Turaqlı keleshekke qádem: Qaraqalpaqstanda klimatqa shıdamlı óndiris sistemaları rawajlanbaqta

"Abu Dabi rawajlanıw fondı" (BAÁ) tárepinen qarjılandırılıp atırǵan "Qaraqalpaqstannıń qıyın aymaqlarında turaqlı awıl xojalıǵı óndiris sistemaların rawajlandırıw" boyınsha 2023-2025-jıllarǵa mólsherlengen joybar ámelge asırılmaqta. Bul joybardıń maqseti - Aral teńizi ekologiyalıq krizisiniń aqıbetlerin jumsartıw hám klimat ózgeriwine beyimlesiw maqsetinde Qaraqalpaqstannıń qıyın aymaqları ushın turaqlı, klimatqa shıdamlı óndiris sistemaların rawajlandırıw hám engiziwden ibarat. Ayrıqsha atap ótiw orınlı, bul joybar jaqında xalıqaralıq Energy Globe Award 2024 abıraylı sıylıǵınıń jeńimpazı dep tabıldı. Búgingi kúnde Aralboyı xalıqaralıq innovaciyalıq orayınıń Moynaq hám Nókis rayonlarında jámi 2 gektar maydanda ot-jemlik galofit ósimlikleriniń tájiriybe-sınaq maydanları shólkemlestirildi. Bul maydanlarda hár qıylı ósimlik sortların, sonıń ishinde, dánli mákkeniń 23 sortı, Afrika tarısı - 6 úlgi, sonıń ishinde Foxtail Millet hám Pearl Millet IP 8418, sonday-aq, Bufallo grass, Aq hám qızıl amarant, Loviya Cowpea (IP 9643) úlgisi, Máshtıń 4 sortı, Ayǵabaǵardıń 3 sortı, Mákke eginlerin úyreniw hám beyimlestiriw processleri ámelge asırılmaqta. Bulardıń barlıǵı Aralboyı aymaǵınıń ekologiyalıq ózgesheliklerine beyimlestirilgen halda egilip, úyrenilmekte. Joybar nátiyjeleri region awıl xojalıǵında turaqlı hám klimatqa shıdamlı sistemalardı jaratıwǵa járdem beredi. Eń tiykarǵısı, bul eginler klimat ózgeriwine shıdamlı bolıp, aymaqtaǵı azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlewde áhmiyetli orın iyeleydi hám Qaraqalpaqstan awıl xojalıǵında jańa imkaniyatlar esigin ashadı. Búgingi kúnge kelip 500 den aslam fermerge sınaqtan ótken eginlerdi kóbeytiw maqsetinde 5248 kg tuqım tarqatıldı. Bul baslama tek ǵana jergilikli xojalıqlardı rawajlandırıw emes, al aymaqtıń ekologiyalıq krizisin jumsartıwda da áhmiyetli orın iyeleydi. Sonıń menen birge, bul háreketler regionnıń awıl xojalıǵı potencialın arttırıw hám xalıqtıń turmıs dárejesin jaqsılawda úlken áhmiyetke iye esaplanadı. Joybar sheńberinde alıp barılıp atırǵan jumıslar Qaraqalpaqstannıń keleshekte turaqlı hám ekologiyalıq jaqtan qáwipsiz aymaqqa aylanıwına isenim inám etedi. Joybar nátiyjelerine muwapıq, aymaqta jaratılǵan tájiriybeler basqa region hám mámleketlerge de engiziliwi múmkin.