Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń 51-sessiyası haqqında málimleme

Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń eliw birinshi sessiyası bolıp ótti. Sessiyaǵa Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi Senatı hám Húkimet aǵzaları, Respublika sektor hám taraw basshıları, ǵalaba xabar quralları wákilleri, sonday-aq, Joqarǵı Keńestiń deputatları qatnastı. Sessiyanı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Baslıǵı Amanbay Orınbaev kiris sóz benen ashtı hám basqarıp bardı. Sessiya «Qaraqalpaqstan» telekanalı arqalı tuwrıdan-tuwrı efirde jarıtıp barıldı. Kún tártibindegi dáslepki másele Oliy Majlis Nızamshılıq palatası deputatların saylawdı ótkeriw boyınsha bir mandatlı saylaw okrugların dúziw haqqında Joqarǵı Keńesi tárepinen usınıs jiberiw tuwralı bolıp, bul másele boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń komitet baslıǵı Z.Reymova bayanat jasadı. Saylaw kodeksine kirgizilgen jańa normalarǵa muwapıq, Oliy Majlis Nızamshılıq palatası deputatları saylawın aralas saylaw sisteması, yaǵnıy majoritar hám proporcional saylaw sisteması tiykarında ótkeriw belgilendi. Sebebi, búgingi kúnde dúnyanıń rawajlanǵan mámleketlerinde sınawdan tabıslı ótken, saylawshılardıń erk-ıqrarına tolıq juwap beretuǵın, saylawdı xalıq ushın eń maqul túsetuǵın formada shólkemlestiriw hám ótkeriw tártipleri hám de saylaw sistemaları bar. Olar, ásirese, aralas saylaw sistemasınan nátiyjeli paydalanıp kelmekte. Sol sebepli Oliy Majlis Nızamshılıq palatası deputatları saylawın aralas saylaw sisteması tiykarında ótkeriw tártibi belgilengen. Nızamshılıq palatasınıń 75 deputatı majoritar saylaw sisteması tiykarında bir mandatlı saylaw okruglarınan, qalǵan 75 deputatı proporcional saylaw sisteması tiykarında siyasiy partiyalarǵa berilgen dawıslar boyınsha birden-bir saylaw okruginen saylanıw belgilengen. Birden-bir saylaw okrugında deputatlıqqa talabanlar siyasiy partiyalar tárepinen talabanlar dizimi tiykarında usınıladı. Nızamshılıq palatası deputatlıǵına siyasiy partiyalar tárepinen kórsetilgen talabanlar dizimi tiykarında Nızamshılıq palatasına saylaw ótkeriw ushın Ózbekstan Respublikasınıń pútkil aymaǵı birden-bir saylaw okrugı esaplanadı. Joqarıdaǵılardan kelip shıǵıp Oliy Majlis Nızamshılıq palatası deputatların saylawdı ótkeriw boyınsha bir mandatlı saylaw okrugların dúziw haqqında Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi tárepinen Ózbekstan Respublikası Oraylıq saylaw komissiyasına usınıs jiberiledi. Kún tártibindegi dáslepki másele boyınsha deputatlar tárepinen qarar qabıl etildi. Kún tártibindegi keyingi másele 2024-jıldıń birinshi shereginde byudjet dáramatları rejesiniń orınlanıwı hám salıq qarızdarlıqların kemeytiw boyınsha alıp barılıp atırǵan jumıslar haqqında Qaraqalpaqstan Respublikası Salıq basqarmasına parlamentlik soraw jiberiw tuwralı bolıp, bul másele boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Byudjet, ekonomikalıq reformalar, investiciyalar hám innovaciya máseleleri komiteti baslıǵınıń orınbasarı O.Bekbergenov bayanat jasadı. Kún tártibindegi másele tolıq qarap shıǵıldı hám deputatlar tárepinen qarar qabıl