Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám xalıq bántligin támiyinlew boyınsha tiykarǵı wazıypalar belgilep alındı
Prezident Shavkat Mirziyoevtiń basshılıǵında 19-noyabr kúni kámbaǵallıqtı qısqartıw hám xalıqtıń bántligin támiyinlew baǵdarındaǵı jumıslardıń juwmaǵı hám kelesi jıl ushın tiykarǵı wazıypalar boyınsha videoselektor májilisi bolıp ótti.
Atap ótilgenindey, ótken dáwirde bul baǵdardaǵı jumıslardı tómengi buwında durıs shólkemlestiriw, máhálleme -máhálle júrip, jańa baslamalardı tawıp, adamlardıń turmısın jaqsılawǵa juwapker bolǵan wálayat, rayon hákimleri hám olardıń xızmetkerleriniń materiallıq-texnikalıq imkaniyatları túp-tiykarınan jaqsılandı.
Usı jıldıń basınan berli jumıssızlıq 4,9 procentke tústi (ótken jılı 5,5 procent bolǵan). Ásirese, Buxara, Kagan, Nawayı, Zarafshan, Ǵazǵan, Samarqand, Shirin qalalarında jumıssızlıq 4 procentten tómenlep, birinshi márte “tábiyǵıy jumıssızlıq” dárejesine jaqınlastı.
Járdemge mútáj 302 mıń shańaraq kámbaǵallıqtan shıqtı. Jıldıń aqırına shekem kámbaǵallıq dárejesi 6 procentke shekem azayıwı kútilmekte (ótken jılı 8,9 procent bolǵan).
Sharayatı awır bolǵan Xovos, Mırzabad, Aqaltın, Doslıq, Paxtakor, Forish, Bostan, Vabkent, Mirishkor, Mıńbulaq, Uzun hám Piskentte kámbaǵal shańaraqlardıń sanı 4,5 esege shekem azaydı. Burın awır jaǵdayda bolǵan 105 mıń shańaraq dáramat kóre basladı.
Usı jılı birinshi márte 1 mıń 435 máhálle “kámbaǵallıqtan jıraq” aymaqqa aylandı.
Sonıń menen birge, ayırım rayonlardıń hákimleri úlken resursı hám qarjısı bola turıp, jumıslardı óz halına taslap qoyǵanı, adamlarǵa imkaniyatına jarasa tayar joybar bermegenligi sınǵa alındı.
Sol sebepli, Denov rayonı hákimi hám onıń birinshi orınbasarı, Shıraqshı rayonı hákimi hám onıń birinshi orınbasarı jumıstan bosatılıwı, jáne 20 rayon hákimine belgilengen tártipte tiyisli ilaj kóriliwi belgilendi.
Ulıwma, kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik rejelerin orınlawdaǵı juwapkershiliksizlik ushın jıldıń basınan 261 juwapker jumıstan bosatılǵanı, jáne 492 si intizamiy jazaǵa tartılǵanı málim etildi.
Kelesi jılı kámbaǵallıq hám jumıssızlıq dárejesin 4,5 procentten azaytıw juwapkerlerdiń tiykarǵı wazıypası bolatuǵını atap ótildi. Bunıń ushın kelesi jılı ekonomikaǵa 450 trillion sum kredit ajıratılatuǵını, 140 trillion sumı máhálledegi kishi hám orta joybarlar ushın beriletuǵını belgilendi.
Mámleketimiz basshısı bul baǵdardaǵı jumıslardı shólkemlestiriwdiń tiykarǵı baǵdarların belgilep berdi.
Birinshisi – qurılıs arqalı xalıqtı jumıslı hám dáramatlı etiw.
Kelesi jılı mámleketimizde 675 trillion sumlıq investiciyalıq joybarlardı ámelge asırıw rejelestirilgen. Sonnan 380 trillion sumı qurılıs jumıslarına tuwra keledi. 140 mıń kvartiralı kóp qabatlı turaq jay qurıw maqset etilgen.
