriw huqıqınan paydalanadı. Talabanlardıń xızmet saparı hám basqa qárejetleri esabınan tólenedi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 42-statya. Talabanlıq statusınan ayırıw. Talabannıń talabanlıqtan waz keshiwi Siyasiy partiya ol yaki bul shaxstı talaban etip kórsetiw haqqındaǵı óz qararın saylawǵa keminde on bes kún qalǵanda biykar etiw huqıqına iye, bul shaxs tiyisli saylaw komissiyası tárepinen talabanlıq statusınan ayırılıwı múmkin. Siyasiy partiya talabanlar usınıw múddeti tamamlanǵanǵa shekem tiyisli saylaw komissiyasına jańa talabandı dizimge alıw haqqında usınıs kirgiziwi múmkin. Siyasiy partiya jumısınıń toqtatılǵanlıǵı talabandı usı partiyadan saylawda qatnasıw huqıqınan ayıradı. Talaban saylawǵa shekem qálegen waqıtta talabanlıqtan waz keshiwi múmkin. Bunıń ushın ol tiyisli saylaw komissiyasına arza menen múrájat etedi. Talaban saylawǵa shekem qaytıs bolǵan, saylaw huqıqınan ayrılǵan yaki talabanlıqtan shaqırıp alınǵan jaǵdayda basıp shıǵarılǵan saylaw byulletenlerinen usı talabannıń familiyası, atı hám ákesiniń atı jazılǵan qatar óshiriledi. Múddetinen aldın dawıs beriw barısında bunday talabanǵa jaqlap berilgen dawıslar uchastka saylaw komissiyaları tárepinen dawıslardı sanap shıǵıw waqıtında haqıyqıy emes dep tabıladı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 43-statya. Talabannıń isenimli wákilleri Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talaban on adamǵa shekem, rayonlıq hám qalalıq Keńes deputatlıǵına talaban úsh adamǵa shekem isenimli wákilge iye bolıwǵa haqılı, isenimli wákiller talabanǵa saylaw kampaniyasın ótkeriwde járdem beredi, saylaw ushın úgit-násiyat júrgizedi, mámleketlik uyımlar hám jámiyetlik birlespeler, saylaw komissiyaları menen bolatuǵın qatnasıqlarda talabannıń máplerin bildiredi. Deputatlıqqa talaban dizimge alınǵannan keyin isenimli wákillerin óz qálewi boyınsha belgileydi hám olar tuwralı tiyisli saylaw komissiyasına málim etedi. Saylaw komissiyası isenimli wákillerdi dizimge aladı hám olarǵa gúwalıqlar beredi. Talaban saylawǵa shekem óz isenimli wákilin tiyisli saylaw komissiyasına málim etken halda qálegen waqıtta wákilliginen ayırıwı hám onı basqası menen almastırıwı múmkin. Isenimli wákil qálegen waqıtta óz wákilliklerinen waz keshiwge haqılı. Isenimli wákil saylaw komissiyasınıń aǵzası bolıwı múmkin emes. Talabanlardıń isenimli wákilleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵı sheńberindegi sapar qárejetleri saylawdı ótkeriw ushın ajıratılǵan qarjılar esabınan tólenedi.

IX BAP. SAYLAW ALDÍ ÚGIT-NÁSIYaTÍ

44-statya. Saylaw aldı úgit-násiyatın júrgiziw Saylaw aldı úgit-násiyatı – saylaw kampaniyası dáwirinde ámelge asırılatuǵın hám saylawshılardı talaban yaki siyasiy partiyanı jaqlap dawıs beriwge shaqırıwǵa qaratılǵan jumıs bolıp esaplanadı. Saylaw aldı úgit-násiyatı (bunnan bılay tekstte – úgit-násiyat dep júritiledi) talabanlardı dizimge alıw ushın belgilengen aqırǵı kúnniń erteńine baslanadı. Saylaw kúni hám dawıs beriwge bir kún qalǵanda úgit-násiyatqa jol qoyılmaydı. Úgit-násiyattı saylawshılarǵa biypul yaki imtiyazlı shártlerde tovarlar beriw, xızmetler kórsetiw (málimleme xızmetlerinen basqa), sonday-aq, pul qarjıların tólew menen qosıp júrgiziw qadaǵan etiledi. Nadurıs málimlemeni, sonday-aq, talabanlardıń abıroyına hám qádir-qımbatına zıyan keltiretuǵın maǵlıwmatlardı tarqatıw qadaǵan etiledi. Tómendegilerge saylaw aldı úgit-násiyat alıp barıw qadaǵan etiledi: Mámleketlik hákimiyat hám basqarıw uyımları, jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları basshıları; Ózbekstan Respublikası Qurallı kúshleri áskeriy xızmetkerleriniń, Ózbekstan Respublikası Mámleketlik qáwipsizlik xızmeti, basqa áskeriylestirilgen bólimler, huqıq qorǵaw uyımlarınıń xızmetkerleri, sudyalar; saylaw komissiyaları aǵzalarınıń; diniy shólkemlerdiń professional xızmetkerleri. Mámleketlik hákimiyat hám basqarıw uyımlarınıń, jergilikli atqarıwshı hákimiyat uyımlarınıń lawazımlı shaxslarına óz lawazım hám xızmet dárejesinen saylaw aldı úgit-násiyat waqtında hár qanday siyasiy partiyanıń yaki talabannıń paydasına yamasa oǵan qarsı paydalanıw qadaǵan etiledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 45-statya. Úgit-násiyat júrgiziw túrleri, formaları hám usılları Úgit-násiyat tómendegishe túrde júrgiziledi: siyasiy partiyanıń baǵdarlaması hám (yaki) saylaw aldı platforması haqqındaǵı málimlemeni óziniń deputatlıqqa talabanların jaqlap dawıs beriwge shaqırǵan halda tarqatıw; talaban haqqındaǵı málimlemeni onı jaqlap dawıs beriwge shaqırǵan halda tarqatıw. Úgit-násiyat kópshilik aldında ashıq debatlar, diskussiyalar, baspasóz konferenciyaları, puqaralardıń jıynalısları, intervyuler, ǵalaba xabar qurallarında shıǵıwlar, roliklerdi jaylastırıw túrinde júrgiziliwi múmkin. Úgit-násiyat: ǵalaba xabar quralları, telekommunikaciya tarmaqları, sonday-aq, Internet jáhán málimleme tarmaǵı arqalı; baspa, kórgizbeli, audiovizual hám basqa da úgit-násiyat materialların (plakatlar, listovkalar hám basqa materiallardı) shıǵarıw hám tarqatıw arqalı; saylawshılar menen ushırasıwlar ótkeriw arqalı ámelge asırıladı. Úgit-násiyat dáwirinde onı júrgiziwdiń usı Nızamda qadaǵan etilmegen basqa túrleri, formaları hám usıllarınan da paydalanılıwı múmkin. 46-statya. Úgit-násiyattı ǵalaba xabar quralları arqalı júrgiziw Úgit-násiyat maqsetinde ǵalaba xabar qurallarınan biypul paydalanıw tártibi, kólemi hám waqtı siyasiy partiyalardıń pikirin inabatqa alǵan halda tiyisli saylaw komissiyası tárepinen belgilenedi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Mámleketlik ǵalaba xabar qurallarında tólemli tiykarda da efir waqtı yaki baspa maydanı ajıratılıwı múmkin. Mámleketlik emes ǵalaba xabar qurallarında nızam hújjetlerine muwapıq efir waqtı yaki baspa maydanı ajıratılıwı múmkin. Ǵalaba xabar quralları tárepinen efir waqtı, baspa maydanı ushın belgilenetuǵın tólem shártleri hám basqa da talaplar hámme ushın teń hám birdey bolıwı kerek. Úgit-násiyat maqsetinde ǵalaba xabar qurallarınan paydalanıw tártibi, kólemi hám waqtı siyasiy partiyalar menen kelisilgen halda tiyisli saylaw komissiyası tárepinen belgilenedi. 47-statya. Úgit-násiyattı baspa, kórgizbeli, audiovizual hám basqa da úgit-násiyat materialların shıǵarıw hám tarqatıw arqalı júrgiziw Talabanlar menen siyasiy partiyalarǵa baspa, kórgizbeli, audiovizual materiallardı, fonogrammalardı, baspa ónimleriniń elektron versiyaların hám basqa da úgit-násiyat materialların irkinishsiz shıǵarıw hám tarqatıw ushın teń sharayatlar jaratıladı. Úgit-násiyat materialları Ózbekstan Respublikası aymaǵında tayarlanıwı kerek. Baspa, kórgizbeli, audiovizual hám basqa da úgit-násiyat materiallarında tómendegiler kórsetiliwi kerek: úgit-násiyat materialların tayarlaǵan yuridikalıq shaxstıń ataması (fizikalıq shaxstıń familiyası, atı hám ákesiniń atı), jaylasqan jeri (pochta mánzili) hám ol haqqındaǵı basqa da maǵlıwmatlar; úgit-násiyat materiallarına buyırtpa bergen yuridikalıq shaxstıń ataması (fizikalıq shaxstıń familiyası, atı hám ákesiniń atı); úgit-násiyat materiallarınıń tirajı, shıǵarılǵan sánesi haqqındaǵı málimleme. 48-statya. Saylawshılar menen ushırasıwlar ótkeriw arqalı úgit-násiyat júrgiziw Talabanlarǵa hám siyasiy partiyalarǵa saylawshılar menen ushırasıwlar ótkeriw arqalı úgit-násiyat ushın teń sharayatlar jaratıladı. Saylawshılar menen ushırasıwlar deputatlıqqa talabanlar, siyasiy partiyalar tárepinen óz betinshe ótkeriledi. Saylawshılar menen ushırasıwlardı ótkeriw ornı hám waqtı haqqında okruglıq yaki uchastkalıq komissiyaǵa xabar beriledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Saylawshılar menen ushırasıwlar sıyaqlı ǵalabalıq ilajlardı ótkeriw ornı hám waqıtı haqqında tiyisli rayon (qala) hákimlikleri keminde úsh kún aldın jazba túrde xabardar etken halda ótkeredi. Bunda ǵalabalıq ilajlardı ótkeriw ushın ruxsatnama talap etilmeydi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Mámleketlik hám xojalıq basqarıw uyımları, jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları, jámiyetlik birlespeler, sonday-aq puqaralardıń ózin-ózi basqarıw uyımları ushırasıwlar ótkeriw ushın úskenelengen bólmelerdi biypul ajıratıwı, zárúr maǵlıwmat hám málimleme materialların alıwda járdem kórsetiwi shárt. Talaban yaki onıń isenimli wákili basqa talaban yaki onıń isenimli wákili menen birgelikte saylawshılar menen ushırasıwlar ótkeriwge yamasa basqa talaban tárepinen shólkemlestirilgen saylawshılar menen ushırasıwlarda qatnasıwǵa haqılı.

