Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń Pármanı
Sońǵı jılları xalıqtı sociallıq qorǵawdı kúsheytiw, mámleket tárepinen puqaralarǵa sociallıq xızmet kórsetiw kólemi hám túrlerin keńeytiw boyınsha sistemalı isler ámelge asırılmaqta.
Atap aytqanda, sociallıq baǵdarlamalardı qarjılandırıw qárejetleri JIÓge salıstırǵanda 2 esege artıp, kem támiyinlengen napaqa alıwshı shańaraqlardı qamtıw 5 esege kóbeydi hám mayıplıǵı bolǵan shaxslar hám mayıplıǵı bolǵan balalarǵa qaraw menen bánt bolǵanlar ushın jańa napaqa túrleri engizildi.
Jańa redakciyada qabıl etilgen Konstituciyada miynetke jaramsız hám jalǵız kekseler, mayıplıǵı bolǵan shaxslar hám xalıqtıń sociallıq jaqtan mútáj basqa kategoriyalarınıń huqıqları mámleket qorǵawında bolıwınıń belgilengenligi bul tarawdı birden-bir qatnas jasaw negizinde reformalaw zárúrligin talap etpekte.
Atap aytqanda, mámlekettiń mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń jumısqa ornalasıwı hám tálim alıwına járdemlesiwi boyınsha konstituciyalıq minnetlemeleriniń orınlanıwın támiyinlew maqsetinde bul baǵdarda ámelge asırılıp atırǵan ilajlardı nátiyjeli muwapıqlastırıw sistemasınıń engiziliwi talap etilmekte.
Jańa redakciyadaǵı Konstituciyada járiyalanǵan sociallıq mámleket principlerin inabatqa alǵan halda, puqaralardıń sociallıq qorǵawǵa baylanıslı huqıqların hám máplerin sózsiz támiyinlew, xalıqqa sociallıq xızmetlerdi kórsetiwdiń sapasın túp-tiykarınan arttırıw hám bul tarawǵa aldınǵı xalıqaralıq standartlarga tiykarlanǵan pútkilley jańa basqarıw sistemasın engiziw maqsetinde:
- Tómendegiler mámleket tárepinen xalıqtı mánzilli qorǵawdıń tiykarǵı baǵdarları etip belgilensin:
kompleksli qatnas jasaw tiykarında professional sociallıq qorǵaw sistemasın engiziw;
sociallıq qorǵaw sistemasınıń nátiyjeliligi hám mánzilliligin arttırıw arqalı xalıqtıń járdemge mútáj qatlamınıń sociallasıwın támiyinlew;
sociallıq qorǵawdı máhálle dárejesine shekem shólkemlestiriw, awır turmıslıq awhalǵa túsip qalǵan xalıqqa individual qatnasta bolıwǵa muwapıq sociallıq xızmet hám járdem kórsetiwdi jolǵa qoyıw;
xalıqtıń sociallıq qamsızlandırıw mexanizmleri menen qamtıp alınıwın keńeytiw;
qáwip toparlarına túsip qalǵan shańaraqlardı anıqlaw hám kompleksli sociallıq xızmetler kórsetiw arqalı olardıń awır sociallıq awhalǵa túsip qalıwınıń aldın alıw;
mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń turmıs keshiriwi ushın qolaylı ortalıq jaratıw.
- Ózbekstan Respublikası Prezidenti janında Sociallıq qorǵaw milliy agentligi (keyingi orınlarda Agentlik), sonday-aq, onıń Qaraqalpaqsan Respublikası, wálayatlar hám Tashkent qalası basqarmaları hám rayon (qala)larda «Insan» sociallıq xızmetler orayları shólkemlestirilsin.
- Tómendegiler:
Ózbekstan Respublikası Prezidenti janındaǵı Sociallıq qorǵaw milliy agentligi jumısınıń tiykarǵı baǵdarları 1-qosımshaǵa muwapıq;
Ózbekstan Respublikası Prezidenti janındaǵı Sociallıq qorǵaw milliy agentligi tárepinen ministrlik hám vedomstvolardıń muwapıqlastırılatuǵın hám monitoring etiletuǵın jumıs baǵdarları 2-qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansın.