Hár bir hákim bunnan nátiyjeli paydalanıp, qurılıs tarawınıń ózinen keminde 20-25 mıń, jaratılǵan infrastruktura arqalı 10 mıń adamnıń bántligin támiyinlewi múmkin ekenligi atap ótildi.
Eń úlken jańalıq – 2026-jılı birinshi márte máhálle infrastrukturasın rawajlandırıw ushın 20 trillion sum wálayatlardıń ózine beriledi.
Ekinshi baǵdar – servis joybarların kóbeytip, xalıqtıń bántligin támiyinlew.
Mámleketimizde eń joqarı ósiw pátin támiyinlep atırǵan taraw xızmetler kórsetiw tarmaǵı ekeni atap ótildi. Biraq, wálayat, rayon hákimleri xızmet kórsetiw tarmaǵına úlken pát berip atırǵan turizmdi rawajlandırıw arqalı jumıs orınların jaratıw hám xalıqtıń dáramatın kóbeytiw imkaniyatların tolıq iske qospay atırǵanı kórsetip ótildi.
Turizm potencialı joqarı 150 máhálleniń infrastrukturası jaqsılansa, bul jerlerde xızmetler kólemin 10 trillion sumǵa jetkeriw, 45 mıń adamdı sawda hám serviste bánt etiw múmkin.
Sonıń ushın, kelesi jılı 150 máhálleniń hár birine infrastruktura ushın 3-5 milliard sumnan beriledi. Rayon bankleri bul jerlerde qonaq úylerin qurıw ushın 150 million sumǵa shekem jeńilletilgen kredit ajıratıwdı jolǵa qoyadı.
Shegara hám anıqlaw aymaqlardaǵı máhállelerge alıp barıwshı jollardı ońlap, ol jerde qonaq úyleri, dem alıw ornı, sawda-servis obektlerin shólkemlestiriw arqalı shańaraqlardıń dáramatın kóbeytiw áhmiyetli ekenligi atap ótildi. Bul máhállelerde dem alıw hám servis obektlerin qurıw joybarları ushın 1 trillion sum resurs ajıratıw tapsırıldı.
Bunnan tısqarı, jaǵalıq hám jol boyında servisti rawajlandırıw boyınsha 500 máhálle tańlap alınǵan. Rayon bankleri bul jerlerde keminde 5 turaqlı jumıs ornın jaratatuǵın joybarlarǵa 1 milliard sumǵa shekem kredit beriwdi jolǵa qoyadı.
Usı jıldıń ózinde 255 kúni-túni isleytuǵın kóshe iske tústi. Olarda 11 mıń xızmet kórsetiw obektleri jumıs basladı, 27 mıńǵa shamalas xalıqtıń bántligi támiyinlendi. Kelesi jılı buǵan qosımsha jáne 200 usınday kósheni shólkemlestiriw rejelestirilgen.
Bir ayda anıq “jol kartası”n dúzip, jumıstı baslap jibergen hákimlerge hár bir kóshe infrastrukturası ushın 4 milliard sumǵa shekem qarjı ajıratılatuǵını belgilendi.
Awqatlanıw, sawda hám servis tarawında óz brendin jaratqan kárxanalar pútkil respublika boylap 100-150 den filialın ashıw niyetinde.
Bul baǵdarda wálayat hákimliklerine milliy brendlerge járdemlesiw tapsırıldı. Eger brendler jańadan ashılatuǵın filial ushın xızmetkerlerdi ózim oqıtaman dese, onıń qárejeti Bántlik qorınan qaplap beriledi. Filialın kóbeytiw tilegindegi brendler ushın jańa finanslıq instrumentler engizilip, 2026-jılı oǵan 500 milliard sum qaratıladı.
Úshinshi baǵdar – sanaat joybarları arqalı turaqlı jumıs orınların kóbeytiw.