X BAP. DAWÍS BERIWDI ShÓLKEMLESTIRIW HÁM ÓTKERIW

49-statya. Dawıs beriw imaratları hám uchastkalıq saylaw komissiyalarınıń imaratları Dawıs beriw imaratları arnawlı ajıratılǵan orınlar bolıp, olarda jasırın dawıs beriw ushın jeterli muǵdarda kabinalar yaki bólmeler úskeneleniwi, saylaw byulletenlerin beriw ushın orınlar ajıratılıwı hámde saylaw qutıları ornatılıwı kerek. Saylaw qutıları dawıs beriwshiler olardıń janına álbette jasırın dawıs beriw kabinaları yaki bólmeleri arqalı ótip keletuǵın etip ornatıladı. Dawıs beriw jayında basqa hesh qanday siyasiy ilajlar ótkeriliwine ruqsat etilmeydi. Imaratlardı úskenelew hám olarda zárúr tártipti saqlap turıw juwapkershiligi uchastkalıq saylaw komissiyasınıń moynında boladı. Mámleketlik uyımlar, kárxanalar, mákemeler, shólkemler saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriw ushın zárúr imaratlar hám úskenelerdi saylaw komissiyalarınıń ıqtıyarına biypul berip turıwı shárt. Tiyisli dárejede úskenelengen dawıs beriw imaratları saylaw komissiyalarına saylawdan keminde on bir kún aldın beriliwi kerek. Tutas aymaqlardı abadanlastırıw, puqaralar, ásirese fizikalıq imkaniyatı sheklengen shaxslar ushın zárúr sharayatlar jaratıw, saylaw komissiyaların texnikalıq qurallar, mebel, inventar, ofis texnikası quralları, transport penen támiyinlew jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımlarınıń, al baylanıs quralları menen támiyinlew Ózbekstan Respublikası Málimleme texnologiyaları hám kommunikaciyaların rawajlandırıw ministrligi Qaraqalpaqstan Respublikası aymaqlıq basqarmasına júklenedi. Jámiyetlik tártipti saqlaw, saylaw ótkeriletuǵın imaratlar hám orınlardı qorıqlaw, sonday-aq, saylaw nátiyjelerine tiyisli hújjetlerdi tasıw waqtında uchastkalıq saylaw komissiyaları aǵzaların gúzetip barıw tiyisli wákillikli uyımlarǵa júklenedi. 50-statya. Uchastkalıq saylaw komissiyaları jaylasqan imaratlardı, bólmelerdi hám dawıs beriw bólmelerin úskenelewge qoyılatuǵın talaplar Uchastkalıq saylaw komissiyaları jaylasqan imaratlar tiyisli túrde úskeneleniwi hám tómendegilerge iye bolıwı kerek: Ózbekstan Respublikası hám Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Mámleketlik bayraqları (imarattıń ústinde hám ishinde); Ózbekstan Respublikası hám Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Mámleketlik gerbleri (imarat ishinde); saylaw uchastkasınıń nomeri kórsetilgen mańlaysha; jasırın dawıs beriw kabinaları yaki bólmeleri; saylaw qutıları; (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). zárúrlik bolsa, fizikalıq imkaniyatı sheklengen shaxslar ushın arnawlı úskenelengen jasırın dawıs beriw kabinaları; baqlawshılar ushın óz aldına orınlar; saylaw sánesine baǵıshlanǵan plakatlar; saylaw uchastkasınıń kartası; uchastkalıq saylaw komissiyası aǵzalarınıń quramı, is jobası, náwbetshilik kestesi haqqındaǵı málimleme; saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriw boyınsha maǵlıwmatlar jaylastırılatuǵın arnawlı stend; barlıq dizimge alınǵan talabanlardıń Oraylıq saylaw komissiyası, rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası tárepinen basıp shıǵarılǵan ómirbayanı hám baǵdarlaması; zárúr mebel, ofis texnikası quralları (telefon, printer, Internet jáhán málimleme tarmaǵına jalǵanǵan hám Saylaw procesin basqarıw informaciyalıq sistemasına kiriw imkaniyatına iye bolǵan kompyuterler, seyf, kancelyariya tovarları); órtke qarsı qurallar. Dawıs beriw bólmeleri jaqtı hám keń bolıwı, óz aldına kiriw hám shıǵıw ornı bolıwı, sonday-aq, olarda fizikalıq imkaniyatı sheklengen shaxslar ushın panduslar názerde tutılǵan bolıwı kerek. 51-statya. Dawıs beriw waqtı hám ornı Dawıs beriw saylaw kúni saat 8.00 den 20.00 ge shekem ótkeriledi. Dawıs beriw waqtı hám ornı haqqında uchastkalıq saylaw komissiyası saylawshılardı saylawdan keminde on kún aldın xabardar etedi. Sanatoriylarda, dem alıs úylerinde, emlewxanalar hám basqa da stacionar emlew mákemelerinde, áskeriy bólimlerde, alıs hám barıw qıyın bolǵan aymaqlardaǵı puqaralar turǵan orınlarda, qamaqta saqlaw hám erkinen ayırıw orınlarında dúzilgen saylaw uchastkalarında uchastkalıq saylaw komissiyası, eger dizimge kirgizilgen barlıq puqaralar dawıs berip bolǵan bolsa, dawıs beriw tamamlanǵanın qálegen waqıtta járiyalawı múmkin. Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵında jaylasqan saylaw uchastkalarında saylaw qutıların saat 20.00 den burın ashıwǵa hám dawıslardı sanap shıǵıwǵa jol qoyılmaydı. 52-statya. Saylawshınıń shaxsın anıqlaw Dawıs beriw jayına kelip, saylawshı uchastkalıq saylaw komissiyasınıń aǵzasına óz shaxsın tastıyıqlawshı hújjetti kórsetedi hám saylawshılar dizimine imza qoyadı. Sonnan keyin oǵan saylaw byulleteni beriledi. Qanday da bir sebepke kóre saylawshılar dizimine familiyası kirmey qalǵan saylawshılardıń familiyaları saylawshınıń shaxsı, puqaralıǵı hám jasaw ornın tastıyıqlawshı hújjet tiykarında saylawshılar dizimi qosımshasına kirgiziledi. 53-statya. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń dawıs beriwden burınǵı jumısı Saylaw kúni dawıs beriw imaratı uchastkalıq saylaw komissiyası aǵzalarınıń keminde úshten eki bólegi bar bolǵanda ashıladı. Uchastkalıq saylaw komissiyaları: jasırın dawıs beriw ushın imarattı dawıs beriw baslanǵanǵa shekem tayar halatqa keltiredi; uchastkalıq saylaw komissiyası aǵzaları arasında wazıypalardı bólistiredi; komissiyanıń eki aǵzası tárepinen imzalanǵan, mór menen tastıyıqlanǵan saylaw byulletenlerin tayarlaydı. 54-statya. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń dawıs beriw kúnindegi jumısı Dawıs beriw kúni saylaw uchastkasında saat 8.00 de Ózbekstan Respublikası hám Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Mámleketlik gimnleri jańlaydı. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı komissiya aǵzaları, baqlawshılar, ǵalaba xabar quralları wákilleri qatnasıwında: dawıs beriw baslanǵanlıǵın járiyalaydı; saylaw qutılarınıń bos ekenligin tekseredi hám olardı bir márte isletiletuǵın plastmassa plombalar menen plombalaydı, plombalar nomeri kórsetilgen halda akt dúziledi; uchastkadaǵı dizim boyınsha saylawshılardıń sanı, alınǵan saylaw byulletenleriniń sanı hám múddetinen burın dawıs bergenler haqqında málim etedi. Usı maǵlıwmatlar juwmaqlawshı bayanlamaǵa kirgiziledi; dawıs beriwdi shólkemlestiriw hám ótkeriwdi muwapıqlastırıp baradı hám qadaǵalaydı, zárúr bolǵanda komissiya aǵzalarına járdem kórsetedi, olar waqıtsha joq bolǵan jaǵdaylarda olardı basqa aǵzalar menen almastıradı; dawıs beriw tamamlanǵanlıǵın járiyalaydı; imaratta bar bolǵan saylawshılarǵa dawıs beriwdi tamamlawı ushın imkaniyat beredi. