XALÍQ ARASÍNDA MIKRONUTRIENT JETISPEWShILIGI PROFILAKTIKASÍ HAQQÍNDA
QARAQALPAQSTAN RESPUBLIKASÍNÍŃ NÍZAMÍ 28.12.2010-j. №62/IV
XALÍQ ARASÍNDA MIKRONUTRIENT JETISPEWShILIGI PROFILAKTIKASÍ HAQQÍNDA
Usı Nızamǵa tómendegige muwapıq ózgerisler kirgizilgen: 18.08.2018-j. 200/XXII-sanlı QR NızamıI BAP. ULÍWMA REJELER
1-statya. Usı Nızamnıń maqseti Usı Nızamnıń maqseti xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı qatnasıqlardı tártiplestiriwden ibarat. 2-statya. Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası haqqındaǵı nızamshılıq Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası haqqındaǵı nızamshılıq usı Nızam hám basqa da nızam aktlerinen ibarat. Eger Ózbekstan Respublikasınıń halıqaralıq shártnamasında Qaraqalpaqstan Respublikasınıń xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası haqqındaǵı nızam aktlerinde názerde tutılǵanınan basqasha rejeler belgilengen bolsa, xalıqaralıq shártnamanıń rejeleri qollanıladı. 3-statya. Tiykarǵı túsinikler Usı Nızamda tómendegi tiykarǵı túsinikler qollanıladı: mikronutrientler - adam organizminiń normal ósiwi hám rawajlanıwı ushın zárúr bolǵan, ornın basqa nárse basa almaytuǵın azıq-awqatlıq zatlar (vitaminler hám minerallar); mikronutrient jetispewshiligi - adam organizminiń azıq-awqat penen kelip túsetuǵın mikronutrientler jeterli emesligi sebepli keselliklerdiń rawajlanıwına alıp keletuǵın jaǵdayı; bayıtılǵan azıq-awqat ónimleri - islep shıǵarılıw processinde mikronutrientler menen bayıtılǵan (fortifikaciyalanǵan) azıq-awqat ónimi; mikronutrientler saplementaciyası - xalıqtıń belgili bir toparları arasında mikronutrientlerdiń dárilik zatlar sıpatında profilaktikalıq dozalarda qollanılıwı; xalıqtıń belgili bir toparları - mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası ilajları ámelge asırılıp atırǵan xalıqtıń toparları.II BAP. XALÍQ ARASÍNDA MIKRONUTRIENT JETISPEWShILIGI PROFILAKTIKASÍ MÁMLEKET TÁREPINEN TÁRTIPLESTIRILIWI
4-statya. Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı mámleketlik siyasattıń tiykarǵı baǵdarları Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı mámleketlik siyasattıń tiykarǵı baǵdarları tómendegilerden ibarat: xalıqtı bayıtılǵan azıq-awqat ónimi menen támiyinlewge qaratılǵan sociallıq, ekonomikalıq, huqıqıy hám shólkemlestiriwshilik ilajlardı ámelge asırıw; bayıtılǵan azıq-awqat óniminiń hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardıń sapası hámde qáwipsizligi ústinen qadaǵalawdı támiyinlew; bayıtılǵan azıq-awqat ónimi islep shıǵarılıwın rawajlandırıw; azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalar islep shıǵarılıwın qollap-quwatlaw; mikronutrientler saplementaciyası; xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikasına qaratılǵan baǵdarlar ámelge asırılıwın monitoring etiw hám bahalaw; mikronutrient jetispewshiligin anıqlawshı zamanagóy texnologiyalardı hám onıń profilaktikası usılların rawajlandırıwda ilimiy izertlewlerdi qollap-quwatlaw; xalıqaralıq birge islesiwdi rawajlandırıw. 5-statya. Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı mámleketlik basqarıw Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı mámleketlik basqarıwdı Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, Qaraqalpaqstan Respublikası Densawlıqtı saqlaw ministrligi, Qaraqalpaqstan Standartlastırıw hám metrologiya basqarması, Sınaw hám sertifikatlastırıw orayı ámelge asıradı. Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı mámleketlik basqarıw: mámleketlik basqarıw uyımlarınıń, sonday-aq bayıtılǵan azıq-awqat ónimi hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalar islep shıǵarıwshılardıń jumısın muwapıqlastırıp barıwdı; bayıtılǵan azıq-awqat óniminiń hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardıń sapası hámde qáwipsizligi ústinen qadaǵalawdı ámelge asırıwdı; bayıtılǵan azıq-awqat óniminiń hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardıń qáwipsizligine baylanıslı májbúriy talaplarǵa tiyisli texnikalıq jaqtan tártipke salıw salasındaǵı normativlik hújjetler islep shıǵıwdı, jumıslardı shólkemlestiriwdi hám olardı orınlawdı támiyinlewdi; profilaktika hám sanitariya-epidemiologiya ilajları ótkeriliwin shólkemlestiriwdi óz ishine aladı. 6-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı wákillikleri Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi: xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı mámleketlik hám aymaqlıq baǵdarlamalardıń islep shıǵılıwında qatnasadı hám ámelge asırılıwın támiyinleydi; (18.08.2018-j. 200/XXII-sanlı QR Nızamı tiykarında ózgeris kirgizilgen) xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası máseleleri boyınsha mámleketlik basqarıw uyımlarınıń jumısın muwapıqlastırıwdı hámde oǵan basshılıqtı ámelge asıradı; (18.08.2018-j. 200/XXII-sanlı QR Nızamı tiykarında alıp taslanǵan) xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası maqsetinde tiyisli mámleketlik basqarıw uyımları aymaqlıq bólimleriniń hámde bayıtılǵan azıq-awqat ónimi hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı islep shıǵarıwshılardıń jumısın muwapıqlastırıp baradı; bayıtılǵan azıq-awqat óniminiń hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardıń sapası hámde qáwipsizligin hám olardı saqlaw sharayatların támiyinlew boyınsha ilajlar kóredi. Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi nızam aktlerine muwapıq basqa da wákilliklerdi ámelge asırıwı múmkin. 7-statya. Qaraqalpaqstan Respublikası Densawlıqtı saqlaw ministrliginiń Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı wákillikleri Qaraqalpaqstan Respublikası Densawlıqtı saqlaw ministrligi: xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasında mámleketlik sanitariyalıq qadaǵalawdı ámelge asıradı; xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı mámleketlik baǵdarlamalardı islep shıǵılıwında qatnasadı hám ámelge asıradı; (18.08.2018-j. 200/XXII-sanlı QR Nızamı tiykarında alıp taslanǵan) mikronutrientler saplementaciyasın shólkemlestiredi; xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası boyınsha sanitariya-gigiena hám túsindiriw jumısların alıp baradı; xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikasına qaratılǵan baǵdarlamalardıń ámelge asırılıwı monitoringin alıp baradı hám bahalaydı. Qaraqalpaqstan Respublikası Densawlıqtı saqlaw ministrligi nızam aktlerine muwapıq basqa da wákilliklerdi hám ámelge asırıwı múmkin. 8-statya. Qaraqalpaqstan Standartlastırıw hám metrologiya basqarmasınıń, Sınaw hám sertifikatlastırıw orayınıń xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı wákillikleri Qaraqalpaqstan Standartlastırıw hám metrologiya basqarması, Sınaw hám sertifikatlastırıw orayı: bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı islep shıǵarıwda texnikalıq jaqtan tártipke salıw salasındaǵı normativlik aktlerdiń májbúriy talaplarınıń yuridikalıq shaxslar tárepinen saqlanıwı ústinen mámleketlik qadaǵalawdı ámelge asıradı; bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı májbúriy sertifikatlastırıw boyınsha jumıstı shólkemlestiredi. Qaraqalpaqstan Standartlastırıw hám metrologiya basqarması, Sınaw hám sertifikatlastırıw orayı nızam aktlerine muwapıq basqa da wákilliklerdi ámelge asırıwı múmkin. 8¹-statya. Jergilikli mámleketlik xákimiyat uyımlarınıń halıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası tarawındaǵı wákillikleri Jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları: halıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası tarawındaǵı aymaqlıq baǵdarlamalarınıń ámelge asırılıwın shólekmlestiredi; halıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası maqsetinde tiyisli mámleketlik basqarıw wyımları aymaqlıq bólimlerdiń hámde bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı islep shıǵarıw jumısın muwapıqlastırıp baradı; bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardıń sapası hámde qawipsizligin hám olardı saqlaw sharayatların támiyinlew boyınsha is-ilajlar kóredi. Jergilikli mámleketlik hákimiyat uyımları nızam hújjetlerine muwpıq basqa wákilliklerdi de ámelge asırıwı múmkin. (18.08.2018-j. 200/XXII-sanlı QR Nızamı tiykarında ózgerisler kirgizilgen)III BAP. XALÍQ ARASÍNDA MIKRONUTRIENT JETISPEWShILIGI PROFILAKTIKASÍ ILAJLARÍ
9-statya. Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikasınıń túrleri Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikasınıń tómendegi túrleri ámelge asırıladı: bayıtılǵan azıq-awqat ónimine bolǵan mútájlikti anıqlaw hám onnan paydalanıwdı támiyinlew; mikronutrientler saplementaciyası; sanitariya-gigiena hám túsindiriw jumısları.
10-statya. Bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı islep shıǵarıw Bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı islep shıǵarıw yuridikalıq shaxslar tárepinen ámelge asırıladı. 11-statya. Bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı sertifikatlastırıw Bayıtılǵan azıq-awqat ónimi hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalar nızam aktlerinde belgilengen tártipte májbúriy sertifikatlastırılıwı tiyis. 12-statya. Bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı oraw, tamǵalaw, tasıw, saqlaw, realizaciyalaw hám Ózbekstan Respublikası aymaǵına alıp kiriw Bayıtılǵan azıq-awqat ónimin hám azıq-awqat ónimin bayıtıw ushın mólsherlengen vitamin-mineral aralaspalardı oraw, tamǵalaw, tasıw, saqlaw, realizaciyalaw hám Ózbekstan Respublikası aymaǵına alıp kiriw nızam aktlerinde belgilengen tártipte ámelge asırıladı. 13-statya. Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı reklama Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikasına qaratılǵan kommerciyalıq emes túrdegi reklama sociallıq reklama málimlemesi bolıp tabıladı. Sociallıq reklama málimlemesin biypul tayarlawshılar hám tarqatıwshılar nızam aktlerinde názerde tutılǵan jeńilliklerden paydalanadı. Bayıtılǵan azıq-awqat óniminiń reklaması nızam aktlerine muwapıq ámelge asırıladı.IV BAP. JUWMAQLAWShÍ REJELER
14-statya. Tartıslardı sheshiw Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası salasındaǵı tartıslar nızam aktlerinde belgilengen tártipte sheshiledi. 15-statya. Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası haqqındaǵı nızam aktlerin buzǵanlıǵı ushın juwapkershilik Xalıq arasında mikronutrient jetispewshiligi profilaktikası haqqındaǵı nızam aktlerin buzǵanlıqta ayıpker shaxslar belgilengen tártipte juwapker boladı.