Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń qararı
Insan huqıqları, sonıń ishinde, mayıplıǵı bolǵan shaxslar huqıqlarınıń kepilliklerin bekkemlew, inklyuziv rawajlanıw, xalıqtıń barlıq qatlamları teń huqıq hám imkaniyatlarǵa iye bolıwın támiyinlewdiń nátiyjeli mexanizmlerin engiziw, mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń jámiyetlik turmıstıń barlıq tarawlarında qatnasıwı ushın zárúr sharayatlar jaratıw maqsetinde:
- Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi, Ádillik ministrligi, Insan huqıqları boyınsha Milliy oray, Ózbekstan mayıplar jámiyeti, Ózbekstan mayıplar associaciyası, Advokatlar palatası hám jámiyetshiliktiń tómendegi usınısları maqullansın:
mayıplıǵı bolǵan mútáj shaxslardı
zamanagóy protez-ortopediya úskeneleri menen támiyinlew sonday-aq, mayıplıǵı bolǵan shaxslardı reabilitaciyalaw mákemeleriniń úskenelerin
modernizaciyalaw;
I hám II topar mayıplıǵı bolǵan shaxslar, mayıplıǵı bolǵan balalar, olarǵa ǵamxorlıq etiwshi puqaralarǵa mámleketlik uyımlar hám shólkemler tárepinen kórsetiletuǵın mámleketlik xızmetlerden
gezeksiz paydalanıw boyınsha jeńillikler beriw;
mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń
huqıqıy kepilliklerin bekkemlew hám olarǵa
yuridikalıq járdem kórsetiw sistemasın jetilistiriw.
- 2022-2026-jıllarǵa mólsherlengen Jańa Ózbekstannıń rawajlanıw strategiyasında xalıqtıń mútáj bólimin zamanagóy protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciya quralları menen támiyinlew dárejesin 60 procentke jetkeriw belgilengenligi maǵlıwmat ushın qabıl etilsin.
Bul kórsetkishke erisiw sheńberinde Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi 2023-jılı mútáj shaxslardı
sırt el texnologiyaları tiykarında tayarlanǵan sapalı zamanagóy ayaq protez-ortopediya úskeneleri, sonıń ishinde, «Sociallıq qorǵawdıń birden-bir reestri»ne kirgizilgen mayıplıǵı bolǵan shaxslar sonday-aq, I topar mayıplıǵı bolǵan shaxslardı
san protezi, baltır protezi hám ayaq belbewi ortoped apparatları menen biypul támiyinlesin.
- 3. a) 2023-jıl 1-sentyabrden baslap mayıplıǵı bolǵan shaxslardı protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciyalawdıń texnikalıq quralları menen támiyinlewde mayıplıǵı bolǵan shaxslardan medicinalıq juwmaq talap etiw biykarlanatuǵını belgilensin.
Onda
:
puqaralardı medicinalıq-sociallıq ekspertizadan ótkeriw hám mayıplıqtı belgilew menen bir waqıtta tiyisli protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciyalawdıń texnikalıq quralların alıw ushın
medicinalıq juwmaq medicinalıq-sociallıq ekspert komissiyaları tárepinen
«Medicinalıq-sociallıq ekspertiza» elektron málimleme sistemasına kirgiziledi;
protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciyalawdıń texnikalıq quralların alıw ushın talap etiletuǵın
medicinalıq juwmaqtıń bar ekenligi
óz-ara málimleme almasıw arqalı anıqlanadı;
«Medicinalıq-sociallıq ekspertiza» elektron málimleme sistemasına kirgizilgen
medicinalıq juwmaq tiykarında usı málimleme sistemasına integraciyalanǵan
«Sociallıq xızmet» elektron platformasında mayıplıǵı belgilengen shaxstıń múrájatı (sonıń ishinde, elektron tártipte) tiykarında
protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciyalawdıń texnikalıq quralların alıw ushın elektron sertifikat qáliplestiriledi;
b) mayıplıǵı bolǵan shaxslardı
«Sociallıq xızmet» elektron platforması arqalı, sonıń ishinde, zamanagóy protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciyalawdıń texnikalıq quralları menen támiyinlewde engiziletuǵın ashıq-aydın elektron náwbet sheńberinde «Sociallıq qorǵawdıń birden-bir reestri»ne kirgizilgen mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa
ústinlik beriledi.
Onda, protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciyalawdıń texnikalıq quralları menen támiyinlew ushın sorawnamalar «Sociallıq qorǵawdıń birden-bir reestri»ne kirgizilgen
mayıplıǵı bolǵan shaxslar diziminen bir sorawnama hám ulıwma dizimnen bir sorawnama tártibinde gezekpe-gezek qáliplestiriledi.
- Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi Densawlıqtı saqlaw ministrligi sonday-aq, Ekonomika hám qarjı ministrligi menen birgelikte 2023-jıl 1-iyulge shekem mayıplıǵı bolǵan mútáj shaxslar támiyinlenetuǵın protez-ortopediya úskeneleri hám reabilitaciyalawdıń texnikalıq qurallarınıń dizimin keńeytiw boyınsha Húkimet qararınıń joybarın Ministrler Kabinetine kirgizsin.