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń aǵzaları: saylawshınıń shaxsın tastıyıqlawshı hújjeti tiykarında onıń saylawshılar dizimindegi maǵlıwmatların tekseredi, oǵan dawıs beriw ushın saylaw byulletenin imza qoydırıp tapsıradı; (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). baqlawshılarǵa hám ǵalaba xabar quralları wákillerine saylaw procesin baqlaw ushın sharayatlar jaratadı. 55-statya. Dawıs beriw tártibi Saylawshı saylaw byulletenin alǵannan keyin onı jasırın dawıs beriw kabinasında yaki bólmesinde toltıradı. Saylaw byulletenin toltırıw waqtında dawıs beriwshi shaxstan basqa shaxslardıń qatnasıwı qadaǵan etiledi. Saylaw byulletenin óz betinshe toltırıw imkaniyatına iye bolmaǵan saylawshı óz qálewi menen jasırın dawıs beriw kabinasına yaki bólmesine basqa shaxstı shaqırıwǵa haqılı, buǵan saylaw komissiyası quramına kiretuǵın shaxslar, baqlawshılar hám ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri kirmeydi. Saylawshı ózi jaqlap dawıs berip atırǵan talabannıń familiyası tusına, oń tárepte jaylasqan bos kvadratqa «+» yaki «ü» yamasa «x» belgisin qoyadı. Dawıs beriwshi toltırılǵan saylaw byulletenin saylaw qutısına taslaydı. Buzıp qoyılǵan saylaw byulleteni saylawshınıń iltiması boyınsha tazası menen almastırılıwı múmkin. Buzıp qoyılǵan saylaw byulletenleri esapqa alınıwı, biykar etiliwi (joqarǵı shep múyeshin kesiw jolı menen) shárt hám bólek saqlanadı. 56-statya. Saylawshınıń turǵan ornında dawıs beriw Ayırım saylawshılar densawlıǵınıń jaǵdayına yaki basqa sebeplerge baylanıslı dawıs beriw imaratına kele almaǵan jaǵdaylarda, tiyisli uchastkalıq saylaw komissiyası dawıs beriwdi usı saylawshılardıń iltiması boyınsha olar turǵan orında shólkemlestiredi. Tiyisli komissiyanıń keminde eki aǵzası kóshpeli saylaw qutısı menen saylawshınıń turǵan ornına jiberiledi, olar saylawshınıń erk-ıqrarı sır saqlanıwın saqlaǵan halda dawıs beriw ámelge asırılıwın támiyinleydi. Bunda baqlawshılar hám ǵalaba xabar quralları wákilleri qatnasıwı múmkin. 57-statya. Múddetinen burın dawıs beriw Saylaw kúni ózi jasaytuǵın jerde bolıw imkaniyatına iye bolmaǵan saylawshı múddetinen burın dawıs beriw huqıqına iye. Múddetinen burın dawıs beriw saylawǵa on kún qalǵanda baslanadı hám saylawǵa úsh kún qalǵanda tamamlanadı. Múddetinen burın dawıs beriwdi ótkeriw waqtı Oraylıq saylaw komissiyası, rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyaları tárepinen belgilenedi hám saylawshılardıń, baqlawshılardıń itibarına ǵalaba xabar quralları arqalı jetkeriledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Múddetinen burın dawıs beriwdi ámelge asırıw ushın saylawshı saylaw kúninde bola almawınıń sebepleri (miynet dem alısı, xızmet saparı, shet elge shıǵıw hám h. t.b.) kórsetilgen arza tiykarında tiyisli uchastkalıq saylaw komissiyasınan saylaw byulletenin aladı. Saylawshı saylaw byulletenin alǵanlıǵı haqqında tiyisli uchastkalıq komissiyanıń keminde eki aǵzası qatnasıwında saylawshılar dizimine imza qoyadı. Saylaw byulleteni arnawlı úskenelengen jasırın dawıs beriw kabinasında yaki bólmesinde saylawshı tárepinen toltırıladı. Saylawshı sheshim qabıl etedi hám toltırılǵan saylaw byulletenin jabıq konvertte qaldıradı, konvert tiyisli uchastkalıq saylaw komissiyasınıń seyfinde saqlanadı. Konverttiń jelimlengen jerine uchastkalıq komissiyanıń eki aǵzasınıń imzaları qoyılıp, olar komissiyanıń móri tastıyıqlanadı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 58-statya. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń dawıs beriw tamamlanǵannan keyingi jumısı Dawıs beriw tamamlanǵannan keyin uchastkalıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı yaki baslıqtıń orınbasarı dawıs beriw tamamlanǵanlıǵın komissiyanıń barlıq aǵzaları, baqlawshılar hám ǵalaba xabar quralları wákilleri qatnasıwında járiyalaydı. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı yaki baslıqtıń orınbasarı komissiya aǵzaları menen birgelikte: plombalardıń nomerlerin tiyisli dálalatnama menen salıstıradı; aldın-ala jazıw quralların jıynastırıp qoyıp, saylaw byulletenlerin sanap shıǵıw ushın orın (stol) tayarlaydı; paydalanılmaǵan hám buzılǵan saylaw byulletenlerin sanap shıǵadı hám biykar etedi, bul haqqında juwmaqlawshı bayanlamaǵa tiyisli jazıw kirgiziledi; múddetinen burın dawıs beriw byulletenleri salınǵan jabıq konvertlerdi saylaw qutısına taslaydı; stacionar hám kóshpeli saylaw qutıların ashadı; hár bir talaban boyınsha saylaw byulletenlerin oqıp esittirgen hám kórsetken halda bólek-bólek buwmalarǵa ajıratadı; hár bir talabandı jaqlap berilgen dawıslardı sanap shıǵadı; haqıqıy emes dep tabılǵan saylaw byulletenlerin anıqlaydı hám sanap shıǵadı, bul haqqında juwmaqlawshı bayanlamaǵa tiyisli jazıw kirgiziledi; juwmaqlawshı bayanlamaǵa dawıs beriw nátiyjeleri haqqındaǵı jazıwdı kirgizedi. Uchastkalıq saylaw komissiyası dawıs beriw hám dawıslardı sanap shıǵıw waqtında kelip túsken shaǵımlardı (arzalardı) kórip shıǵadı. Sonnan keyin uchastkalıq saylaw komissiyası dawıslardı sanap shıǵıw nátiyjeleri boyınsha májilis ótkerip, onda dawıs beriw juwmaqları haqqında qarar qabıl etedi. Dawıslardı sanap shıǵıw nátiyjeleri uchastkalıq saylaw komissiyasınıń májilisinde kórip shıǵıladı hám baslıq, baslıqtıń orınbasarı, xatker, saylaw komissiyasınıń basqa aǵzaları tárepinen imzalanatuǵın bayanlamaǵa kirgiziledi. Sonnan keyin bayanlama uchastkalıq saylaw komissiyasınıń baslıǵı yaki baslıqtıń orınbasarı tárepinen oqıp esittiriledi hám usı bayanlamanıń kóshirme nusqası hámme tanısıp shıǵıwı ushın uchastkalıq saylaw komissiyası jayına keminde qırq segiz saat múddetke dárhal ildirip qoyıladı. Dawıslardı sanap shıǵıw processinde qatnasıp atırǵan siyasiy partiyanıń wákillikli wákili, baqlawshılar uchastkalıq saylaw komissiyası bayanlamasınıń tastıyıqlanǵan kóshirme nusqasın alıwǵa haqılı. Uchastkalıq saylaw komissiyası bayanlamasınıń kóshirme nusqası málimleme-kommunikaciya texnologiyalarınan paydalanǵan halda dárhal tiyisli okruglıq saylaw komissiyasına, xalıq deputatları rayonlıq qalalıq Keńeslerine, saylawda bolsa tiyisli rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyalarına usınıladı, túp nusqa bolsa baslıq yaki onıń orınbasarı tárepinen ishki isler uyımları xızmetkerleriniń baqlawında alıp barıp tapsırıladı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen).

