QARAQALPAQSTAN RESPUBLIKASÍNÍŃ NÍZAMÍ

QARAQALPAQSTAN RESPUBLIKASÍ KONSTITUCIYaLÍQ BAQLAW KOMITETI HAQQÍNDA (jańa redakciya)

I-BAP. ULÍWMA REJELER

1-statya. Usı Nızamnıń maqseti Usı Nızamnıń maqseti Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń (bunnan bılay tekstte Konstituciyalıq baqlaw komiteti dep júrgiziledi) statusın belgilew, Konstituciyalıq baqlaw komiteti jumısın shólkemlestiriwge hám onıń basqa mámleketlik uyımlar menen óz-ara birge islesiwine baylanıslı qatnasıqlardı tártipke salıwdan ibarat. 2-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń huqıqıy statusı Qaraqalpaqstan Respublikasında Konstituciyalıq baqlawdı Konstituciyalıq baqlaw komiteti ámelge asıradı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti Qaraqalpaqstan Respublikası nızam shıǵarıwshı hám atqarıwshı hákimiyat uyımlarınıń nızamshılıq aktleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına muwapıqlıǵın baqlaytuǵın mámleketlik uyım. 3-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti jumısınıń huqıqıy tiykarları Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń jumıs tártibi Karaqalpaqstan Respublikası Konstituciyası, usı Nızam hám basqa nızamshılıq aktlerinen ibarat. 4-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń wákillikleri Konstituciyalıq baqlaw komiteti: Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń tapsırması menen oǵan Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine qarap shıǵıwǵa usınılıp atırǵan Qaraqalpaqstan Respublikası nızam joybarlarınıń hám basqada aktleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına muwapıqlıǵı haqqında juwmaq beredi; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi deputatlarınıń kem degende besten biriniń, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵınıń usınısı menen Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi tárepinen qabıl etilgen nızamlardıń hám basqa da aktlerdiń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına muwapıqlıǵı haqqındaǵı juwmaǵın Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine usınadı; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń tapsırması boyınsha oǵan Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Prezidiumı qararlarınıń hám Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵı biylikleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına hám nızamlarına muwapıqlıǵı haqqındaǵı juwmaǵın usınadı; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń tapsırması, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi deputatlarınıń kem degende besten biriniń, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵınıń usınısları boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń qarar hám biylikleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına hám nızamlarına muwapıqlıǵı boyınsha juwmaǵın Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine usınadı; Konstituciyalıq baqlaw komiteti óz baslaması boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası nızam shıǵarıwshı uyımınıń hám húkimetiniń nızamshılıq aktlerin, jergilikli hákimiyat uyımlarınıń sheshimlerin Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına hám nızamlarına muwapıqlıǵı haqqındaǵı juwmaqların usınıwǵa haqılı; Sonday-aq, Konstituciyalıq baqlaw komiteti óz wákilliklerin ámelge asırıw barısında sudlardıń yaki huqıq qorǵaw uyımlarınıń wákilliklerine kiretuǵın máselelerdi qarap shıqpaydı. 5-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetin saylaw Konstituciyalıq baqlaw komiteti Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵınıń Joqarǵı Keńes Prezidiumı menen kelisilgen usınısı boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi sessiyasında komitet baslıǵı, onıń orınbasarı hám úsh aǵzasınan ibarat quramda saylanadı. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń hár bir aǵzası jeke tártipte saylanadı. Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi deputatları ulıwma sanınıń kópshiligi dawısın alǵan shaxs saylanǵan bolıp esaplanadı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti quramına keminde úsh aǵza saylanǵan jaǵdayda komitet óz jumısın baslawǵa haqılı. 6-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń wákillik múddeti Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń wákillik múddeti - bes jıl. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı hám onıń orınbasarı turaqlı jumıs isleytuǵın Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi deputatlarına teńlestirilgen Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzaları bolıp esaplanadı. Bir shaxstıń ózi qatarına eki múddetten artıq Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzası bolıp saylanıwı múmkin emes. Komitet aǵzalarınıń wákillik múddeti tamamlanǵannan keyin Joqarǵı Keńes tárepinen tiyisli qarar qabıl etiledi. 7-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti jumısınıń tiykarǵı principleri Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasınıń ústinligi, ǵárezsizlik, kollegiallıq, járiyalılıq hám komitet aǵzalarınıń teń huqıqlıǵı Konstituciyalıq baqlaw komiteti jumısınıń tiykarǵı principleri bolıp tabıladı. 8-statya. Konstituciyanıń ústinligi Konstituciyalıq baqlaw komiteti óz jumısında Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasınıń ústinligin, nızam shıǵarıwshı hámde atqarıwshı hákimiyattıń aktlerinde insan huqıqları hám erkinlikleri ústinligine baylanıslı konstituciyalıq principtiń hám Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası basqa normalarınıń ámelge asırılıwın támiyinlewge qaratılǵanı bolıp esaplanadı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Konstituciyasına ǵana ámel qılǵan halda juwmaqlar beredi. 9-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń ǵárezsizligi Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzaları óz jumısların atqarıwda ǵárezsiz boladı hám Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına ǵana boysınadı. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń jumısına aralasıwǵa jol qoyılmaydı. 10-statya. Kollegiallıq Konstituciyalıq baqlaw komitetinde máselelerdi qarap shıǵıw hám sheshim qabıl etiw kollegial ámelge asırıladı. 11-statya. Jariyalılıq Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń májilisleri ashıq ótkeriledi. 12-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalarınıń teń huqıqlılıǵı Konstituciyalıq baqlaw komitetinde máselelerdi qarap shıǵıw hám qarap shıǵılıp atırǵan máseleler boyınsha dawıs beriwde komitet aǵzaları teń huqıqlarǵa iye boladı. 13-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń nızamshılıq baslaması Konstituciyalıq baqlaw komiteti nızamshılıq baslaması huqıqına iye. Konstituciyalıq baqlaw komiteti tárepinen nızamlar joybarları nızamshılıq baslaması huqıqı tiykarında Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine kirgiziw arqalı ámelge asıradı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńeske ózi usınǵan nızam joybarı qarap shıǵılıp atırǵanda qatnasıw ushın óz wákilin tayınlaydı. 14-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń jumıs islew tártibi Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń jumıs islew tártibi onıń Reglamenti menen belgilenedi. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń Reglamenti Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń ishki jumısı menen baylanıslı máselelerdi tártipke saladı hám onıń májlisinde qabıl etiledi.