- Tómendegiler Agentlik strukturasına ótkerilsin:
a) 2023-jıl 15-iyunnen baslap Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi sistemasınan:
Medicinalıq-sociallıq ekspertiza inspekciyası hám onıń aymaqlıq bólimleri;
Mayıplıǵı bolǵan shaxslardı reabilitaciyalaw hám protezlew milliy orayı hám onıń aymaqlıq orayları;
hayallardı reabilitaciyalaw hám beyimlestiriw respublika orayı hám onıń aymaqlıq bólimleri;
Adam sawdası jábirkeshlerine járdem beriw boyınsha respublika reabilitaciya orayı;
kekseler hám mayıplıǵı bolǵan shaxslar ushın «Múriwbet» hám «Saqawat» internat-úyleri;
Urıs hám miynet veteranları ushın respublika pansionatı;
kekseler, mayıplıǵı bolǵan shaxslar, urıs hám miynet veteranları ushın sanatoriyler;
b) 2024-jıl 1-yanvardan baslap:
Densawlıqtı saqlaw ministrligi sistemasınan balalar úyleri;
Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriwi ministrligi sistemasınan mehribanlıq úyleri;
jergilikli atqarıw hákimiyatı uyımları sistemasınan jas óspirimler menen islew sektorları hám shańaraqlıq balalar úyleri;
v) 2024-jıl 1-avgusttan baslap:
Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriwi ministrligi sistemasınan ayrıqsha tálim mútájlikleri bolǵan balalar ushın qánigelestirilgen mektepler hám mektep-internatlar, kóp tarmaqlı qánigelestirilgen mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleri hám qánigelestirilgen oqıw-tárbiya mákemeleri;
Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi sistemasınan imkaniyatları sheklengen shaxslar ushın qánigelestirilgen kásip-óner mektepleri;
g) 2025-jıl 1-yanvardan baslap:
Ishki isler ministrligi sistemasınan belgili bir jasaw ornına iye bolmaǵan shaxslardı reabilitaciyalaw orayları;
Ekonomika hám qarjı ministrligi sistemasınan Sociallıq qamsızlandırıw qorı.
Ózbekstan Milliy paralimpiya komitetiniń Paralimpiyashılardıń mártlik mektebin 2023-jıl 15-iyunnen Agentlik strutkurasına ótkeriw hám Paralimpiya sport túrleri boyınsha qánigelerdi tayarlaw institutınıń jumısın birgelikte muwapıqlastırıw boyınsha usınısı maqullansın.
Usı bántte kórsetilgen shólkemler hám strukturalıq dúzilmeler ámeldegi qarjılandırıw dárekleri, shtat birlikleri, huqıq hám minnetlemeleri, múlki jáne basqa tovar-materiallıq baylıqları menen birgelikte tolıǵı menen Agentlik strukturasına ótkeriletuǵını belgilensin.
- Sociallıq xızmetlerdi máhálle dárejesinde shólkemlestiriw maqsetinde 2023-jıl 1-iyulden baslap Agentliktiń rayon (qala)lardaǵı «Insan» sociallıq xızmetler oraylarında sociallıq xızmetkerler toparları shólkemlestirilsin hám tómendegiler olardıń tiykarǵı wazıypaları etip belgilensin:
hár bir xojalıqtıń jaǵdayın úyrenip, shańaraqlardaǵı haqıyqıy jaǵdaydı hám olardıń sociallıq xızmetler jáne járdemge bolǵan talabın anıqlaw;
shańaraqlardıń ekonomikalıq-sociallıq jaǵdayı hám mútájliklerin úyreniw nátiyjesinde olardıń sociallıq pasportların qáliplestiriw;
mútáj xalıq penen, sonıń ishinde, keys-menedjment usılın qollanǵan halda nátiyjeli jumıs shólkemlestiriw, olardan sociallıq xızmetler hám járdem alıw boyınsha buyırtpalar qabıl etiw, zárúrlikke qarap buyırtpalardı juwapker ministrlik hám uyımlarǵa jiberiw;
awır jaǵdayǵa túsip qalǵan hám awır jaǵdayǵa túsip qalıw qáwpi joqarı bolǵan shańaraqlardı turaqlı túrde monitoring etip barıw, olar ushın sociallıq xızmet hám járdemlerdi shólkemlestiriw.
