Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoevtiń sociallıq rawajlanıw boyınsha ekinshi Pútkil jer júzilik sammittegi shıǵıp sóylegen sózi
Húrmetli Ullı Mártebeli Baslıq Xanım!
Húrmetli Bas xatker Ullı Mártebeli Mırza!
Húrmetli mámleket hám húkimet basshıları!
Qádirli dostım, Qatar Ámiri Shayx Tamim Ol-Soniy Ullı mártebeli Mırzaǵa Pútkil jer júzilik sammitti joqarı dárejede shólkemlestirip atırǵanı hám shın júrekten miymandoslıq ushın tereń minnetdarshılıq bildiremen.
Birlesken Milletler Shólkeminiń Bas xatkeri Ullı Mártebeli Mırza Antoniu Guterrishke usı ánjumandı ótkeriwdegi úlken jeke úlesi ushın ayrıqsha minnetdarshılıq bildiremen.
Global sociallıq rawajlanıw ushın áhmiyetli platforma bolǵan sammittiń mine usı Doxa qalasında ótkerilip atırǵanı úlken rámziy mánige iye.
Qatar Mámleketi sońǵı jıllarda sociallıq inklyuzivlik hám jedel rawajlanıwdıń globallıq orayına aylanbaqta. Bunday úlken tabıslar menen Qatar xalqın shın júrekten qutlıqlayman.
Búgingi kúnde sociallıq abadanlıqtı támiyinlew, xalıqtıń turmısın jaqsılaw baǵdarında dúnya jámiyeshiligi hám milliy húkimetler birgelikte háreket etip atırǵanı itibarǵa ılayıq.
Ózbekstan turaqlı rawajlanıwǵa qaray barlıq xalıqaralıq birge islesiw formatların hám baslamaların bárqulla qollap-quwatlaydı.
Húrmetli xanımlar hám mırzalar!
Biz sońǵı jıllarda Jańa Ózbekstanda “Insan qádiri ushın” degen princip ústin bolǵan, sociallıq ádillik támiyinlengen, járdemge mútáj xalıq nátiyjeli qorǵalǵan jámiyet qurmaqtamız. Bul joldaǵı qatań poziciyamız jańa Konstituciyamızda bekkemlep qoyıldı hám elimizdiń sociallıq mámleket sıpatındaǵı statusı járiyalandı.
Burın bólek-bólek bolǵan sociallıq qorǵaw baǵdarlamaları birden-bir struktura – Sociallıq qorǵaw milliy agentligi tiykarında birlestirildi. Jańa sociallıq qorǵaw modelimiz jámiyettiń tómengi buwını bolǵan máhálleden baslap, hár bir shańaraqtı qamtıp almaqta.
Sońǵı jıllarda kámbaǵallıq dárejesin 35 procentten 6,6 procentke shekem qısqartıwǵa eristik. Biz bul joldaǵı reformalardı bunnan bılay da dawam ettiremiz.
Húrmetli sammit qatnasıwshıları!
Dúnyada quramalı ekonomikalıq-sociallıq processler bolıp atırǵan házirgi sharayatta tómendegi usınıslardı alǵa qoymaqshıman.
Birinshiden, kámbaǵallıqqa qarsı gúresiwde xalıqaralıq birge islesiwdi jańa basqıshqa kóteriw áhmiyetli.
Birlesken Milletler Shólkeminiń maǵlıwmatlarına bola, búgingi kúnde dúnyada 1 milliard 100 million xalıq kámbaǵallıqta jasamaqta.
Rawajlanıp atırǵan mámleketlerdiń sociallıq baǵdarlamalarına resurslardı keńnen tartıw maqsetinde kámbaǵallıqqa qarsı gúresiwdiń jańa finanslıq arxitekturasın jaratıw waqtı keldi, dep esaplaymız.
Bul baǵdarda sociallıq teńsizlikti azaytıw, kámbaǵallıqtı qısqartıwǵa ámeliy járdem beretuǵın Global sociallıq ádillik fondın shólkemlestiriwdi usınıs etemiz.
Ekinshiden, bántlik máselesin nátiyjeli sheshiwde jańa, zamanagóy mexanizmlerdi iske qosıw úlken áhmiyetke iye.
Xalıqaralıq miynet shólkeminiń esabatına bola, 2024-jılı global jumıssızlıq dárejesi 5 procentti quradı. Joqarı texnologiyalar, jasalma intellekttiń jedel kirip keliwi dúnyada millionlaǵan jumıs orınlarınıń joǵaltılıwına alıp kelmekte.