II-BAP. KONSTITUCIYaLÍQ BAQLAW KOMITETI AǴZASÍNÍŃ STATUSÍ

15-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalıǵına qoyılatuǵın talaplar Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı, onıń orınbasarı hám úsh aǵzası siyasat hám huqıq tarawınıń qánigeleri arasınan, joqarı ádep-ikramlılıq paziyletke iye bolǵan Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵında turaqlı jasaytuǵın Ózbekstan Respublikası puqarası saylanıwı múmkin. 16-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵınıń wákillikleri Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı: Konstituciyalıq baqlaw komitetine basshılıq etedi hám onıń jumısın shólkemlestiredi; Konstituciyalıq baqlaw komiteti tárepinen kórip shıǵıwǵa qabıl etilgen máselelerdiń tayarlanıwına basshılıq etedi; Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń májilislerin shaqıradı hám olarda basshılıq etedi; Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalarınıń ortasındaǵı wazıypalardı bólistiredi; hár jılı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine respublikadaǵı konstituciyalıq nızamlılıqtıń jaǵdayı hám komitet jumısların júritiw ámeliyatın ulıwmalastırıw nátiyjeleri haqqındaǵı málimlemeni usınıwı múmkin; Konstituciyalıq baqlaw komiteti sheshimleri hám májilisleri bayanlamalarına qol qoyadı; Konstituciyalıq baqlaw komiteti xızmetkerlerin lawazımǵa tayınlaydı hám lawazımnan bosatadı; Konstituciyalıq baqlaw komitetin saqlaw hám onıń jumısın támiyinlew ushın byudjet qárejetlerin bólistiredi; Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı nızamshılıqqa muwapıq basqa wákilliklerdi de ámelge asırıwı múmkin. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńes komitetleriniń májilislerinde qatnasıwı múmkin. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı óz wákilligine kiretuǵın máseleler boyınsha buyrıqlar shıǵaradı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı joqlıǵında yamasa ol óz wazıypaların ámelge asırıwı múmkin bolmaǵan jaǵdayda, onıń wazıypaların Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵınıń orınbasarı, onıń joqlıǵında Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzalarınan biri atqarıp turadı. 17-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetine aǵza bolıp saylanǵanlardıń antı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi sessiyasında Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzası bolıp birinshi márte saylanǵan shaxs tómendegi mazmunda ant beredi: «Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyalıq baqlaw komitetine aǵza bolıp saylanıwıma baylanıslı nızam menen júklengen minnetlemelerdi hadal hám hújdan menen atqarıwǵa, óz jumısımda tek ǵana Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Konstituciyasına boysınıwǵa saltanatlı túrde ant etemen!». 18-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalıǵı wazıypası menen bir waqıtta shuǵıllanıwǵa bolmaytuǵın jumıs Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzaları mámleketlik hákimiyattıń wákillik uyımlarınıń deputatı bolıwı múmkin emes. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzaları siyasiy partiyalardıń aǵzası bolıwı hám siyasiy háreketlerge qatnasıwı múmkin emes, sonday-aq bir waqıttıń ózinde aktleri komitettiń baqlawında bolǵan uyımlarda lawazımlı xızmetlerdi atqara almaydı. 19-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń mámleketlik uyımlar májilislerinde qatnasıw huqıqı Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń baslıǵı, onıń orınbasarı hám aǵzaları Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi sessiyalarına qatnasıw hám shıǵıp sóylew huqıqına iye. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń baslıǵı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi hám Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń májilislerine qatnasıw hám olarda shıǵıp sóylew huqıqına iye. 20-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń qol qatılmaslıq huqıqı Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzası óz wákillikleri múddeti dawamında qol qatılmaslıq huqıqına iye. Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń kelisimisiz Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzası jınayıy juwapkershilikke tartılıwı, irkiwge alınıwı, qamaqqa alınıwı yamasa sud tártibinde beriletuǵın hákimshilik jazaǵa tartılıwı múmkin emes. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzasın májbúrlep alıp keliwge, sonday-aq onıń turaq jayı, xızmet xanası, júgin, jeke hám xızmet transport quralların, jazılmaların, ol paydalanıp atırǵan baylanıs quralların, sonday-aq oǵan tiyisli hújjetlerdi kózden ótkeriwge jol qoyılmaydı. 21-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń qol qatılmaslıǵı huqıqınan ayırıw tártibi Qaraqalpaqstan Respublikası Prokurorınıń Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzasın jınayıy juwapkershilikke tartıw, irkiwge alıw, qamaqqa alıw yamasa sud tártibinde beriletuǵın hákimshilik jazanı qollanıwǵa kelisim alıw haqqındaǵı usınısı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńes tárepinen qarap shıǵıladı, Joqarǵı Keńes sessiyaları aralıǵındaǵı dáwirde onıń Prezidiumı tárepinen qarap shıǵılıp, Prezidiumnıń usı máselege tiyisli qararı keyin ala Joqarǵı Keńes sessiyasında tastıyıqlanadı. Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń yamasa onıń Prezidiumınıń Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzasın qol qatılmaslıq huqıqınan ayırıwǵa kelisim beriw máselesine baylanıslı qararı dárhal Qaraqalpaqstan Respublikası Prokurorına jiberiledi. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzasın qol qatılmaslıq huqıqınan ayırıwǵa kelisim alǵan Qaraqalpaqstan Respublikası Prokurorı is júrgiziw tamamlanǵan kúnnen baslap úsh kún múddet ishinde Joqarǵı Keńeske isti tergew, sudta qarap shıǵıw nátiyjeleri haqqında xabar etiwi shárt. Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzasın qol qatılmaslıq huqıqınan ayırıwǵa kelisim beriwden bas tartıwı oǵan baylanıslı jınayı isti júrgiziwdi yamasa sud tártibinde beriletuǵın hákimshilik jazanı názerde tutatuǵın hákimshilik huqıqbuzarlıq haqqında isti júrgiziwge jol qoyılmaytuǵın hám bunday islerdi toqtatıwǵa sebep bolatuǵın jaǵday esaplanadı. Tiyisli isti toqtatıw haqqındaǵı qarar tek ǵana jańadan anıqlanǵan jaǵdaylar bar bolsa ǵana biykar etiliwi múmkin. 22-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń wákilliklerin toqtatıp turıw Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi sessiyasında, al sessiyalar aralıǵındaǵı dáwirde Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Prezidiumınıń qararı menen Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń wákillikleri tómendegi jaǵdaylarda toqtatıp turıwı múmkin: ol jınayıy juwapkershilikke tartılǵanda; ol komitet aǵzası wazıypası menen bir waqıtta shuǵıllanıwǵa bolmaytuǵın jumıslar menen shuǵıllanǵanda; ol sudtıń sheshimi menen biydárek joǵalǵan dep tabılǵanda. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzası wákillikleri toqtatıp turılıwı oǵan is haqı tólewdiń toqtatıp turılıwına alıp kelmeydi hám komitet aǵzasınıń usı Nızamda belgilengen qol qatılmaslıq kepilliklerinen ayırmaydı, bas sharası sıpatında komitet aǵzasın qamaqqa alıw tańlanǵan jaǵdaylar bunnan tısqarı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń wákillikleri olardı toqtatıp turıw tiykarları biykar bolǵanǵa shekem toqtatıp turıladı. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń aǵzalıǵı wákilligin tiklew máselesi Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi tárepinen, Joqarǵı Keńes sessiyaları aralıǵındaǵı dáwirde onıń Prezidiumı tárepinen qarap shıǵıladı, Prezidiumnıń usı máselege tiyisli qararı keyin ala Joqarǵı Keńes sessiyasında tastıyıqlanadı. 23-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń wákilliklerin múddetinen burın toqtatıw Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń wákillikleri Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵınıń Joqarǵı Keńes Prezidiumı menen kelisilgen usınısı boyınsha Joqarǵı Keńes sessiyasında, al sessiyalar aralıǵındaǵı dáwirde Joqarǵı Keńes Prezidiumınıń qararı menen tómendegi jaǵdaylarda múddetinen burın toqtatıladı: ol komitet aǵzasınıń antın buzǵanda; ol jazba túrde arza bergende; onıń qarsısına sudtıń ayıplaw húkimi nızamlı kúshine kirgende; komitet aǵzası eskertilgennen yaki onıń wákilligi toqtatılǵannan keyin de komitet aǵzası wazıypası menen bir waqıtta shuǵıllanıwǵa bolmaytuǵın jumıstı dawam ettirgende; densawlıǵınıń jaǵdayına yaki basqa sebeplerge baylanıslı ol uzaq waqıt dawamında komitet aǵzası wazıypaların orınlawǵa jaramsız bolǵanda; ol Ózbekstan Respublikası puqaralıǵın joytqanda; ol sud tárepinen háreketke uqıpsız yamasa háreketke uqıplılıǵı sheklengen dep tabılǵanda; ol qaytıs bolǵanda yaki sudtıń sheshimi menen qaytıs bolǵan dep járiyalanǵanda. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzası degen joqarı atqa daq túsiriwshi júris-turısı bunday máseleni kórip shıǵıw ushın tiykar bolıwı múmkin. 24-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı hám orınbasarınıń wákillik múddetiniń tamamlanıwı menen olardı jumısqa jaylastırıw kepillikleri Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵı hám orınbasarınıń wákillik múddeti tamamlanıwı menen olarǵa Konstituciyalıq baqlaw komitetine saylanǵanǵa shekem iyelep turǵan burınǵı jumısı (lawazımı) beriledi, bunday jumıs (lawazım) bolmaǵan jaǵdayda, burınǵı jumısına teń basqa jumıs (lawazım) beriledi. 25-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń transportta biypul qatnaw huqıqı Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzası Qaraqalpaqstan Respublikası aymaǵında hawa, temir jol, avtomobil jolawshılar transportında (taksi hám qala jónelisli transportı buǵan kirmeydi) biypul júriw huqıqınan paydalanadı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń aeroportlar hám aerovokzallar, temir jol vokzalları hám stanciyalarınıń rásmiy shaxslar hám delegaciyalar ushın arnalǵan zallarınan biypul paydalanıw huqıqına iye. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzası hár bir transport túrinde hárekettegi normalarǵa sáykes qol júgin biypul alıp júriw huqıqına iye. Transport shólkemleri menen esaplasıw tártibi nızam hújjetlerinde belgilenedi.