- I hám II topar mayıplıǵı bolǵan shaxslar, mayıplıǵı bolǵan balalar hám olarǵa ǵamxorlıq etiwshi (jolda alıp júriwshi) bir puqara ushın mámleketlik uyımlar hám shólkemler tárepinen, sonıń ishinde, mámleketlik xızmetler orayları, densawlıqtı saqlaw, bilimlendiriw, mádeniyat mákemelerinde puqaralardıń tikkeley qatnasıwında (ornında) kórsetiletuǵın xızmetlerden náwbetsiz paydalanıw, mámleketlik uyımlardıń basshıları (lawazımlı shaxslar)nıń qabıllawına náwbetsiz kiriw boyınsha jeńillik beriletuǵını belgilep qoyılsın.
- Sonday tártip ornatılsın, oǵan muwapıq 2023-jıl 1-maydan baslap medicina mákemelerinde emlenip atırǵan mayıplıǵı bolǵan balaǵa ǵamxorlıq etiw ushın bul mákemede onıń ákesi yamasa anasına (olardıń ornın basıwshı shaxsqa) yamasa shańaraqtıń balanı tikkeley ǵamxorlıq etip atırǵan basqa aǵzasına mayıplıǵı bolǵan balanıń janında birge bolıw ushın sharayat jaratıladı, sonıń ishinde:
stacionar medicina mákemelerinde mayıplıǵı bolǵan balanı tárbiyalap atırǵan shaxsqa usı dáwir ushın
miynetke jaramsızlıq beti beriledi;
balalıqtan mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa
ǵamxorlıq etiwshi shaxslar (ata-anası hám basqalar)
ushın emlew dáwirinde mámleketlik stacionar medicinalıq mákemelerinde
biypul awqatlanıw jolǵa qoyıladı.
- Pediatriya medicinalıq-sociallıq ekspert komissiyaları tárepinen balalardıń mayıplıǵı bolǵan shaxs dep tabılıwı tiykarlı ekenligin anıqlaw maqsetinde olardı Ekonomika hám qarjı ministrligi janındaǵı byudjetten tısqarı Pensiya qorı rayon (qala)lıq bólimleriniń jollamasına tiykarlanıp qaytadan medicinalıq-sociallıq ekspertizaǵa jiberiw tártibi biykar etiletuǵını belgilep qoyılsın.
- Puqaralarǵa yuridikalıq járdem kórsetiw processlerin sanlastırıw, advokatura tarawın sudlar hám huqıq qorǵawshı uyımlar hám basqa da mámleketlik uyımlardıń jumısı menen integraciyalawdı názerde tutıwshı «Yuridikalıq járdem» málimleme sistemasınıń iske qosılǵanlıǵı maǵlıwmat ushın qabıl etilsin.
Mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń ıqtıyarlı túrde biypul járdem alıwına (pro bono) járdemlesiw ushın
«Yuridikalıq járdem» málimleme sistemasında advokatlıq strukturaları hám advokatlar paydalanıwı ushın ashıq bolǵan mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń múrájatları bólimi jaratıladı.
Onda:
mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń ıqtıyarlı túrde biypul yuridikalıq járdem (pro bono) alıw boyınsha múrájatları
«Yuridikalıq járdem» málimleme sistemasına kirgiziledi hám ıqtıyarlı járdem kórsetiliwi ushın advokatlıq strukturaları hám advokatlar itibarına jetkeriledi;
ıqtıyarlı túrde biypul yuridikalıq járdem kórsetiw tileginde bolǵan
advokatlıq strukturalar hám
advokatlar ushın bunday járdem beriwdiń texnikalıq imkaniyatı jaratıladı;
advokatlıq strukturaları hám advokatlardan olar kórsetken
ıqtıyarlı túrde biypul yuridikalıq járdem (pro bono) haqqında esabat talap etilmeydi.
- Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi:
a) mayıplıǵı bolǵan shaxslar, mayıplıǵı bolǵan balalar hám olarǵa ǵamxorlıq etiwshi shaxslarǵa óz huqıqlarınan paydalanıwda qolaylıq jaratıw maqsetinde:
Densawlıqtı saqlaw ministrligi, Ekonomika hám qarjı ministrligi sonday-aq, mápdar ministrlikler hám uyımlar menen birgelikte 2023-jıl 1-iyunǵa shekem mayıplıǵı bolǵan shaxslar hám olarǵa ǵamxorlıq etiwshi puqaralar ushın nızamshılıqta belgilengen
jeńilliklerdiń birden-bir dizimin qáliplestirsin hám turaqlı túrde jańalap barsın;
Ádillik ministrligi menen birgelikte mayıplıǵı bolǵan shaxslar hám olarǵa ǵamxorlıq etiwshi puqaralar ushın belgilengen jeńilliklerdiń birden-bir dizimin
«Advice.uz
» (e-maslahat.uz
) huqıqıy málimleme portalında járiyalap, Internet tarmaǵı arqalı turaqlı sáwlelendirip barıwdı támiyinlesin;
b) Ádillik ministrligi, Bas prokuratura, Insan huqıqları boyınsha Milliy oray menen birgelikte úsh ay múddette mayıplıǵı bolǵan shaxslardı jumısqa qabıl etiwde
dáslepki sınaq múddetin qollanıw máselesin aldıńǵı sırt el tájiriybeleri tiykarında úyrenip shıqsın hám Ministrler Kabinetine usınıs kirgizsin.