- Agentlik xalıqtı sociallıq qorǵaw hám sociallıq xızmetler kórsetiw tarawındaǵı birden-bir mámleketlik siyasattı islep shıǵıw hám ámelge asırıw boyınsha wákillikli mámleketlik uyım esaplanatuǵını;
Agentlik óz jumısın basqa mámleketlik uyımlar hám shólkemler, olardıń lawazımlı shaxslarınan biyǵárez túrde ámelge asıratuǵını belgilensin.
- Agentlik janında tómendegiler shólkemlestirilsin:
Sociallıq inspekciya hám onıń Qaraqalpaqstan Respublikası, wálayatlar hám Tashkent qalası basqarmaları;
Sociallıq qorǵaw sisteması xızmetkerleriniń mamanlıǵın arttırıw orayı;
Sociallıq qorǵawdı rawajlandırıw institutı;
Medicinalıq-sociallıq ekspertiza inspekciyası hám onıń bólimleri negizinde Agentliktiń oraylıq apparatı quramında Mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń funkcionallıǵın bahalaw basqarması hám onıń aymaqlıq bólimleri.
- Óz wazıypaların ámelge asırıwda Agentlikke tómendegi huqıqlar berilsin:
Wákillikli mámleket uyımlarǵa xalıqtı sociallıq qorǵaw boyınsha baǵdarlamalar talapların orınlamaǵanlıǵı ushın nızamshılıq hújjetlerinde belgilengen ilajlardı qollanıw boyınsha usınısnamalar kirgiziw;
óz wákillikleri sheńberinde udıwma májbúriy bolǵan normativlik-huqıqıy hújjetler qabıl etiw;
óz wákilligi sheńberinde hákimshilik juwapkershilikti keltirip shıǵaratuǵın jaǵdaylar boyınsha hákimshilik huqıqbuzarlıqlar haqqında bayanlamalar dúziw;
ózine júklengen wazıypalardı ámelge asırıw ushın mámleketlik uyımlar hám shólkemlerdiń maǵlıwmatlar bazasınan real waqıt rejiminde paydalanıw;
mámleketlik uyımlar hám shólkemlerden zárúr statistikalıq, analitikalıq jáne basqa maǵlıwmatlardı soraw hám alıw;
sociallıq qorǵawǵa mútáj qatlam wákilleri ushın mámleketlik joqarı bilimlendiriw mákemelerine mámleketlik grant tiykarında jeńillikli tárizde oqıwǵa qabıl etiw parametrlerin belgilew;
óz wákillikleri sheńberinde másláhát-keńes uyımları hám ekspert komissiyaların shólkemlestiriw;
ózine júklengen wazıypalardı ámelge asırıw maqsetinde arnawlı kásiplik bilimlerdi talap etetuǵın máselelerdi kórip shıǵıw ushın mámleketlik uyımlar hám shólkemlerdiń qánigelerin tartıw;
sociallıq qorǵaw sistemasın rawajlandırıw boyınsha xalıqaralıq sherikler, xalıqaralıq shólkemler hám ekspertler menen birge islesiw boyınsha hám basqa shártnamalardı dúziw.
- Ózbekstan Respublikası Prezidenti Administraciyası strukturasına:
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń sociallıq qorǵaw máseleleri boyınsha másláhátshisi Ózbekstan Respublikası Prezidenti janındaǵı Sociallıq qorǵaw milliy agentligi direktorı lawazımı kirgizilsin;
Sociallıq qorǵaw máseleleri boyınsha sıńar kárxana shólkemlestirilsin.