Kelesi jılı aymaqlardaǵı kárxanalarda 52 milliard dollarlıq sanaat ónimlerin islep shıǵarıw rejelestirilgen. Juwapkerler jergilikli sanaat tarmaqlarında 22 milliard dollarlıq 3,5 mıń joybardı iske qosıp, 130 mıń turaqlı jumıs ornın shólkemlestiriw zárúr ekenligi atap ótildi.
Házirgi waqıtta 400 máhálle mebel, ónermentshilik hám tigiwshilikke qánigelesken. Isbilermenlerdiń ornı keńeytilip berilse, hár biri jáne 5-10 adamdı jumısqa alıwǵa tayar.
Usı múnásibet penen rayon hákimlerine kelesi jılı sanaatqa qánigelesken bunday máhállelerde 50 “mikrosanaat orayı”n iske qosıp, 10 mıń adamdı jumıs penen támiyinlew tapsırıldı. Bul oraylardıń infrastrukturası ushın 200 milliard sum ajıratıladı.
Tórtinshi baǵdar – awıl xojalıǵı esabınan xalıqtıń dáramatların arttırıw.
Kámbaǵallıqtı qısqartıwda xalıqqa 232 mıń gektar jer ajıratıp berilgeni nátiyjesinde 770 mıń adam dáramat dáregine iye boldı. Biraq, tájiriybesi jetispeytuǵını, sapalı tuqım, ónimine bazar tabıwda qıynalatuǵını sebepli olardıń úshten birinde dáramat az ekenligi kórsetip ótildi.
Usı múnásibet penen Termiz rayonındaǵı Qıytaq jer mektebiniń tájiriybesin barlıq aymaqlarda engiziw, hár bir wálayatta keminde besewden bunday mekteplerdi shólkemlestirip, ijaraǵa jer alǵan adamlardı dáramatlı egin egiwge úyretiw tapsırıldı. Diyqanlar ijaraǵa alǵan jerinde jetistirgen ónimdi kepillikli satıwı ushın “Eksportshı kooperativleri” shólkemlestiriledi.
Besinshi baǵdar – járdemge mútáj shańaraqlardıń sociallıq qorǵalıwın kúsheytiw.
Jańa jıldan “Teń imkaniyat – inklyuziv bántlik” joybarın engizip, mayıplıǵı bolǵan 40 mıń adamdı jumıs penen támiyinlew áhmiyetli ekeni atap ótildi. Bántlik qorınan olarǵa 30 million sumǵa shekem procentsiz ssuda ajıratıw jolǵa qoyıladı.
Kámbaǵallıqqa qayta túsiw qáwpi bar shańaraqlarǵa sociallıq járdem hám jeńillikler saqlap qalınadı. Olarǵa 6 ay dawamında materiallıq járdem hám balalar napaqası tóleniwi dawam ettiriledi, baqsha hám dógerek qárejetin qaplaw, emleniw orderı sıyaqlı 110 sociallıq xızmet hám járdemnen 12 ay dawamında qosımsha paydalanıw imkaniyatı beriledi.
Bunnan tısqarı, awır turmıslıq jaǵday sebepli kámbaǵallıqqa túsip qalıw qáwpi joqarı bolǵan shańaraqlardı aldınnan anıqlap, olarǵa mánzilli járdem kórsetiw jolǵa qoyıladı.
Jumıs orınların “kólenkeden shıǵarıw” máselesine de toqtap ótildi.
– Úlken maqsetlerdi qarjısı menen baslap atırmız. Ministrler, olardıń aymaqlıq basqarma hám bólimleri, wálayat hám rayon hákimleri, eń tiykarǵısı, “máhálle jetiligi” jumısqa qattı kirispese, ózgeris bolmaydı, – dedi mámleketimiz basshısı.
Bas ministrge aytılǵan tapsırmalardı ministr hám hákimlerge 2026-jıl ushın nátiyjelilik kórsetkishleri (KPI) sıpatında belgilep beriw tapsırıldı.
Májiliste aymaq hám tarmaqlar basshılarınıń esabatları, isbilermenlerdiń pikir-usınısları tıńlandı.