XI BAP. QAYTA DAWÍS BERIW, QAYTA SAYLAW

59-statya. Qayta dawıs beriwdi ótkeriw tiykarları hám tártibi Eger Joqarǵı Keńes hám jergilikli Keńesler deputatları saylawında saylaw okrugı boyınsha ekewden artıq talaban qoyılǵan bolsa hám olardan hesh biri saylanbasa, okruglıq saylaw komissiyası eń kóp dawıs alǵan eki talaban boyınsha okrugta qayta dawıs beriwdi ótkeriw haqqında qarar qabıl etedi hám bul haqqında tiyisli saylaw komissiyasın hám okrug saylawshıların xabardar etedi. Qayta dawıs beriw usı Nızam talapların basshılıqqa alǵan halda eki háptelik múddette ótkeriledi. Qayta dawıs beriwde qatnasqan saylawshılardıń dawısın basqa talabanǵa salıstırǵanda kóbirek alǵan talaban saylanǵan dep esaplanadı. Qayta dawıs beriwde saylawshılardıń qatnasıw procenti esapqa alınbaydı. 60-statya. Qayta saylawdı ótkeriw tiykarları hám tártibi Joqarǵı Keńes deputatlarınıń hám jergilikli Keńesler deputatlarınıń qayta saylawı tómendegi jaǵdaylarda ótkeriledi: eger saylaw okrugı boyınsha saylaw ótpegen yamasa haqıyqıy emes dep tabılǵan bolsa; eger qayta dawıs beriw saylanǵan deputattı anıqlaw imkanın bermegen bolsa; eger saylaw okrugı boyınsha kóbi menen eki talaban qoyılǵan bolsa hám olardan hesh biri saylanbaǵan bolsa. Joqarǵı Keńes deputatlarınıń hám jergilikli Keńesler deputatlarınıń qayta saylawı tiyisli saylaw komissiyasınıń tapsırmasına muwapıq okruglıq saylaw komissiyası tárepinen ótkeriledi. Bunda okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyaları jumısında saylaw haqqındaǵı nızam hújjetleri buzılıwı anıqlanǵan jaǵdayda, tiyisli saylaw komissiyası qayta saylaw jańa quramdaǵı okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyaları tárepinen ótkeriliwi zárúrligi haqqında qarar qabıl etiwi múmkin. Dawıs beriw tiykarǵı saylawdı ótkeriw ushın dúzilgen sol saylaw uchastkalarında hám saylawshılardıń sol dizimleri boyınsha ótkeriledi. Joqarǵı Keńes deputatlarınıń hám jergilikli Keńesler deputatlarınıń qayta saylawı tiykarǵı saylawdan keyin keshi menen bir aylıq múddet ishinde ótkeriledi. Saylaw komissiyaların dúziw, talabanlardı dizimge alıw hám basqa ilajlar usı Nızamda belgilengen tártipte ámelge asırıladı.