- 2023-2024-oqıw jılınan baslap «Arnawlı pedagogika, defektologiya» magistratura qánigelikleri boyınsha mámleketlik joqarı bilimlendiriw mákemelerine qabıllaw tolıq mámleketlik grant tiykarında ámelge asırılatuǵını belgilensin.
Onda, mámleketlik grant tiykarında oqıtıw mámleketlik joqarı bilimlendiriw mákemeleriniń magistraturasına ajıratılǵan mámleketlik grant tiykarındaǵı ulıwmalıq qabıllaw parametrleri sheńberinde ámelge asırıladı.
- Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi:
2023-2024-oqıw jılına qabıllaw procesinen baslap qabıllaw tártibi, test sınaqları haqqında
abiturientlerge maǵlıwmat beriw ushın tayarlanatuǵın materiallar mayıplıǵı bolǵan shaxslar ushın qolaylı formatta bolıwı, sonıń ishinde,
viderolikler surdoawdarma yamasa subtitrler menen kórsetiliwin támiyinlesin;
oqıp atırǵan mayıplıǵı bolǵan studentlerge bilimlendiriw procesinde járdemlesiw ushın mayıplıǵı bolǵan shaxstıń shańaraq aǵzası yamasa basqa da shaxslarǵa joqarı bilimlendiriw mákemesinde mayıplıǵı bolǵan shaxstıń
janında birge bolıwı ushın sharayat jaratıw ilajların kórsin.
- Mayıplıǵı bolǵan shaxslardı qollap-quwatlaw sistemasın jetilistiriw boyınsha qosımsha ilajlar rejesi qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansın.
- Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 9-avgusttaǵı «Mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa kórsetilip atırǵan medicinalıq-sociallıq xızmetlerdiń sapasın jáne de jaqsılaw ilajları haqqında»ǵı PQ-5217-sanlı qararı 2-bántiniń úshinshi abzacı tómendegi basılımda bayan etilsin:
«balalar cerebral láńi, omırtqa buwınınıń patologiyalıq sınıwı menen kesellengen balalar hám úlken jastaǵılarda erkin júriw funkciyaların qayta tiklew ushın Mayıplıǵı bolǵan shaxslardı reabilitaciyalaw hám protezlew milliy orayı hám onıń aymaqlıq orayların 2021-2022-jılları 28, sonnan 2021-jılı 14 zamanagóy ekzoskelet úskenesi,
2023-jılı robotlastırılǵan lokomat toplam hám basqa da zamanagóy reabilitaciyalaw úskeneleri menen támiyinlew».
- Ekonomika hám qarjı ministrligi usı qarardıń 2, 6 hám 13-bántlerinde názerde tutılǵan ilajlardı qarjılandırıw 2023-jılı Mámleketlik byudjetten tiyisli tarawlarǵa ajaratılǵan qarjılar sheńberinde ámelge asırılıwın, 2024-jıldan baslap bolsa Mámleketlik byudjet parametrlerin qáliplestiriwde zárúr qarjılardı esapqa alsın.
- Ádillik ministrligi:
Insan huqıqları boyınsha Milliy oray hám Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi menen birgelikte mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa berilgen jeńillikler, mayıplıq belgisi boyınsha kemsitiwge jol qoymaw, mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa óz huqıqları, erkinlikleri menen nızamlı máplerinen paydalanıwı ushın qolaylı sharayatlar jaratıw haqqında keńnen túsindiriw jumısların ámelge asırsın;
Ózbekstan Milliy málimleme agentligi, Ózbekstan Milliy teleradiokompaniyası, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, wálayatlar hám Tashkent qalası hákimlikleri menen birgelikte usı qarardıń mazmun-mánisi hám áhmiyetiniń xalıq arasında túsindiriliwin, ǵalaba xabar qurallarında, sonıń ishinde, Internet jáhán málimleme tarmaǵı arqalı turaqlı túrde hám keń kólemde jarıtılıp barılıwın támiyinlesin.
- Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi Densawlıqtı saqlaw ministrligi, mápdar ministrlikler hám uyımlar menen birgelikte úsh ay múddette nızamshılıq hújjetlerine usı qarardan kelip shıǵatuǵın ózgerisler hám qosımshalar haqqında Ministrler Kabinetine usınıslar kirgizsin.
- Usı qarardıń orınlanıwın dodalap barıw, orınlaw ushın juwapker shólkemlerdiń jumısın muwapıqlastırıw hám qadaǵalaw Ózbekstan Respublikasınıń Bas ministri A.N.Aripovqa júklensin.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Sh.MIRZIYoEV