Bunday sharayatta húkimetler hám biznes sociallıq sherik sıpatında xızmetkerlerdi qollap-quwatlawǵa úlken áhmiyet beriwi zárúr. Usı múnásibet penen sociallıq juwapkershilik hám múnásip miynet boyınsha globallıq baslamanı islep shıǵıw haqqındaǵı usınısımızdı maqullaytuǵınıńızǵa isenemiz.
Úshinshiden, hámme ushın bilimlendiriw imkaniyatların keńeytiw arqalı sociallıq mashqalalarǵa nátiyjeli sheshim tabıw múmkin.
Házirgi dáwirde sawatsızlıqtıń jıllıq ekonomikalıq zıyanı 1,4 trillion AQSh dollarına teń, dep bahalanbaqta. Bul bolsa jas áwladtıń sociallıq turmıs hám miynet bazarında óz ornın tabıwın qıyınlastırmaqta hám teńsizliktiń keskin artıwına sebep bolmaqta.
Biz keshe ótken Ashlıq hám kámbaǵallıqqa qarsı gúresiw boyınsha Globallıq alyanstıń birinshi ushırasıwınıń qararların tolıq maqullaymız. Onıń kelesi sammitlerinen birin Ózbekstanda ótkeriwdi hám bilimlendiriw máselesin tiykarǵı kún tártibi sıpatında belgilewdi usınıs etemiz.
Tórtinshiden, miynet migrantları hám olardıń shańaraq aǵzaların sistemalı qorǵaw zárúrligi artıp barmaqta.
Házirgi kúnde dúnyada 300 millionnan aslam migrantlar sırt ellerde miynet etpekte. Tilekke qarsı, olardıń huqıqlarınıń buzılıwı menen baylanıslı jaǵdaylar kóp ushıraspaqta.
Kelesi jılı xalıqaralıq miynet hám migraciya shólkemleri menen birgelikte Ózbekstanda Migrantlar hám olardıń shańaraqların sociallıq hám huqıqıy qorǵaw boyınsha xalıqaralıq forum ótkeriw hám Globallıq baǵdarlamanı qabıl etiwdi usınıs etemen.
Besinshiden, hámmemiz klimat ózgeriwiniń sociallıq turmısqa tásirin anıq sezip turmız.
Ekstremal hawa-rayı, shólleniw, biokóptúrliliktiń joq bolıwı, bárinen burın, ázzi qatlamlar – diyqanlar, máwsimlik jumısshılar, qıyın ekologiyalıq jaǵdaydaǵı regionlar xalqınıń turmısına unamsız tásir etpekte.
Klimat ózgeriwine qarsı gúresiwdi bántlik baǵdarlamaları menen úylestiriw boyınsha kompleksli ilajlardı kóriw – oǵada áhmiyetli wazıypa. Bul baǵdarda Biz Birlesken Milletler Shólkeminiń rezolyuciyası menen ekologiyalıq innovaciyalar hám texnologiyalar aymaǵı, dep járiyalanǵan Aralboyı regionında Sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıwdıń jańa modelin iske qosıw niyetindemiz. Bul baǵdardaǵı tájiriybemizdi dúnya jámiyetshiligi menen bólisiwge tayarmız.
Húrmetli delegaciyalar basshıları!
Búgin biz qabıl etip atırǵan qararlar dúnyadaǵı millionlaǵan adamlarǵa isenim hám úmit baǵıshlaytuǵını, turaqlılıq hám abadanlıqtı támiyinlewge salmaqlı úles qosatuǵını sózsiz.
Xalıqaralıq rawajlanıw jolında sociallıq kelisimdi jańalaw, hár bir insan ushın múnásip turmıs tárizin jaratıw biziń tiykarǵı wazıypamız bolıp esaplanadı.
Usı mánide, búgin qabıl etilip atırǵan Doha siyasiy deklaraciyasın tolıq qollap-quwatlaymız. Biz onda belgilengen principlerdi turmısqa tolıq engiziwge tayarmız. Álbette, bul tariyxıy deklaraciya Turaqlı rawajlanıw maqsetlerine erisiw jolında ulıwma háreketlerdi kúsheytiwge xızmet etedi.
Sózimniń juwmaǵında bársheńizge áwmet hám tabıslar, Pútkil jer júzilik sammit jumısına bolsa tabıslar tileymen.
Itibarıńız ushın raxmet.