XII BAP. JOQARǴÍ KEŃES DEPUTATLARÍ SAYLAWÍNÍŃ ÓZINE TÁN ÓZGEShELIKLERI

61-statya. Joqarǵı Keńes deputatları saylawı Joqarǵı Keńes bes jıl múddetke saylanatuǵın alpıs bes deputattan ibarat boladı. Joqarǵı Keńes deputatları aymaqlıq bir mandatlı saylaw okrugları boyınsha kóp partiyalılıq tiykarında saylanadı. 62-statya. Deputatlıqqa talabanlar usınıw huqıqı Siyasiy partiya saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵı járiyalanǵan kúnnen keminde tórt ay aldın Ádillik ministrligi tárepinen dizimge alınǵan hám óziniń saylawda qatnasıwın qollap-quwatlawshı keminde úsh mıń eki júz saylawshınıń imzasın toplaǵan jaǵdayda ǵana deputatlıqqa talabanlar usınıwı múmkin. Belgilengen úlgidegi imza qaǵazlarınıń blankleri saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵı járiyalanǵannan keyin Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen beriledi. Bir hákimshilik-aymaqlıq dúzilmede (rayonlıq, qalalıq) siyasiy partiya úsh mıń eki júz saylawshınıń kóbi menen segiz procentiniń imzasın toplawı múmkin. 63-statya. Saylawda qatnasıw ushın siyasiy partiyalar tárepinen usınılatuǵın hújjetler Deputatlıqqa talabanlar usınıw ushın siyasiy partiya saylawǵa keminde jetpis kún qalǵanda Oraylıq saylaw komissiyasına tómendegi hújjetlerdi usınıwı kerek: saylawda qatnasıw haqqında partiya basshısı tárepinen imzalanǵan arza; Ádillik ministrliginiń siyasiy partiya saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵı járiyalanǵan kúnnen keminde tórt ay aldın dizimge alınǵanlıǵın tastıyıqlawshı maǵlıwmatnaması; imza qaǵazları. Usı statyanıń birinshi bóliminde kórsetilgen hújjetler usınılǵannan soń Oraylıq saylaw komissiyası siyasiy partiyanıń wákillikli wákiline hújjet qabıl etip alınǵan sáne hám waqıt kórsetilgen maǵlıwmatnama beredi. Oraylıq saylaw komissiyası usınılǵan hújjetler tiykarında bes kúnlik múddet ishinde siyasiy partiyanıń saylawda qatnasıwına ruxsat beriw haqqında qarar qabıl etiledi. Saylawda qatnasıwshı partiyalar dizimi arzalardıń kelip túsiw náwbeti tártibinde respublikalıq ǵalaba xabar qurallarında járiyalanadı. 64-statya. Siyasiy partiyalar tárepinen deputatlıqqa talabanlar usınıw Deputatlıqqa talabanlar usınıw saylawǵa alpıs bes kún qalǵanda baslanadı hám saylawǵa qırq bes kún qalǵanda tamamlanadı. Deputatlıqqa talabanlar usınıw siyasiy partiyalardıń tiyisli uyımları tárepinen ámelge asırıladı. Siyasiy partiyalar deputatlıqqa alpıs bes talaban, yaǵnıy hár bir saylaw okrugınan birewden deputatlıqqa talaban usınıw wákilligine iye. Bir shaxs tek bir saylaw okrugınan deputatlıqqa talaban etip usınılıwı múmkin. Deputatlıqqa talabanlardı tańlaw tártibi siyasiy partiyalar tárepinen belgilenedi. Hayal-qızlardıń sanı siyasiy partiyadan usınılǵan deputatlıqqa talabanlardıń ulıwma sanınıń keminde otız procentin qurawı kerek. Siyasiy partiyalar óz partiyası aǵzaların yaki partiyasızlardı deputatlıqqa talaban etip usınıw wákilligine iye. Deputatlıqqa talabanlar usınıw haqqında bayanlama dúziledi. 65-statya. Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlarǵa qoyılatuǵın talaplar Joqarǵı Keńeske saylanıw huqıqına saylaw kúni jigirma bes jasqa tolǵan hám keminde bes jıl Ózbekstan Respublikası aymaǵında turaqlı jasap atırǵan puqaralar iye. Tómendegiler: islegen awır yaki júdá awır jınayatı ushın sudlanǵanlıq jaǵdayı tamamlanbaǵan yamasa sudlanǵanlıǵı alıp taslanbaǵan puqaralar; saylaw kúnine shekem sońǵı bes jıl dawamında Ózbekstan Respublikası aymaǵında turaqlı jasamaǵan puqaralar; áskeriy xızmetkerler, Mámleketlik qáwipsizlik xızmetiniń, Milliy gvardiyasınıń, Ishki isler ministrliginiń, Mámleketlik bajıxana komitetiniń, basqa da áskeriylestirilgen bólimshelerdiń xızmetkerleri; diniy shólkemler hám birlespelerdiń professional xızmetshileri Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talaban etip dizimge alınbaydı. Sudyalar, prokuratura uyımlarınıń hám atqarıwshı hákimiyat uyımlarınıń lawazımlı shaxsları (buǵan rayon hám qala hákimleri kirmeydi) deputat etip saylansa, iyelep turǵan lawazımınan bosaw haqqında arza beriw shárti menen Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talaban etip dizimge alınadı. (19.12.2020-j. 77/XI-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 66-statya. Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlardı dizimge alıw ushın usınılatuǵın hújjetler Siyasiy partiyanıń tiyisli uyımınıń basshısı Joqarǵı Keńes deputatlıǵına talabanlardı dizimge alıwdı iltimas etip, Oraylıq saylaw komissiyasına arza menen múrájat etedi. Arzaǵa tómendegiler qosımsha etiledi: siyasiy partiyanıń joqarı uyımınıń deputatlıqqa talabanlar usınıw haqqındaǵı qararı; siyasiy partiyanıń joqarı uyımı májilisiniń deputatlıqqa talabanlar usınıw haqqındaǵı bayanlaması, onda deputatlıqqa talabannıń familiyası, atı, ákesiniń atı, tuwılǵan sánesi, kásibi, lawazımı (jumısınıń túri), jumıs hám jasaw mánzili, partiyalılıǵı, sonday-aq, saylaw okrugınıń ataması hám nomeri kórsetiledi; deputatlıqqa talabannıń óz talabanlıǵın tiyisli saylaw okrugınan dawısqa qoyılıwına razı ekenligi haqqındaǵı arzası; usı Nızamnıń 65-statyasınıń úshinshi bóliminde kórsetip ótilgen shaxslardıń, eger olar Joqarǵı Keńes deputatları etip saylanǵan jaǵdayda iyelep turǵan lawazımınan bosaw haqqındaǵı arzası. Hújjetlerdi usınǵan shaxsqa Oraylıq saylaw komissiyası hújjetler qabıl etip alınǵan sáne hám waqıt kórsetilgen maǵlıwmatnama beredi. Oraylıq saylaw komissiyası siyasiy partiyalardıń tiyisli uyımlarınan deputatlıqqa talabanlardı dizimge alıw ushın hújjetlerdi qabıl etiwdi dizimge alıw múddeti tamamlanıwına jeti kún qalǵanda juwmaqlaydı. Oraylıq saylaw komissiyası usınılǵan hújjetlerdi bes kúnlik múddet ishinde tekserip shıǵadı hám olardıń usı Nızam talaplarına muwapıqlıǵı tuwralı juwmaq beredi. Oraylıq saylaw komissiyası dizimge alıw ushın usınılǵan hújjetlerde anıqlanǵan muwapıqsızlıqlar hám usı Nızam talaplarınan shetke shıǵıw jaǵdayları haqqında siyasiy partiyalardıń tiyisli uyımlarına málimleydi. Siyasiy partiya hújjetlerdegi anıqlanǵan muwapıqsızlıqlar hám qátelerdi eki kúnlik múddette dúzetiwge hám olardı Oraylıq saylaw komissiyasına usınıwǵa haqılı. 67-statya. Joqarǵı Keńeske saylanǵan deputatlardı dizimge alıw Oraylıq saylaw komissiyası okruglıq saylaw komissiyalarınan alınǵan bayanlamalar tiykarında Joqarǵı Keńeske saylanǵan deputatlardı dizimge aladı. Deputat etip saylanǵan shaxslar Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen dizimge alınǵan waqıttan baslap Joqarǵı Keńes deputatı statusına iye boladı. Joqarǵı Keńes deputatı etip saylanǵan shaxslar Oraylıq saylaw komissiyasına Joqarǵı Keńes deputatınıń statusına say kelmeytuǵın wazıypalardı óz moynınan alıp taslaǵanı haqqında jazba túrde málim etiwi shárt. Joqarǵı Keńes deputatlarına Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen on kún ishinde gúwalıq hám óńir belgisi beriledi. 68-statya. Bosap qalǵan orınlarǵa Joqarǵı Keńes deputatları saylawın ótkeriw Deputatlardıń wákillikleri múddetinen aldın toqtatılǵan jaǵdaylarda tiyisli saylaw okruglarında jańa saylaw ótkeriledi. Saylaw Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen saylaw ótkeriliwine keminde bir ay qalǵanda belgilenedi hám usı Nızam talapların basshılıqqa alǵan halda shólkemlestiriledi. Bunda okruglıq saylaw komissiyası saylawǵa jigirma bes kún, uchastkalıq saylaw komissiyaları bolsa on bes kún qalǵanda dúziledi. Deputatlıqqa talabanlardı dizimge alıw saylawǵa on bes kún qalǵanda toqtatıladı. Joqarǵı Keńestiń wákillik múddetiniń tamamlanıwına altı aydan kem waqıt qalǵanda Joqarǵı Keńes deputatınıń ornı bosap qalǵan jaǵdayda, usı bosap qalǵan orınǵa jańa deputat saylawı ótkerilmewi múmkin.

