Jańa kárxanalar iske qosılıp, gezektegi rejeler belgilendi

Kegeyli rayonında Qaraqalpaqstan Respublikasın ekonomikalıq-sociallıq rawajlandırıw máselelerin dodalaw boyınsha májilis ótkerildi. Ilaj aldında 6 jańa kárxananı iske qosıw máresimi boldı. Beruniy rayonındaǵı «Beruniy biyday klaster» hám «Rayxan apparel», Qaraózek rayonındaǵı «Qaraqalpaq cement» zavodınıń 3-basqıshı, Qońırat rayonındaǵı «KKRasi kemikal», Nókis qalasındaǵı «Azimut hotel», Tórtkúl rayonındaǵı «Xozagro» wákilleri videobaylanıs arqalı kompleksler potencialı haqqında málimleme berdi. Bul kárxanalarda jámi 1 mıń 100 turaqlı jumıs ornı jaratıladı, olar arqalı óndiriske 300 milliard sum, eksportqa 20 million dollar qosıladı.

  Prezident Shavkat Mirziyoev rámziy túymeni basıp, bul jańa kárxanalardı iske qostı. Negizinde bul Qaraqalpaqstan Respublikasındaǵı rawajlanıwdıń izbe-iz dawamı. Sońǵı altı jılda aymaqta 15 trillion sum investiciya esabınan 5 mıń 300 den aslam joybar ámelge asırılǵan. Isbilermenlerdiń sanı 2 esege kóbeyip, 46 mıń turaqlı jumıs ornı jaratılǵan. Burın sanaatı eń tómen bolǵan 6 rayonda óndiris 2-3 esege artıp, Qaraqalpaqstandaǵı úlesi 12 procentke jetken. Ulıwma, bul dáwirde Qaraqalpaqstanda sanaat 1,3 esege ósip, 61 túrdegi jańa ónimler islep shıǵarıw jolǵa qoyılǵan. Ásirese, ximiya, qurılıs materialları, azıq-awqat, tekstil hám toqımashılıq, farmacevtika sanaatı ónimlerin islep shıǵarıw 2 eseden zıyat ósken.

  Ótken jılı 31-avgustta mámleketimiz basshısınıń «Qaraqalpaqstan Respublikasında isbilermenlik, innovaciyalıq texnologiyalar hám infrastrukturanı jedel pátlerde rawajlandırıw arqalı xalıqtıń abadanlıǵın arttırıwdıń qosımsha ilajları haqqında»ǵı pármanı hám úlken baǵdarlama qabıl etilgen edi. Olar menen 2023-jıldıń ózinde 670 milliard sum hám 340 million dollar qarjılar ajıratıldı. Isbilermenlerge tartımlı biznes ortalıǵın jaratıw maqsetinde payda, aylanıstan salıq, jer hám múlk salıqları 2 esege azaytıldı, sociallıq salıq 1 procent etip belgilendi. Bul arqalı Qaraqalpaqstannıń barlıq isbilermenleriniń ıqtıyarında jılına 500 milliard sum qalıp atır. Tek usı aymaq isbilermenlerine kommerciyalıq kreditlerdiń 75 procentine Isbilermenlik qorı kepilligi beriletuǵını belgilendi. Bunday imkaniyatlar tarawlardıń rawajlanıwına qosımsha túrtki berdi.

  – Biz bir el hám bir xalıqpız! Hámme wálayatlar Qaraqalpaqstandı rawajlandırıwǵa óz úlesin qosıwǵa bel baylaǵan. Hár bir rayonǵa ministrler, wálayat hákimleri, uyım hám banklerdiń basshıları biriktirilgen. Onıń nátiyjeleri barlıq rayonlarda kórinbekte hám bul jumıslar toqtamaydı,-dedi Shavkat Mirziyoev. Májiliste mámleketimiz basshısı Qaraqalpaqstan xalqınıń abadanlıǵın jáne de arttırıwǵa qaratılǵan úsh jańa baslamanı bildirdi. Birinshisi, Qaraqalpaqstandaǵı 452 máhálleniń hár birine tikkeley 500 million sumnan qosımsha qarjı ajıratıladı. Onıń ushın óz aldına Qaraqalpaqstan máhállelerin qollap-quwatlaw qorı shólkemlestirilip, oǵan usı jılı 250 milliard sum ajıratıladı. Ekinshisi, kadastrı joq 38 mıń turaq jay hám kóshpes múlkler boyınsha tiyisli hújjetler islep beriledi.

  Úshinshisi, xalıqtıń talabın inabatqa alıp, usı jılı  4 mıń turaq jay qurıladı. Oǵan qosımsha zamanagóy joybar tiykarında 4 mıń jeke tártiptegi turaq jay qurıwǵa 4 sotixtan jer ajıratıladı. Májiliste jumıs orınların kóbeytiw, azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlew, sociallıq infrastrukturanı jaqsılaw máselelerine ayrıqsha itibar qaratıldı. Qaraqalpaqstanda 72 mıń rásmiy jumıssız bar. Hár jılı 43 mıń jaslar miynet bazarına kirip keledi. Solardı esapqa alıp, 193 mıń jumıs ornın jaratıw hám Qaraqalpaqstandı «jumıssızlıqtan awlaq aymaq»qa aylandırıw maqset etip qoyıldı. Bul boyınsha iri kárxana hám klasterler, kánshilik, shańaraqlıq isbilermenlik, jumıstı úyge bólip alıp islew hám awıl xojalıǵındaǵı imkaniyatlar kórsetip ótildi. Azıq-awqat ónimleri mol hám arzan bolıwın támiyinlew maqsetinde 2022-jılı xalıqqa 6 mıń 600 gektar jer berilgen edi, bıyıl jáne 6 mıń gektar ajıratılmaqta. Bul arqalı geshir, piyaz, kartoshka sıyaqlı kúndelikli ónimlerge talap qaplanadı. Bostan kanalın betonlaw esabınan Ellikqala, Tórtkúl hám Beruniy rayonlarında 100 mıń gektarda suw támiynatı jaqsılanadı. Atız shetlerinde 3,6 mıń gektarda asqabaq, júzim hám ovoщ jetistirip, 42 mıń tonna ónim alınadı.

Qaraqalpaqstanda 51 mektepte oqıwshılar sanı normadan 2 esege kóp. 208 máhállede ishimlik suwı támiynatı jaqsı emes. 120 kilometr magistral hám eń kóp mashina qatnaytuǵın 600 kilometr ishki jollardı ońlaw kerek. Sonıń ushın 9 rayonda mektepke shekemgi bilimlendiriw mákemelerin qurıw, mektep hám emlewxanalardı ońlawǵa, sonıń ishinde, ıssılıq támiynatına qosımsha qarjı ajıratılatuǵını belgilendi. Jollardı ońlaw, elektr energiyası jetispewshiligin saplastırıw ilajların kóriw boyınsha da kórsetpeler berildi. Qaraqalpaqstanlı belsendiler bul sheklerdi orınlaw ózlerine baylanıslı ekenin, hámme birlesip islese, nátiyjeler jáne de jaqsı bolatuǵının atap ótti.