etildi. Kún tártibindegi keyingi másele rayonlarda awıl xojalıǵı tarawındaǵı isbilermenlik subektleri tárepinen shártnama talaplarına ámel etiliwi, paydalanıwda bolǵan awıl xojalıǵına mólsherlengen jerlerden nátiyjeli hám aqılǵa uǵras paydalanıw barısı boyınsha Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń esabatı tuwralı bolıp, bul másele boyınsha Ministrler Keńesi Baslıǵınıń awıl hám suw xojalıǵı máseleleri boyınsha orınbasarı D.Kaypov bayanat jasadı. Xalıqtıń búgingi kúndegi ósiw páti tiykarǵı túrdegi azıq-awqat ónimlerin jetistiriwdi asırıw, bahalardıń turaqlılıǵın támiyinlew hámde bazarlarda tiykarǵı túrdegi awıl xojalıǵı ónimlerin xalıqqa sapalı jetkeriw boyınsha tiyisli ilajlar kóriwdi talap etpekte. Búgingi kúnde rayonlarımızda 5185 fermer xojalıqları jumıs alıp barmaqta. Usı fermer xojalıqları hám awıl xojalıǵı kárxanaları tárepinen xalıqtıń azıq-awqat ónimlerine bolǵan talabın tolıq qanaatlandırıw maqsetinde awıl xojalıǵı ónimlerin jetistiriw boyınsha ilajlar belgilep alınǵan. 2024-jıl zúrááti ushın rayonlarda 314 mıń 621 gektar maydanǵa awıl xojalıǵı eginleri jaylastırılǵan. Rejedegi eginlerdiń tolıq egiliwi boyınsha monitoring jumısları alıp barılıp, ónim jetistiriw boyınsha dúzilgen shártnamalardıń orınlanıwı qadaǵalawǵa alınǵan. Sonıń menen bir qatarda, rayonlarda awıl xojalıǵı tarawındaǵı isbilermenlik subektleri tárepinen awıl xojalıǵına mólsherlengen jerlerden nátiyjeli hám aqılǵa uǵras paydalanıw barısı tiyisli isshi toparlar tárepinen úyrenilip shıǵıldı. Úyreniw nátiyjelerine bola 339 subektler tárepinen 2024-jıl zúrááti ushın jaylastırılǵan eginlerden tısqarı nızamsız hám ózbasımshalıq penen eginlerdi egiw faktleri anıqlandı hám tiyisli sharalar kórildi. Sonıń menen birge, azıq-awqat ónimlerin jetistiriwdi arttırıw, bahalardıń turaqlılıǵın támiyinlew, kepillengen rezervti jaratıw hámde bazarlarda tiykarǵı túrdegi awıl xojalıǵı ónimlerin xalıqqa sapalı jetkeriwge ayrıqsha itibar qaratılmaqta. Bıyılǵı jılı xojalıqlar tárepinen azıq-awqat ónimlerin jetistiriw boyınsha, aytıp ótetuǵın bolsaq, sonnan, tiykarǵı maydanlardan jámi 632,7 mıń tonna azıq-awqat ónimleri, tákirariy maydanlardan jámi 124,1 mıń tonna azıq-awqat ónimleri, baǵ hámde júzim qatar-aralarınan jámi 13,2 mıń tonna azıq-awqat ónimleri jetistiriledi. Kún tártibindegi bul másele de tolıq qarap shıǵıldı hám deputatlar tárepinen tiyisli qarar qabıl etildi. Sessiyanıń qún tártibindegi keyingi másele Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵınıń orınbasarın saylaw haqqında boldı. Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵınıń orınbasarı lawazımına Ibragimov Sherzod Maxsudovichtiń kandidaturası usınıs etildi. Kún tártibindegi másele boyınsha deputatlar tárepinen tiyisli qarar qabıl etildi hám Sh.Ibragimov Konstituciyalıq baqlaw komiteti baslıǵınıń orınbasarı bolıp saylandı. Sessiyada Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Prezidiumınıń tiyisli qararların tastıyıqlaw haqqındaǵı másele kórip shıǵıldı. Deputatlar bul másele boyınshada tiyisli qarar qabıl etti. Usınıń menen Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń eliw birinshi sessiyası óz jumısın juwmaqladı.