XIII BAP. JERGILIKLI KEŃESLERGE SAYLAWDÍŃ ÓZINE TÁN ÓZGEShELIKLERI

69-statya. Jergilikli Keńeslerge saylaw Jergilikli Keńeslerge saylaw aymaqlıq bir mandatlı saylaw okrugları boyınsha kóp partiyalılıq tiykarında bes jıl múddetke ótkeriledi. 70-statya. Saylawda qatnasıw ushın siyasiy partiyalar tárepinen usınılatuǵın hújjetler Deputatlıqqa talabanlar usınıw ushın siyasiy partiya saylawǵa keminde jetpis kún qalǵanda tiyisli rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyasına tómendegi hújjetlerdi usınıwı kerek: saylawda qatnasıw haqqında siyasiy partiyanıń tiyisli rayonlıq, qalalıq uyımınıń basshısı tárepinen imzalanǵan arza; siyasiy partiya saylaw kampaniyası baslanǵanlıǵı járiyalanǵan kúnnen keminde tórt ay aldın dizimge alınǵanlıǵı haqqındaǵı maǵlıwmatnama. Usı statyanıń birinshi bóliminde kórsetilgen hújjetler usınılǵannan soń tiyisli rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası siyasiy partiyanıń wákillikli wákiline hújjetler qabıl etip alınǵan sáne hám waqıt kórsetilgen maǵlıwmatnama beredi. Saylaw komissiyası usınılǵan hújjetler tiykarında bes kúnlik múddette partiyanıń saylawda qatnasıwına ruxsat beriw haqqında úzil-kesil qarar qabıl etedi. Saylawda qatnasıwshı partiyalar dizimi arzalardıń kelip túsiw náwbeti tártibine qarap baspasózde járiyalanadı. 71-statya. Jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlarǵa qoyılatuǵın talaplar Saylaw kúni jigirma bir jasqa tolǵan hám keminde bes jıl Ózbekstan Respublikası aymaǵında turaqlı jasap atırǵan puqaralar jergilikli Keńesler deputatlıǵına saylanıw huqıqına iye. Tómendegiler: islegen awır yaki júdá awır jınayatı ushın sudlanǵanlıq jaǵdayı tamamlanbaǵan yamasa sudlanǵanlıǵı alıp taslanbaǵan puqaralar; saylaw kúnine shekem sońǵı bes jıl dawamında Ózbekstan Respublikası aymaǵında turaqlı jasamaǵan puqaralar; áskeriy xızmetkerler, Mámleketlik qáwipsizlik xızmetiniń, Milliy gvardiyasınıń, Ishki isler ministrliginiń, Mámleketlik bajıxana komitetiniń, basqa da áskeriylestirilgen bólimshelerdiń xızmetkerleri; diniy shólkemler hám birlespelerdiń professional xızmetshileri jergilikli Keńesler deputatlıǵına talaban etip dizimge alınbaydı. Sudyalar, prokuratura uyımlarınıń hám atqarıw hákimiyatı uyımlarınıń lawazımlı shaxsları (buǵan rayon hám qala hákimleri kirmeydi) deputat etip saylanǵan jaǵdayda, iyelep turǵan lawazımınan bosaw haqqında arza beriw shárti menen jergilikli Keńesler deputatlıǵına talaban etip dizimge alınadı. 72-statya. Jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlar usınıw tártibi Jergilikli Keńeslerdiń deputatlıǵına talabanlar usınıw saylawǵa alpıs bes kún qalǵanda baslanadı hám saylawǵa qırq bes kún qalǵanda tamamlanadı. Jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlar usınıw siyasiy partiyalardıń tiyisli uyımları tárepinen ámelge asırıladı. Siyasiy partiyalar tiyisli aymaqta jaylasqan hár bir saylaw okrugınan jergilikli Keńesler deputatlıǵına birewden talaban usınıw wákilligine iye. Bir shaxs tiyisli jergilikli Keńeske saylaw ótkeriw boyınsha tek bir saylaw okrugınan deputatlıqqa talaban etip usınılıwı múmkin. Deputatlıqqa talabanlar tańlaw tártibi siyasiy partiyalar tárepinen belgilenedi. Hayal-qızlardıń sanı siyasiy partiyadan usınılǵan jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlardıń ulıwma sanınıń keminde otız procentin qurawı kerek. Siyasiy partiyalar tek óz partiyası aǵzaların yaki partiyasızlardı deputatlıqqa talaban etip usınadı. Deputatlıqqa talabanlar usınılǵanlıǵı haqqında bayanlama dúziledi. 73-statya. Jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlardı dizimge alıw ushın usınılatuǵın hújjetler Siyasiy partiya tiyisli uyımnıń basshısı jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlardı dizimge alıwdı iltimas etip tiyisli rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyasına arza menen múrájat etedi. Arzaǵa tómendegiler qosımsha etiledi: siyasiy partiyanıń tiyisli uyımınıń deputatlıqqa talabanlar usınıw haqqındaǵı qararı; siyasiy partiyanıń tiyisli uyımı májilisiniń jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabanlar usınıw haqqındaǵı bayanlaması, onda deputatlıqqa talabannıń familiyası, atı, ákesiniń atı, tuwılǵan sánesi, kásibi, lawazımı (jumısınıń túri), jumıs hám jasaw mánzili, partiyalılıǵı, sonday-aq, saylaw okrugınıń ataması hám tártip sanı kórsetiledi; jergilikli Keńesler deputatlıǵına talabannıń óz kandidaturası tiyisli saylaw okrugınan dawısqa qoyılıwına razı ekenligi haqqındaǵı arzası; usı Nızamnıń 71-statyasınıń úshinshi bóliminde kórsetip ótilgen shaxslardıń, eger olar jergilikli Keńesler deputatları etip saylanǵan jaǵdayda iyelep turǵan lawazımınan bosaw haqqındaǵı arzası. Hújjetlerdi usınǵan shaxsqa tiyisli rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası hújjetler qabıl etip alınǵan sáne hám waqıt kórsetilgen maǵlıwmatnama beredi. Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası siyasiy partiyalardan deputatlıqqa talabanlardı dizimge alıw ushın hújjetlerdi qabıl etiwdi dizimge alıw múddeti tamamlanıwına jeti kún qalǵanda juwmaqlaydı. Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası usınılǵan hújjetlerdi bes kúnlik múddet ishinde tekserip shıǵadı hám olardıń usı Nızam talaplarına muwapıqlıǵı haqqında juwmaq beredi. Rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası dizimge alıw ushın usınılǵan hújjetlerde anıqlanǵan muwapıqsızlıqlar hám usı Nızam talaplarınan shetke shıǵıw jaǵdayları haqqında tiyisli siyasiy partiyalar basshılarına málimleydi. Siyasiy partiya hújjetlerde anıqlanǵan muwapıqsızlıqlar hám qáteliklerdi eki kúnlik múddette dúzetiwge hám olardı tiyisli saylaw komissiyasına usınıwǵa haqılı. 74-statya. Bosap qalǵan orınlarǵa jergilikli Keńesler deputatları saylawın ótkeriw Deputatlıq wákillikleri múddetinen burın toqtatılǵan jaǵdaylarda tiyisli saylaw okruglarında jańa saylaw ótkeriledi. Saylaw tiyisli jergilikli Keńes tárepinen saylaw ótkeriliwine keminde bir ay qalǵanda belgilenedi hám usı Nızamnıń talapların saqlaǵan halda shólkemlestiriledi. Bunda okruglıq saylaw komissiyası saylawǵa jigirma bes kún qalǵanda, uchastkalıq saylaw komissiyaları bolsa on bes kún qalǵanda dúziledi. Tiyisli jergilikli Keńestiń wákillik múddeti tamamlanıwına altı aydan kem waqıt qalǵanda deputattıń ornı bosap qalǵan jaǵdayda, bosap qalǵan orınǵa jańa deputat saylawı ótkerilmewi múmkin.

XIV BAP. SAYLAW NÁTIYJELERIN ANÍQLAW HÁM JÁRIYaLAW (HÁMMEGE MÁLIM ETIW)