III-BAP. KONSTITUCIYaLÍQ BAQLAW KOMITETINDE IS JÚRGIZIW

26-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetine máselelerdi kirgiziw huqıqı Konstituciyalıq baqlaw komitetine máselelerdi kirgiziw huqıqına tómendegiler iye: Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵı; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Prezidiumı; Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi; Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi deputatlarınıń keminde besten bir bóleginen ibarat deputatlar toparı. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń keminde eki aǵzasınıń baslaması menen Konstituciyalıq baqlaw komitetine qarap shıǵıwı ushın máseleler kirgiziliwi múmkin. Eger fizikalıq hám yuridikalıq shaxslar nızamshılıq aktleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına muwapıq emesligin anıqlasa, olar bul máseleni Konstituciyalıq baqlaw komitetine usınıw wákilligine iye bolǵan uyımǵa jiberedi. Ayırım tapsırmalar, pikirler hám usınıslar Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń wákilligine muwapıq kelmese, olardı qabıl etpewge haqılı. 27-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine nızam joybarların kirgiziw haqqında máseleni kórip shıǵıw Konstituciyalıq baqlaw komiteti nızam joybarın nızamshılıq baslaması tiykarında Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesine kirgiziw máselesin komitet májilisinde kórip shıǵadı hám sheshim qabıl etedi. Konstituciyalıq baqlaw komiteti sheshimi menen Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesinde nızam joybarın kórip shıǵıw dawamında qatnasatuǵın Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń wákili belgilenedi. Sheshimge kirgizilip atırǵan nızam joybarınıń teksti qosımsha etiledi. 28-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetinde máselelerdi kórip shıǵıw múddeti Konstituciyalıq baqlaw komitetinde qarap shıǵıw ushın kirgizilgen másele kelip túsken kúnnen baslap jeti kúnlik múddetten keshiktirmey úyrenip shıǵadı. Konstituciyalıq baqlaw komitetine kelip túsken kúnnen baslap bir ay múddet ishinde másele boyınsha tiyisli sheshim qabıl etiledi. 29-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti májilisiniń qatnasıwshıları Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń májilisine Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Baslıǵı, onıń orınbasarı, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi komitetleri hám komissiyaları baslıqları, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń Baslıǵı, Qaraqalpaqstan Respublikası sudınıń baslıǵı Qaraqalpaqstan Respublikası hákimshilik sudınıń baslıǵı, Qaraqalpaqstan Respublikası Prokurorı hám Qaraqalpaqstan Respublikası Ádillik ministri qatnasıwı múmkin. Olar qaralıp atırǵan barlıq máseleler boyınsha óz pikirlerin bildiriwge haqılı. 30-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń sheshimin qabıl etiw tártibi Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń sheshimi ashıq dawıs beriw jolı menen qabıl etiledi. Komitet aǵzası dawıs beriwde biytárep bolıwǵa yamasa qatnaspawǵa haqılı emes. Májiliste qatnasıp atırǵan komitet aǵzalarınıń kópshiligi jaqlap dawıs bergen jaǵdayda, Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń sheshimi qabıl etilgen bolıp esaplanadı. Dawıslar teń bolıp qalǵan jaǵdayda basshılıq etiwshiniń dawısı sheshiwshi bolıp esaplanadı. Komitettiń sheshimine qosılmaǵan komitet aǵzası óz pikirin jazba túrde bayan etiwge hám onı Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń májilis bayanlamasına qosıp qoyıwǵa xaqılı. Komitet aǵzaları komitet tárepinen qaralıp atırǵan máseleler boyınsha aktlerdiń yamasa akt joybarlarınıń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına hám nızamlarına muwapıqlıǵı yamasa muwapıq emesligi haqqında óz pikirlerin komitettiń juwmaǵı qabıl etilmegenshe jámiyetshilikke bildiriw huqıqına iye emes. 31-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń májilisine shaqırıw Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń májilisine zárúrli maǵlıwmat yamasa materiallarǵa iye bolǵan shaxslar, ekspertler hám qánigeler shaqırılıwı múmkin. Ekspert hám qánigeler Konstituciyalıq baqlaw komiteti tárepinen berilgen sorawlar boyınsha tiykarlanǵan juwmaq beredi hám usı komitettiń májilisinde zárúr bolǵan jaǵdayda juwmaqtıń mazmunın túsindiredi. 