- Agentlik:
a) 2023-jıl 15-iyulge shekem YuNISEF ekspertlerin tartqan halda hám olardıń baǵdarlamalarına muwapıq sociallıq xızmetkerlerdi qayta tayarlaw hám olardıń mamanlıǵın arttırıw sistemasın jolǵa qoysın.
Onda, sırt elli hám jergilikli kvalifikaciyalı ekspertlerdi tartqan halda xalıqqa máhálle dárejesinde professional sociallıq xızmet kórsetiw qánigelerin tayarlawǵa itibar qaratsın;
b) 2023-jıl 1-avgustqa shekem Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi menen birgelikte joqarı bilimlendiriw mákemeleriniń bakalavriat hám magistraturasında sociallıq xızmetkerlerdi oqıtıw baǵdarlamaların qayta kórip shıqsın;
v) 2023-jıl 15-avgustqa shekem xalıqtı sociallıq xızmetler hám sociallıq járdem kórsetiw baǵdarlamaları boyınsha, sonıń ishinde, olardıń mobil baylanıs qurallarına maǵlıwmat jiberiw arqalı xabardar etiw ámeliyatın engizsin;
g) 2023-jıl 1-sentyabrge shekem mayıplıǵı bolǵan shaxslar ushın qolaylı ortalıqtı shólkemlestiriw boyınsha usınıs kirgizsin;
d) tómendegilerdi:
2023-jıl 1-iyulge shekem xalıqqa sociallıq xızmetler hám járdem kórsetiw wazıypaları Agentlikke ótkeriliwi múnásibeti menen basqa ministrlik hám uyımlar, sonıń ishinde, máhálle dárejesinde xızmet kórsetip atırǵan strukturalardıń tákirarlawshı funkciyaların biykarlawǵa baylanıslı normativlik-huqıqıy hújjet joybarın;
2023-jıl 1-avgustqa shekem Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi hám Ekonomika hám qarjı ministrligi menen birgelikte xalıqtıń sociallıq mashqalaların máhálle dárejesinde sheshiwge qaratılǵan professional xızmet kórsetiw sistemasın engiziw boyınsha ilajlar baǵdarlamasın;
2023-jıl 1-sentyabrge shekem mápdar ministrlik hám uyımlar menen birgelikte Agentlik strukturasına ótkerilgen sociallıq mákemeler hám shólkemlerdiń jumısın jetilistiriw jáne rawajlandırıw boyınsha usınıslardı;
2024-jıl 1-yanvarǵa shekem miynetke jaramlı xalıqtı sociallıq qamsızlandırıw mexanizmleri menen qamtıp alıw dárejesin arttırıwǵa baylanıslı usınıslardı Ózbekstan Respublikası Prezidenti Administraciyasına kirgizsin;
e) 2024-jıl 1-yanvarǵa shekem:
mámleket tárepinen kepillengen sociallıq xızmetlerdi kórsetiw standartların hám olardıń orınlanıwın monitoring etiw kriteriyaların;
mayıplıǵı bolǵan shaxslardı úyde kútiw menen bánt bolǵan shańaraq aǵzalarına járdemlesiw boyınsha sociallıq qorǵaw mexanizmlerin islep shıqsın;
j) mámleketlik emes kommerciyalıq emes shólkemler hám puqaralıq jámiyetiniń basqa institutları menen birgelikte sociallıq sheriklik joybarlarınıń ámelge asırılıwın jolǵa qoysın;
z) sociallıq qorǵaw tarawındaǵı mashqala hám usınıslardı dodalaw, jańa joybarlardı islep shıǵıw boyınsha jámiyetshilik wákillerinen ibarat keńes shólkemlestirsin.