75-statya. Saylaw uchastkasında dawıslardı sanap shıǵıw Uchastkalıq saylaw komissiyası saylawshılar dizimine kirgizilgen shaxslardıń ulıwma sanın, saylaw byulletenlerin alǵan saylawshılar sanın hám saylaw qutılarındaǵı saylaw byulletenleriniń sanın anıqlaydı. Uchastkalıq saylaw komissiyası saylaw uchastkasında hár bir okrug, hár bir talaban boyınsha berilgen dawıslardı óz aldına sanap shıǵadı. Sanap shıǵılǵan saylaw byulletenleri tiykarında uchastkalıq saylaw komissiyası: hár bir talabandı jaqlap berilgen dawıslar sanın; haqıyqıy emes dep tabılǵan saylaw byulletenleri sanın; buzılǵan saylaw byulletenleri sanın anıqlaydı. Saylaw byulletenlerine qosımsha túrde jazıp qoyılǵan puqaralardıń familiyaları hám máseleler boyınsha berilgen dawıslar esapqa alınbaydı. Belgilenbegen úlgidegi saylaw byulletenleri, sonday-aq, dawıs beriw waqtında birewden artıq kvadratqa «+» yaki «ü» yamasa «x» belgisi qoyılǵan yaki hesh bir kvadratqa bunday belgi qoyılmaǵan saylaw byulletenleri haqıyqıy emes dep tabıladı. Saylaw byulleteniniń haqıyqıylıǵı gúman tuwdırǵanda, másele uchastkalıq saylaw komissiyası tárepinen dawısqa qoyıw arqalı sheshiledi. Dawıs beriwshi tárepinen byulletendi toltırıw waqtında qátege jol qoyılǵan hám onıń ornına jańa saylaw byulleteni berilgen, bul haqqında saylawshılar diziminde hám biykar etilgen buzılǵan saylaw byulleteniniń arqa tárepinde tiyisli belgi qoyılǵan saylaw byulleteni buzılǵan dep esaplanadı. 76-statya. Okrug boyınsha saylaw nátiyjelerin anıqlaw Okrug boyınsha saylaw nátiyjeleri tek uchastkalıq saylaw komissiyalarınıń usınılǵan bayanlamaları tiykarında anıqlanadı. Okruglıq saylaw komissiyası: okrug boyınsha saylawshılar dizimine kirgizilgen saylawshılardıń ulıwma sanın; saylaw byulletenlerin alǵan saylawshılar sanın; dawıs beriwde qatnasqan saylawshılar sanın; hár bir talabandı jaqlap berilgen dawıslar sanın; haqıyqıy emes dep tabılǵan saylaw byulletenleri sanın anıqlaydı. Uchastkalıq saylaw komissiyasınıń bayanlamasında kórsetilgen, dawıslardı sanap shıǵıw waqtında muwapıqsızlıqlar anıqlanǵan jaǵdayda, okruglıq saylaw komissiyası óz májilisinde uchastkalıq saylaw komissiyasına usı muwapıqsızlıqlardı saplastırıwdı usınıs etiwge haqılı. Okrug boyınsha saylaw nátiyjeleri okruglıq saylaw komissiyasınıń májilisinde anıqlanadı hám bayanlamaǵa kirgiziledi. Bayanlama komissiya baslıǵı, baslıqtıń orınbasarı, xatkeri, basqa aǵzaları tárepinen imzalanadı hám tiyisli saylaw komissiyasına usınıladı. Usı bayanlamanıń kóshirmesi hámme tanısıp shıǵıw ushın dárhal okruglıq saylaw komissiyası imaratına keminde qırıq segiz saat múddetke qıstırıladı. Xalıq deputatları rayonlıq, qalalıq Keńeslerine okrug boyınsha saylaw nátiyjelerin anıqlaw usı statyada belgilengen tártipte rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası tárepinen ámelge asırıladı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 77-statya. Saylaw nátiyjelerin belgilew Oraylıq saylaw komissiyası okruglıq saylaw komissiyalarınıń ózine kelip túsken bayanlamaları tiykarında, rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyası bolsa ózine kelip túsken uchastka saylaw komissiyalarınıń bayanlamaları tiykarında: (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Qaraqalpaqstan Respublikası boyınsha yaki rayon hám qala boyınsha saylawshılardıń ulıwma sanın; saylaw byulletenlerin alǵan saylawshılar sanın; dawıs beriwde qatnasqan saylawshılar sanın; hár bir talabandı jaqlap berilgen dawıslar sanın; haqıyqıy emes dep tabılǵan saylaw byulletenleri sanın anıqlaydı. Saylawda dawıs beriwde qatnasqan saylawshılardıń yarımınan kóbiniń dawısın alǵan talaban saylanǵan dep esaplanadı. Saylaw, eger onda saylawshılar dizimine kirgizilgen saylawshılardıń otız úsh procentinen kemi qatnasqan bolsa, ótpegen dep tabıladı. Saylaw dawamında jol qoyılǵan, dawıs beriw juwmaqlarına tásir etken qaǵıydabuzarlıqlar sebepli saylaw ulıwma yaki ayırım saylaw okrugları boyınsha yamasa ayırım saylaw uchastkaları boyınsha haqıyqıy emes dep tabılıwı múmkin. Joqarǵı Keńeske saylawdı haqıyqıy emes dep tabıw haqqındaǵı qarar Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen qabıl etiledi hám saylaw juwmaqları járiyalanǵan kúnnen baslap bes kún ishinde bul qarar ústinen tiyisli sud uyımlarına shaǵım etiliwi múmkin. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Jergilikli Keńeslerge ótkerilgen saylawdı haqıyqıy emes dep tabıw haqqındaǵı qarar tiyisli saylaw komissiyası tárepinen qabıl etiledi hám dawıs beriw juwmaqları járiyalanǵan kúnnen baslap bes kún ishinde bul qarar ústinen sudqa shaǵım etiliwi múmkin. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Ayırım saylaw uchastkaları boyınsha saylaw haqıyqıy emes dep tabılǵan jaǵdayda, sonday uchastkalar (okruglar) boyınsha dawıs beriw nátiyjeleri, eger bul nátiyjelersiz de saylaw ulıwma bolıp ótken dep tabılıwı múmkin bolsa, tiyisli komissiyanıń qararı menen saylawdıń ulıwma nátiyjelerinen shıǵarıp taslanadı. Tiyisli saylaw komissiyası dawıs beriw juwmaqları boyınsha bayanlama dúzedi hám qarar qabıl etedi. 78-statya. Saylaw nátiyjelerin járiyalaw (hámmege málim etiw) Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine saylaw juwmaqları boyınsha Oraylıq saylaw komissiyasınıń qararı saylawdan keyin on kúnnen keshiktirmesten qabıl etiledi, Oraylıq saylaw komissiyasınıń rásmiy veb-saytında hám ǵalaba xabar qurallarında járiyalanadı (hámmege málimlenedi). Jergilikli Keńeske ótkerilgen saylaw juwmaqları haqqındaǵı qarar tiyisli saylaw komissiyası tárepinen saylawdan keyin on kúnnen keshiktirmesten qabıl etiledi hám baspasózde járiyalanadı, sonday-aq, ǵalaba xabar qurallarında hámmege málimlenedi.

XV BAP. SAYLAWDÍ QARJÍLANDÍRÍW

79-statya. Saylawdı mámleket tárepinen qarjılandırıw Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine saylawǵa, jergilikli Keńeslerge saylawǵa tayarlıq kóriw hám olardı ótkeriwge baylanıslı qárejetler mámleketlik qarjılar esabınan ámelge asırıladı. Shet ellerdiń, olardıń fizikalıq hám yuridikalıq shaxslarınıń jáne xalıqaralıq shólkemlerdiń qarjıları esabınan saylawdı qarjılandırıw hám talabanlar menen siyasiy partiyalardı materiallıq jaqtan basqasha tárizde qollap-quwatlaw qadaǵan etiledi. Siyasiy partiyalar, basqa da jámiyetlik birlespeler, kárxanalar, mákemeler, shólkemler hám puqaralar saylaw ótkeriw ushın óz qarjıların ıqtıyarlı túrde beriwi múmkin. Bul qarjılar Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen saylaw kampaniyası processinde olardan paydalanıw ushın qabıl etip alınadı.

80-statya. Saylaw komissiyaların qarjılandırıw Oraylıq saylaw komissiyasın, rayonlıq, qalalıq saylaw komissiyaların, okruglıq hám uchastkalıq saylaw komissiyaların saylawǵa tayarlıq kóriw hám onı ótkeriw boyınsha qarjılandırıw Mámleketlik byudjetten ámelge asırıladı hám Qaraqalpaqstan Respublikasınıń respublika byudjetinde ayrıqsha statyada názerde tutıladı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Saylaw komissiyaları jumısına tartılatuǵın shaxslardıń miynetine haqı tólew saylawdı ótkeriw ushın ajıratılǵan qarjılar esabınan ámelge asırıladı. Saylaw komissiyaları aǵzalarına saylawǵa tayarlıq kóriw hámde onı ótkeriwge baylanıslı qárejetler smetasında kórsetilgen muǵdarda transport, awqatlanıw qárejetleriniń hám basqa qarejetleriniń ornın qaplaw maqsetinde kompensaciya tólenedi. Turaqlı jumıs ornına iye bolmaǵan saylaw komissiyası aǵzalarına, sonıń menen birge pensionerlerge miynetke haq tólewdiń birden-bir tarif setkasına muwapıq is haqı tólenedi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen).