32-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń juwmaqların jiberiw Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń qarap shıǵıwına usınılǵan nızam joybarlarınıń, sonday-aq hárekettegi nızamlar hám basqada aktlerdiń, Joqarǵı Keńes Prezidiumı qararlarınıń, Joqarǵı Keńes Baslıǵınıń biylikleriniń, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi qararlarınıń hám biylikleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına muwapıqlıǵı haqqındaǵı Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń juwmaqları tiyislisinshe Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi, onıń Prezidiumı hám Joqarǵı Keńes Baslıǵına, Ministrler Keńesine jiberiledi. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń bunday juwmaqları nızamlardıń háreket etiwin toqtatpaydı. Basqa aktlerdiń Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Konstituciyasına yamasa nızamlarına sáykes kelmewshiligi muwapıqlastırǵanǵa shekem háreket etiwi toqtatıp qoyıladı. Háreket etiwi toqtatılǵan aktler haqqında bildiriwler tiyisli tártipte járiyalanadı. 33-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń hújjeti Normativ-huqıqıy akttiń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına muwapıqlıǵı haqqındaǵı qarap shıǵılǵan máseleniń mazmunı boyınsha Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń sheshimi juwmaq dep ataladı. Basqa jaǵdaylarda Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń sheshimi basqasha formaǵa da iye bolıwı múmkin. 34-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń sheshimin járiyalaw hám olardıń kúshke kiriwi Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń juwmaǵı hám basqa da sheshimleri Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń rásmiy dereklerinde járiyalanıwı múmkin. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń sheshimi komitet baslıǵı sheshimge qol qoyǵan kúnnen baslap óz kúshine kiredi. 35-statya. Normativ-huqıqıy aktlerdi Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası hám nızamlarına muwapıqlastırıw Konstituciyalıq baqlaw komiteti juwmaǵında kórsetilgen nızamlardıń hám basqada aktlerdiń Konstituciyaǵa yamasa nızamlarǵa muwapıq emesligi tiyisli uyımlar hám olardıń basshıları tárepinen bir ay múddet ishinde muwapıqlastırılıwı shárt. Kórsetilgen múddette bul sáykes kelmewshilikler muwapıqlastırılmasa, máseleni Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń usınısı tiykarında tikkeley Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi qarap shıǵadı. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń juwmaǵı nızamlardıń háreket etiwin toqtatpaydı. Nızam astı aktleriniń háreket etiwi Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına hámde nızamlarına muwapıqlastırılǵanǵa shekem Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń juwmaǵı menen toqtatıladı. Insan huqıqları hám erkinliklerin shekleytuǵın normativ-huqıqıy aktler Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń juwmaǵı qabıl etilgen kúnnen baslap óz kúshin joyıtqan bolıp esaplanadı. 36-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń hújjetin kórip shıǵıw Qaraqalpaqstan Respublikası nızam joybarları hám hárekettegi nızamshılıq aktleriniń Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına qayshı keliwi haqqındaǵı Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń juwmaǵı dáslepki tárizde Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń komitetleri tárepinen qarap shıǵıladı hám juwmaqtı qarap shıǵıw ushın sessiyanıń kún tártibi joybarına kirgiziw haqqında qarar qabıl etiledi. Komitet juwmaǵı tek Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń barlıq deputatlarınıń úshten ekisiniń dawısı menen qabıllanǵan Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń sheshimi menen biykarlanıwı múmkin.