- Agentlik Sanlı texnologiyalar ministrligi, Ádillik ministrligi, Ekonomika hám qarjı ministrligi, Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi, Densawlıqtı saqlaw ministrligi hám Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriwi ministrligi menen birgelikte 2023-jıl 1-oktyabrge shekem «Birden-bir milliy sociallıq qorǵaw» málimleme sistemasın iske túsirsin, onıń zárúr uyımlıq málimleme sistemaları hám maǵlıwmatlar bazaları menen integraciyasın hám turaqlı jetilistirip barılıwın támiyinlesin.
- Tómendegiler belgilensin:
a) 2023-jıl 1-oktyabrden baslap:
«Sociallıq qorǵawdıń birden-bir reestri» málimleme sisteması Agentlik qaramaǵına ótkeriledi;
xalıqqa kórsetiletuǵın barlıq túrdegi sociallıq xızmetler hám járdemler, sonıń ishinde, kem támiyinlengen shańaraqlardıń balaları ushın napaqa hám materiallıq járdemler boyınsha arzalar «Birden-bir milliy sociallıq qorǵaw» málimleme sisteması arqalı qabıl etiledi;
b) «Birden-bir milliy sociallıq qorǵaw» málimleme sistemasın engiziw sheńberinde:
Agentlik sorawına tiykarlanıp «Sanlı Ózbekstan 2030» strategiyasın ámelge asırıw boyınsha muwapıqlastırıw komissiyası tárepinen ministrlik hám uyımlardıń elektron maǵlıwmatlar bazaları integraciyası támiyinlenedi;
xalıqqa sociallıq xızmetler hám járdem kórsetiw, puqaralardan múrájatlardı qabıl etiw, kórip shıǵıw ushın elektron tárizde juwapker ministrlik hám uyımlarǵa jiberiw hám processti monitoring etiw tiykarında ámelge asırıladı;
usı bántte názerde tutılǵan elektron málimleme bazalarınıń maǵlıwmatları tiykarında hár bir puqaranıń ekonomikalıq-sociallıq jaǵdayı, talapları hám bar imkaniyatların kórsetetuǵın sociallıq pasportlar engiziledi;
2024-jıl 1-yanvardan baslap «Mehir dápteri», «Saqawat hám kómek», «Jaslar dápteri» hám «Hayal-qızlar dápteri» arqalı kórsetiletuǵın sociallıq járdem hám kómekler qamtıp alınadı.
- Ózbekstan Respublikası Prezidenti janında Sociallıq qorǵaw milliy agentligi jumısın shólkemlestiriw hám sociallıq xızmetler hám járdem kórsetiw sistemasın rawajlandırıw boyınsha 2023-2025-jıllarǵa mólsherlengen ilajlar baǵdarlaması 3-qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansın.
- Hár hápteniń juma kúni «Mehir hám saqawat kúni» sıpatında belgilenip, barlıq mámleketlik uyımlar hám shólkemler mútáj xalıq, mayıplıǵı bolǵan shaxslar hám jalǵız kekselerdiń halınan xabar alıw, olarǵa ǵamqorlıq etiw hám qayırqomlıq ilajların ótkersin.
- Agentlik janında 2023-jıl 1-oktyabrden baslap Sociallıq qorǵaw mámleketlik qorı shólkemlestirilsin hám qor qarjıların jumsaw baǵdarları 4-qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansın.
- Agentlik 2023-jıl 1-sentyabrge shekem Sociallıq qorǵaw mámleketlik qorı haqqındaǵı Rejeni tastıyıqlaw ushın Ministrler Kabinetine kirgizsin.
Onda, Sociallıq qorǵaw mámleketlik qorınıń qarjıların alıwshılar hám qarjılandırıw dáregi kesiminde maǵlıwmatlardıń qáliplesiwi hám jumsalıwınıń ashıq aydınlıǵın támiyinlew mexanizmin engiziw názerde tutılsın.
- Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń ayırım pármanlarına 5-qosımshaǵa muwapıq qosımshalar hám ózgerisler kirgizilsin.
- Usı Pármannıń orınlanıwın qadaǵalaw Ózbekstan Respublikası Prezidenti Administraciyası basshısı S.U.Umurzakovqa júklensin.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Sh.Mirziyoev