81-statya. Siyasiy partiyalardıń saylawda qatnasıwın qarjılandırıw Siyasiy partiyalardıń Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine saylawda, jergilikli Keńeslerge saylawda qatnasıwın qarjılandırıw belgilengen tártipte Ózbekstan Respublikası Mámleketlik byudjetiniń mine usı maqsetler ushın ajıratılatuǵın qarjıları esabınan ámelge asırıladı. Siyasiy partiyalardıń saylawda qatnasıwın qarjılandırıw ushın ajıratılatuǵın mámleketlik qarjılardıń bir talaban esabına sáykes keletuǵın muǵdarı Oraylıq saylaw komissiyası tárepinen belgilenedi. Bul haqqındaǵı málimleme Oraylıq saylaw komissiyasınıń rásmiy veb-saytında, sonday-aq, zárúr jaǵdaylarda basqa dáreklerde járiyalanadı. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Siyasiy partiyalardıń saylawda qatnasıwın qarjılandırıw ushın ajıratılǵan mámleketlik qarjılar: úgit-násiyat júrgiziwge; talabanlardıń isenimli wákilleri hám úgit-násiyat ótkeriw ushın tartılatuǵın basqa da belsendiler jumısın shólkemlestiriwge; saylaw kampaniyasın ótkeriwge baylanıslı ulıwma partiyalıq ilajlarǵa sarplanadı. Siyasiy partiyalar óziniń saylawda qatnasıwın qarjılandırıw haqqındaǵı málimlemeni saylaw juwmaqları járiyalanǵannan keyin bir ay ishinde óz rásmiy veb-saytlarında hám baspa basılımlarda járiyalaydı.

XVI BAP. JUWMAQLAWShÍ REJELER

82-statya. Saylaw komissiyaları tárepinen fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń múrájatların kórip shıǵıw tártibi Saylaw komissiyaları saylaw kampaniyasın ótkeriw dáwirinde fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń usı Nızam talapları buzılǵanlıǵı yaki saylawdı shólkemlestiriwdiń basqa máseleleri boyınsha ózine kelip túsken múrájatların óz wákillikleri sheńberinde kórip shıǵıwı, usı múrájatlar boyınsha tekseriwler ótkeriwi hám úsh kúnlik múddette olarǵa jazba juwaplar beriwi, saylawǵa keminde altı kún qalǵanda yaki dawıs beriw kúni kelip túsken múrájatlardı bolsa dárhal kórip shıǵıp, juwap qaytarıwı shárt, buǵan saylaw komissiyalarınıń háreketleri hám qararları ústinen berilgen shaǵımlar kirmeydi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). Múrájatlar jazıp qoyıw dápterinde dizimge alınıwı tiyis. Saylaw komissiyasınıń baslıǵı múrájattı kórip shıǵıw hám ol boyınsha qarar qabıl etiw ushın tiyisli komissiyanı usı Nızamda belgilengen múddetlerde shaqıradı hám onıń májilisin ótkeredi. Májiliske mápdar shaxslar mirát etiliwi múmkin. Qoyılǵan máselelerdi sheshiw óz wákilligine kirmeytuǵın uchastkalıq saylaw komissiyasına kelip túsken múrájat úsh kúnlik múddette tiyisli uyımlarǵa múrájat jibergen shaxs bul haqqında xabardar etilgen halda jiberiledi. Múrájattı kórip shıqqan saylaw komissiyaları aǵzaları onı kórip shıǵıw nátiyjeleri hám qabıl etilgen qarar haqqında múrájat jibergen shaxsqa xabar beriwi shárt. 83-statya. Saylaw komissiyalarınıń qararları ústinen túsken shaǵımlardı kórip shıǵıw Talaban usınǵan siyasiy partiyalar uyımları, talabanlar, isenimli wákiller, baqlawshılar hám saylawshılar saylaw komissiyalarınıń qararları ústinen usı qararlar qabıl etilgennen keyin bes kún ishinde sudqa shaǵım etiwi múmkin. Oraylıq saylaw komissiyasınıń qararları ústinen qarar qabıl etilgennen keyin on kún ishinde tiyisli sudqa shaǵım etiliwi múmkin. Shaǵım kelip túskennen keyin úsh kún ishinde, saylawǵa keminde altı kún qalǵanda bolsa dárhal kórip shıǵılıwı kerek. Shaǵım etken shaxslar shaǵımdı kórip shıǵıwda tikkeley qatnasıw huqıqına iye. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 83¹-statya. Oraylıq saylaw komissiyası aǵzalarınıń transporttan paydalanıw huqıqı Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzası aeroportlar hám aerovokzallar, temir jol vokzalları hámde stanciyalarınıń rásmiy shaxslar hám delegaciyalarǵa xızmet kórsetiw zallarınan biypul paydalanıw huqıqına iye. Oraylıq saylaw komissiyasınıń aǵzası óz gúwalıǵın kórsetkennen keyin temir jol vokzalları hám stanciyalarınıń bilet satılatuǵın kassaları, puqara aviaciyası agentligi yaki aeroportlar oǵan poezd vagonınan, samolyot salonınan náwbetsiz orın beriwi shárt. Oraylıq saylaw komissiyası aǵzası Oraylıq saylaw komissiyasınıń májlisine baratırǵanda oǵan samolyot bileti párwazdan keminde eki saat aldın, al basqa jaǵdaylarda bolsa keminde bir sutka aldın beriledi. (12.06.2021-j. 132/XVIII-sanlı QR Nızamına tiykar ózgeris kirgizilgen). 84-statya. Saylaw haqqındaǵı nızam hújjetlerin buzǵanlıq ushın juwapkerlik Saylaw haqqındaǵı nızam hújjetlerin buzǵanlıqta ayıpker shaxslar belgilengen tártipte juwapker boladı. Saylaw kúni hám dawıs beriw baslanıwınan bir kún aldın jámiyetshilik pikiri sorawları nátiyjelerin, saylaw nátiyjeleri prognozların, ótkerilip atırǵan saylawǵa baylanıslı basqa da izertlewlerdi járiyalaw (hámmege málim etiw), sonıń ishinde málimleme tarmaqlarına, sonday-aq, Internet jáhán málimleme tarmaǵına jaylastırıw qadaǵan etiledi. 85-statya. Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızam hújjetlerin óz kúshin joytqan dep tabıw Tómendegiler óz kúshin joytqan dep tabılsın: 1) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 1998-jıl 9-iyunda qabıl etilen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Oraylıq saylaw komissiyası haqqında»ǵı 362/I-sanlı Nızamı; 2) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2004-jıl 29-may kúni jańa redakciyada qabıl etilen «Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine saylaw haqqında»ǵı 262/II-sanlı Nızamı; 3) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2004-jıl 29-may kúni jańa redakciyada qabıl etilen «Xalıq deputatlarınıń rayonlıq hám qalalıq Keńeslerine saylaw haqqında»ǵı 266/II-sanlı Nızamı; 4) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 1999-jıl 28-avgustta qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 473/I-sanlı Nızamınıń 4, 5 hám 6-statyaları; 5) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2000-jıl 27-sentyabrde qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 50/II-sanlı Nızamınıń 3, 4 hám 5-statyaları; 6) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2002-jıl 7-avgustta qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 164/II-sanlı Nızamınıń 3-statyacı; 7) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2004-jıl 29-mayda qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 273/II-sanlı Nızamınıń 1-statyacı; 8) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2004-jıl 9-oktyabrde qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 293/II-sanlı Nızamınıń 14, 15 hám 16-statyaları; 9) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2005-jıl 29-avgustta qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 49/III-sanlı Nızamınıń 1 hám 2-statyaları; 10) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2009-jıl 25-aprelde qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 240/III-sanlı Nızamınıń 1, 2 hám 3-statyaları; 11) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2013-jıl 28-dekabrde qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 187/XIV-sanlı Nızamınıń 7 hám 8-statyaları; 12) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2014-jıl 27-iyunde qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 209/XV-sanlı Nızamınıń 24-statyası; 13) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2014-jıl 30-centyabrde qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 229/XVI-sanlı Nızamınıń 11 hám 19-statyaları; 14) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2016-jıl 10-iyunda qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 92/IX-sanlı Nızamınıń 2, 3 hám 4-statyaları; 15) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 2018-jıl 26-dekabrde qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgerisler hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 153/XVII-sanlı Nızamınıń 7 hám 8-statyaları. 86-statya. Usı Nızamnıń kúshke kiriwi Usı Nızam rásmiy járiyalanǵan kúnnen baslap kúshke kiredi.

Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Baslıǵı M.Erniyazov

Nókis qalası, 4-sentyabr 2019-jıl № 266/XXVII