Awıl xojalıǵındaǵı wazıypalar dodalandı

Prezident Shavkat Mirziyoevtiń basshılıǵında 23-mart kúni azıq-awqat ónimlerin kóbeytiw, báhárgi egis máwsimin nátiyjeli shólkemlestiriw ilajları boyınsha videoselektor májilisi ótkerildi. Azıq-awqat támiynatı xalıqtıń abadanlıǵında hám inflyaciyanı toqtatıwda eń áhmiyetli faktorlardan biri. Keyingi jıllarda azıqlıq ónimler jetistiriwge  200 mıń gektar jer ajıratılǵanı hám 500 mıń gektar qosımsha jerler paydalanıwǵa kirgizilgeni ishki bazarda bahanı turaqlı saqlawǵa xızmet etip atır. Xalıq dasturxanı mol bolıwı ushın mámleketimiz basshısınıń pármanı menen 2024-jıl 1-yanvarǵa shekem 35 túrdegi azıq-awqat ónimlerine bajılardan jeńillik berildi. Bunnan tısqarı, 1-maydan sociallıq reestrge kirgen xalıqqa mal, qoy hám qus góshi, máyek hám ósimlik mayın satıp alsa, qosımsha qun salıǵı qaytarıladı. Bul arqalı 2 millionnan aslam shańaraqqa jeńillik boladı.

Dúnyada sońǵı eki jılda azıq-awqat inflyaciyası jılına 15-20 procentten tómenlemey atır. Ósimlik mayı, sút hám góshtiń bahası keyingi 30 jıldaǵı eń joqarı dárejege kóterilgen. Transportta tasıw, tógin hám janılǵı qárejetleriniń artıp ketkeni de azıq-awqattıń bahalarına óz tásirin kórsetip atır. Tallawlarǵa qaraǵanda, bul jaǵday 2023-jılı da kelesi jıllarda da saqlanıp qaldı. Sol sebepli azıq-awqat ónimlerin kóbeytiw, adamlardı bánt etiw boyınsha qosımsha imkaniyatlar tabıw kerek. Májiliste aymaqlardaǵı mine usınday imkaniyatlar tallanıp, olardı iske qosıw ilajları belgilendi.

– Azıq-awqat jetistiriw ushın barlıq sharayat jaratıp berildi. Basqa qosımsha jer beriwdiń ilajı joq. Endi ilim, miynet hám nátiyjeli texnologiyalar menen ónimdarlıqtı arttırıw kerek, – dedi Shavkat Mirziyoev. Ótken jılı azıq-awqat jetistiriwge jeńilletilgen kreditler ajıratıw, tuqım, nál, tógin hám ónim satıp alıwdı tikkeley qarjılandırıwǵa jol qoyılǵanı jaqsı nátiyje bergen edi. Usı jılı bul maqsetke 6 trillion 200 milliard sum qarjı ajıratılatuǵını belgilendi. Sonıń ishinde, Awıl xojalıǵı qorınan miywe-ovoщ jetistiriwge aylanıs qarjılar ushın 700 milliard sum qaratıladı. Awıl xojalıǵı ministrligi 130 million dollar qarjını isbilermenlerge tikkeley ajıratadı. Bunıń ushın isbilermenler óz joybarların ministrliktiń ashıq elektron platforması arqalı usınadı. Ajıratılǵan kredittiń 20 procenti aldınnan, qalǵan 80 procenti 10 jıl dawamında bólip-bólip tólenedi. Bunda «bank ústemesi» bolmaǵanı sebepli kredit procenti de arzan boladı.

Sonday-aq, JICA tárepinen azıq-awqat jetistiriw hám qayta islewge 200 million dollar ajıratılıp atırǵanı atap ótildi. Bul qarjılardan nátiyjeli paydalanıp, jańa baǵlar jaratıw zárúrligi atap ótildi. Awıl xojalıǵın sanaatlastırıw, adamlardı jumıs penen támiyinlew baǵdarındaǵı imkaniyatlar da kórsetip ótildi. Máselen, pille bir ayda eń tez tayar bolatuǵın dáramatlı ónim. Biraq, rayonlarda bul boyınsha joybar az. Sol sebepli, xalıqqa jaqın suwǵarılmaytuǵın hám jaylaw maydanların ózlestirip, pille klasterlerin shólkemlestiriw wazıypası qoyıldı. Bul jerler Vetnam tájiriybesi tiykarında adamlarǵa 1-2 gektardan hám tut, hám azıq-awqatlıq eginler egiw ushın beriledi. Nátiyjede tarmaqta 2 million xalıqtı bánt etiw hám 600 million dollar qosımsha eksport imkaniyatı payda boladı.

Jáne bir paydalanılmay atırǵan dárek – atız hám kollektor-drenajlar átirapındaǵı jerler. Bunday jerlerdi anıqlap, fermer xojalıǵı jumısshıları hám mútáj xalıqqa ijaraǵa beriw múmkin ekeni aytıldı. Májiliste awıl xojalıǵın texnika menen támiyinlew máselesine de toqtap ótildi. Búgingi kúnde klaster, fermer hám diyqanlardan 11 mıńǵa shamalas texnika hám agregatlarǵa talap qáliplestirilgen. Sol sebepli 1-aprelden jergilikli islep shıǵarılǵan barlıq texnikalardı satıp alıwı ushın 15 procent subsidiya beriletuǵın boldı. Import etilgen texnikalar ushın úsh jıl múddetke bajıxana bajı hám utilizaciya jıyımınan azat etiledi, olar boyınsha qosımsha qun salıǵın keshiktirip tólewge ruxsat beriledi. Texnika satıp alıwı ushın 10 jıl múddetke 10 procentlik kreditler ajıratıladı. Juwapkerlerge onı qarjılandırıw boyınsha tapsırma berildi. Investiciyalar, sanaat hám sawda ministrligine kóp import etilip atırǵan 25 túrdegi azıq-awqat ónimlerin elimizde islep shıǵarıw boyınsha joybarlardı kóbeytiw wazıypası qoyıldı. Ekonomikalıq qurallardı qollanıp, diyqanlar hám isbilermenlerge qolaylı sharayatlar jaratıw boyınsha kórsetpeler berildi. Májiliste dodalanǵan máseleler boyınsha tarmaq hám aymaqlar basshılarınıń esabatları, isbilermenlerdiń pikirleri tıńlandı.