IV-BAP. KONSTITUCIYaLÍQ BAQLAW KOMITETINIŃ JUMÍSÍN ShƟLKEMLESTIRIW

37-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń dúziliwi Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń dúziliwi hám lawazımları ajıratılǵan qarjılar kóleminde Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń baslıǵı tárepinen tastıyıqlanadı. 38-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetin qarjı menen támiyinlew Konstituciyalıq baqlaw komiteti Qaraqalpaqstan Respublikası byudjetiniń qarjıları esabınan támiyinlenedi. 39-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalarınıń materiallıq hám sociallıq jaqtan támiyinleniwi Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalarınıń materiallıq hám sociallıq támiyinleniwi boyınsha, olar Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń deputatlarına teńlestiriledi. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵına hám onıń orınbasarına otız altı jumıs kúni múddetinde hár jıllıq tólemli miynet dem alısı beriledi. 40-statya. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzasınıń xızmet gúwalıǵı hám óńirge taǵatuǵın belgisi Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalarına gúwalıq hám óńirge taǵatuǵın belgi beriledi. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalarına gúwalıq hám óńirge taǵatuǵın belgiden óz wákillikleri múddeti dawamında paydalanadı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti aǵzalarınıń gúwalıǵı hám óńirge taǵatuǵın belgisi haqqındaǵı Reje Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵı tárepinen tastıyıqlanadı. 41-statya. Konstituciyalıq baqlaw komitetiniń móri Konstituciyalıq baqlaw komiteti Qaraqalpaqstan Respublikası mámleketlik gerbi sáwlelengen hám óziniń atı jazılǵan mórge iye boladı.

V-BAP. JUWMAQLAWShÍ REJELER

42-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası ayırım nızam hújjetlerin óz kúshin joyıtqan dep tabıw Tómendegiler óz kúshin joyıtqan dep tabılsın: 1) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 07.03.1998-jılı qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Konstituciyalıq baqlaw komiteti haqqında»ǵı 344/I-sanlı Nızamı; 2) «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Konstituciyalıq baqlaw komiteti haqqında»ǵı Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Nızamın háreketke engiziw tuwralı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń 07.03.1998-jılǵı 345/I-sanlı Qararı. 3) Qaraqalpaqstan Respublikasınıń 29.05.2004-jılı qabıl etilgen «Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgeris hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 273/II-sanlı Nızamı; 4)«Qaraqalpaqstan Respublikasınıń ayırım nızamlarına ózgeris hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Nızamın háreketke engiziw tuwralı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń 29.05.2004-jılǵı 274/II-sanlı Qararı. 43-statya. Usı Nızamnıń orınlanıwın, jetkiziliwin, mazmunı hám áhmiyeti túsindiriliwin támiyinlew Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyalıq baqlaw komiteti hám Qaraqalpaqstan Respublikası Ádillik ministrligi usı Nızamnıń orınlanıwın, orınlawshılarǵa jetkeriliwin hámde mazmunın hám áhmiyetin xalıq arasında túsindiriliwin támiyinlesin. 44-statya. Nızam hújjetlerin usı Nızamǵa muwapıqlastırıw Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi: húkimet qararların usı Nızamǵa muwapıqlastırsın; mámleketlik basqarıw uyımları usı Nızamǵa qayshı bolǵan óz normativ-huqıqıy hújjetlerin qayta kórip shıǵıwı hám biykar etiliwin támiyinlesin. 45-statya. Usı Nızamnıń kúshke kiriwi Usı Nızam rásmiy járiyalanǵan kúnnen baslap kúshke kiredi.

Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Baslıǵı M.Kamalov

Nókis qalası, 12-iyun 2021-jıl № 130/XVIII